Monumentencommissie stopt
LANDSMEER - Onbekendheid of een verkeerd beeld bij de inwoners. Te weinig steun van college en gemeenteraad. Een nieuw beleid dat niet van de grond komt. De Monumentencommissie, bestaande uit Marijke Beek, Marina Roosebeek, Leen Eelman en Yvonne Lievaart, capituleert en stopt ermee. Op 14 december hebben ze afscheid genomen.
Door Marcel van Stigt
De commissie prijst zich gelukkig dat er verschillende mooie projecten tot stand zijn gebracht. Zoals de hooihuisboerderij aan de Van Beekstraat, die onlangs is gewaardeerd met de Arie Kepplerprijs. De Monumentencommissie was bij de verbouwing betrokken en voor Yvonne Lievaart is dit hét voorbeeld hoe het zou moeten en hoe het zou kunnen.
“De boerderij stond al op ons lijstje, maar de nieuwe bewoners hebben ons zelf benaderd. Ze wilden weten wat er mogelijk was. Het ging vooral om de kaakberg, die op instorten stond. Die moest bewoonbaar worden gemaakt. Wij wilden hem aan de achterkant afschermen, omdat het oorspronkelijk zo was, maar de bewoners wilden juist uitzicht hebben over het Landsmeerderveld. Dat is zo gebleven, maar we hebben wel aangegeven welke elementen belangrijk zijn om te behouden. Zo zijn we tot elkaar gekomen.”
Het is voor Yvonne de ideale gang van zaken. Maar zo gaat het lang niet altijd. Het is binnen Landsmeer, Den Ilp en Purmerland niet algemeen bekend wat de Monumentencommissie doet. Of er bestaat een verkeerd beeld. Het beeld dat er helemaal niets mag, of dat de voltallige commissie tijdens een verbouwing direct bij je op de stoep staat en je fijntjes, maar met strenge blik, komt vertellen waar je je allemaal aan dient te houden. Er zijn huizenbezitters die dit vóór willen zijn en hun woning meteen na de aankoop met de grond gelijkmaken. En dan glipt er weer een fraai, monumentaal pand door de vingers van de commissie, terwijl dat ook behouden had kunnen worden.
De commissie zag het allemaal met lede ogen gebeuren. Yvonne: “We wilden bewaren wat waardevol is, wat typerend is voor Landsmeer. De houten arbeiderswoningen aan de rand van de weg bijvoorbeeld, de stolpboerderijen, bepaalde elementen. We kregen aanvragen voor een advies of we benaderden bewoners zelf. En we deden alles in overleg.”
Adviezen kun je naast je neer leggen en dat gebeurde ook. Het huidige monumentenbeleid maakt dat mogelijk omdat het is gebaseerd op vrijwilligheid. Je hóeft de adviezen niet op te volgen. Dat maakte het werk van de commissie er niet makkelijker op. Yvonne: “Het vrijwillige beleid schoot niet op. Mensen willen vaak niet. Ze hebben koudwatervrees. En dat terwijl je toch vereerd zou moeten zijn als je woning een monumentale status krijgt. Wij wilden het verplicht stellen.”
Het is niet van de grond gekomen. Burgemeester Straat en wethouder Heinrich stonden volgens haar weliswaar achter de wens van de commissie, maar van de gemeenteraad, die hierover beslist, bleef het jawoord uit. Een interessante Open Monumentendag organiseren? Ook dat kwam er niet van. Corona maakte de huisbezoeken natuurlijk lastig, maar er was zeker een andere invulling mogelijk geweest. Voor Yvonne als organisator een grote teleurstelling.
Langzaam maar zeker groeide het gevoel bij de commissie dat haar bemoeienissen niets uithaalden. Yvonne: “We hebben de kans niet gekregen, al hebben we gelukkig wel wat bereikt. Maar dat had meer kunnen zijn. Er komt nu een interim-commissie en per 1 januari 2022, als de nieuwe omgevingswet ingaat waarin welstand en monumentenzorg worden gecombineerd, een nieuwe Monumentencommissie.”