Noordkronieken
Noord is niet racistisch. Toch?
"We leven in een gesegregeerde wereld. En in Noord loopt de scheiding niet langs etnische lijnen, maar langs inkomen", zegt Jamal. "Hier gaat het niet over zwart en wit, maar over arm en rijk", zegt Janine. "Over kansenongelijkheid", vult Eva aan. Racisme bestaat hier gewoon niet, volgens Nicole. ‘Ik klop bij iedereen aan.’
We waren het met elkaar eens, laatst, op een avond aan het Zwanenplein. Want dat is het klassieke beeld van Noord: als de hoge heren niet voor ons zorgen, dan zorgen we wel voor elkaar. Kaal, blonde krullen of kroeshaar - je scheldt elkaar weleens uit, je maakt een lompe grap, maar je laat elkaar niet los. Vertaald naar nu: de nieuwe tweeverdieners, meestal wit, en de jongens op straat, meestal niet, groeten elkaar nauwelijks en worden zeker geen vrienden, maar ze laten elkaar wél met rust.
Zo ongeveer zien we Noord: af en toe asociaal, maar zeker niet racistisch. En toch. De afgelopen weken, sinds de politiemoord op George Floyd in Minneapolis, is overal ter wereld het zwarte geduld op. Ook in Nederland. En misschien ook wel in Noord. Misschien is het ook hier wel eens tijd om goed om ons heen te kijken.
Structureel racisme, racisme dat zit ingebakken in de manier waarop onze samenleving is georganiseerd, gaat over meer dan schelden en foute grappen. Het gaat over meer dan standbeelden en Zwarte Piet, Johan Derksen en Virgil van Dijk. Het gaat over gesloten deuren, over het weigeren van toegang, over de afwezigheid in posities aan de top. Niet bij toeval en niet incidenteel, maar elke dag en overal.
Ruim 15% van de Noorderlingen is zwart: bijna 1 op de 7. Dus ik ben eens een niet-wetenschappelijke steekproef gaan doen. Hoeveel eerste elftallen van voetbalclubs in Noord hebben een zwarte trainer? Nul. Bij hoeveel van de 57 culturele instellingen staat er een zwarte man of vrouw aan het hoofd? Twee. Hoeveel van de 16 basisscholen hebben een zwarte directeur? Nul. Hoeveel zwarte commissieleden en dagelijks bestuurders heeft het stadsdeel? Nul. De ondernemersvereniging VEBAN heeft bijna 300 leden. Hoeveel van die bedrijven hebben een zwarte eigenaar? Ik kom niet meteen veel verder dan de onvolprezen Sandra Chedi, van het Botel met de rode letters, zwarte zakenvrouw van het jaar 2008.
Is dat allemaal toeval? Koudwatervrees? Gebrek aan goede kandidaten? Ik vrees dat er ook in Noord iets structurelers aan de hand is.
Chris Keulemans