Bal verbindingen IJ-oevers ligt nu weer bij gemeente en Rijkswaterstaat
NOORD - De ‘IJ-oeververbindingscommissie’ D’Hooghe hield vorige week een online presentatie van haar rapport over de verbindingen tussen de noordelijke en zuidelijke IJ-oevers. Daarin breekt de commissie een lans voor twee nieuwe bruggen over het IJ (west: tussen Haparandadam en NDSM en oost: tussen Johan van Hasseltweg-Azartplein-Rietlandpark). Daar komen nog bij een verbreding van de bestaande Amsterdamse brug over het Amsterdam-Rijnkanaal, nieuwe pontverbindingen en een voetgangerstunnel tussen CS en Buiksloterweg. Daarmee zegt de commissie een toekomstvast plan te hebben gemaakt.
door Tom Tossijn
Niks boos roepende of rood aanlopende buurtbewoners. Geen onvertogen woord, geen enkel luidruchtig teken van weerstand tegen de bruggen, tunnel, kabelbaan en ponten die in het adviesrapport ‘Genereus Verbonden’ door de commissie D’Hooghe in het vooruitzicht worden gesteld. Nee, de presentatie van het eindrapport van de ‘brugcommissie’ was een toonbeeld van door corona opgelegde discipline. De reacties ‘uit de zaal’ bestonden uit nette vragen die op elektronische briefjes door de organiserende overheden - gemeente Amsterdam en Rijkswaterstaat - in ontvangst werden genomen.
Desondanks was aan de vragen te zien, die door op afstand aanwezigen werden gesteld, dat de voorgestelde bruggen bij de Amsterdammers bepaald geen gelopen race zijn. Waarom voor zeil- en beroepsvaart lastige bruggen in plaats van tunnels? Kunnen we het niet met ponten af, dat hebben we altijd toch gedaan? En daar waar er een tunnel wordt voorgesteld voor voetgangers (tussen CS en Buiksloterweg) ligt toch al een metrotunnel, waarin voetgangers elke vijf minuten tussen CS en het nog aan te leggen station Sixhaven reizen? Waarom Haparandadam in plaats van Stenen Hoofd voor de westelijke brug? Waarom niet een tunnelbuis van de IJ-tunnel reserveren voor fietsers? Waarom, gezien de voorgestelde brughoogten, rekening houden met hoge containerschepen terwijl die even verderop niet door het Amsterdam-Rijnkanaal kunnen met zijn veel lagere vaste bruggen?
Twee bruggen en één tunnel
De commissieleden onder leiding van Alexander D’Hooghe hadden alle ruimte om aan te geven dat bruggen tussen de al nagenoeg volgebouwde IJ-oevers veel minder ingrepen nodig hebben zoals fietswokkels, lange op- en afritten en andere obstakels. Tunnels zijn ruimtevreters en sluiten niet goed genoeg aan op de min of meer doorgaande fietsroutes aan de noord- en zuidkant. Een fietstunnel naar het CS was evenmin nodig, omdat 4 van de 5 fietsers helemaal niet op het CS moeten zijn. Voor voetgangers is dat anders, vandaar het voorstel om noordelijke ingang van het CS te maken door middel van een voetgangerstunnel tussen CS en Buiksloterweg. Daarmee zal wat al heel lang in de volksmond ‘de Tolhuispont’ wordt genoemd, verdwijnen. En dat gaat sommigen ook weer aan het hart.
Bestuurlijke valiumpil
De adviescommissie was vorig jaar in het leven geroepen omdat Rijkswaterstaat en gemeente Amsterdam - met in hun kielzog de provincie, bedrijfsleven en de actiegroepen vóór dan wel tégen bruggen - elkaar het leven zuur maakten over de vraag hoe de IJ-oevers tot ver in de toekomst beter met elkaar verbonden kunnen worden in een snelgroeiende stad. Daarmee was de commissie een soort bestuurlijke valiumpil, waarvan iedereen nog moet afwachten of die werkt. Aan de inhoud zal het niet liggen: nogal wat kolen en geiten worden gespaard door niet voor één oplossing te kiezen maar door bruggen, tunnels en ponten slim met elkaar te mixen naar gelang hun nut voor de verschillende schalen van lokaal en regionaal gebruik.
Met deze presentatie heeft de adviescommissie haar werk gedaan. De bestuurlijke kemphanen Rijkswaterstaat en gemeente kunnen dankzij dit rapport weer door één deur. De bal ligt nu bij hen tweeën, nu de angel van ‘spanning en frictie’ eruit is getrokken (of, zoals Alexander D’Hooghe fijntjes opmerkte: “Dit advies is gemaakt om te voorkomen dat er allerlei stukjes door de sterkste partij worden ingesluisd”). Eén stukje is alvast door de commissie definitief van tafel geveegd: het idee van de Fietsersbond om de IJ-tunnel open te stellen voor fietsers. De IJ-tunnel is veel te onveilig voor fietsers, constateert de commissie.