Het prachtige monumentale gebouw 'De Waegh' in het centrum van Monnickendam.
Het prachtige monumentale gebouw 'De Waegh' in het centrum van Monnickendam. (Foto: Ria Houweling)

'De Waegh' in betere handen bij Stadsherstel NV

MONNICKENDAM - 'De Waegh', één van Monnickendams meest beeldbepalende panden is al jaren in handen van de gemeente. Toch lijkt hier nu echt een einde aan te komen. De gemeenteraad heeft in de afgelopen gemeenteraadsvergadering de verkoop van 'De Waegh' weer uitgebreid besproken. Er is gedebatteerd en gestemd. Waterland natuurlijk en de VVD zien ‘De Waegh’ graag in beheer van de gemeente, maar de coalitiepartijen denken dat het beter is wanneer het monument verkocht wordt.

De gemeente geeft aan dat zij 'De Waegh' niet willen verkopen voor het geld. Zij willen, net als de inwoners van Monnickendam, dat 'De Waegh' in de beste handen is. De coalitie is het ermee eens dat niet de gemeente, maar Stadsherstel NV de beste partij is om het voor 'De Waegh' te kunnen zorgen zodat het zijn monumentale status en uitstraling behoudt. Een partij waarmee de gemeente goede ervaringen heeft toen zij het Burgemeester Pal Plantsoen overnamen.

Kennis en kunde

De verkoop heeft ook te maken met een stukje kennis. De gemeente heeft maar een handjevol monumenten in eigen beheer, geen van alle met een commercieel doel. 'De Waegh' heeft dit wel, er zit immers een restaurant in dit prachtige monumentale gebouw. Dit houdt in dat er hogere eisen aan het pand worden gesteld, iets waar de gemeente de kennis en kunde niet in huis van heeft. De gemeente heeft geen kerntaak om gebouwen te beheren, en is op zoek gegaan een partij die het geld, de kennis en de ervaring met restauratie van cultuur-historisch erfgoed wel hebben. Dat Stadsherstel hierbij naar voren werd geschoven is niet raar. Zij zijn immers een instelling zonder winstoogmerk met als doel om panden zoals 'De Waegh' te behouden.

Restauratie en isolatie

Eind 2019 heeft Mercuur bouw grote herstelwerkzaamheden aan het gebouw verricht. De gevel is aangepast, al het houtwerk is opnieuw geschilderd en de ijzeren gevelankers zijn behandeld. Omdat de gemeente alle gebouwen naar energielabel A wil brengen komen er dit jaar nog meer gespecialiseerde werkzaamheden aan.

Zo moet de bovenwoning, die tot voorheen alleen diende als opslagruimte helemaal geïsoleerd worden om in aanmerking te komen voor energielabel A. Een hele klus, aangezien het dak vol zit met gaten en kieren. Voor een opslagruimte geen probleem, maar de huidige huurders van ‘De Waegh’, Boy en Jens Bosman de 'De Waegh' willen deze ruimte graag bewonen, waardoor er flink geïnvesteerd moet worden in de restauratie en isolatie van dit gedeelte.

De toekomst

De gemeente denkt in Stadsherstel NV de juiste partner te hebben gevonden om deze restauraties uit te voeren en het pand in beheer te hebben voor de verhuur. Niet alle politieke partijen, met name Waterland natuurlijk en de VVD, en verschillende burgers denken hier anders over en zien graag dat het pand in handen van de gemeente blijft. Zodra het pand verkocht is aan Stadsherstel NV heb je er als gemeente toch minder grip op geven zij aan.

Besluitvorming

De besluitvorming voor de verkoop van 'De Waegh' wordt na het zomerreces genomen. VVD heeft een motie ingediend om 'De Waegh' niet te verkopen. Omdat de coalitie met de verkoop heeft ingestemd lijkt de verkoop echter al een feit, en is de gemeente dit prachtige monument straks wellicht kwijt uit haar portefeuille.

Historie

Waegh is een oud-hollands woord voor weeghuis. Er was al een Waegh gebouw in Monnickendam in 1382, deze werd verwoest door een brand in 1666. De huidige Waegh stamt uit 1668, opgetrokken uit de restanten van zijn voorganger. De Waegh was het economisch middelpunt van de stad en had in feite twee functies: het Waegh gebouw (binnen, waar alles gewogen werd) en de Beurs (buiten onder de overkapping, waar de onderhandelingen plaatsvonden). Het gebouw was in gebruik voor het wegen en verhandelen van boter, kaas en granen.

De bovenzaal deed dienst als de vergaderruimte van de vroedschap. Deze vroedschap bestond uit een viertal burgemeesters en diverse raadsleden. Door de eeuwen heen heeft de Waegh onder andere onderdak geboden aan de schutterij en de brandweer. Tijdens WOI deed het dienst als distributiekantoor en was het tijdelijk ‘gasthuis’ voor zieken. In de 19e eeuw werd er ‘s winters elke dag onder de overkapping gortepap uitgedeeld. De Monnickendammers danken hun bijnaam ‘troeters’ aan deze gebeurtenis: gortepap heette namelijk ‘troet’ in die tijd.


Per 1 januari 2018 is De Waegh in handen van de tweeling Boy en Jens Bosman. Zij kregen de kans om deze zaak over te nemen en hebben dat gelijk aangepakt. Vol enthousiasme en passie voor koken zette zij de Waegh voort als restaurant.

Stadsherstel NV

Stadsherstel Amsterdam redt monumenten en beeldbepalende panden door ze zorgvuldig te restaureren, een passende bestemming te geven en te verhuren. De panden worden in bezit gehouden, waarmee een goede staat van onderhoud blijft gegarandeerd. Zo levert de organisatie een belangrijke bijdrage aan:• het bewaren van gebouwd erfgoed voor volgende generaties• de leefbaarheid van steden en dorpen• de toegankelijkheid van monumenten en• het behoud van het restauratieambacht.