Wat betekent een brand voor de historische binnenstad?
Wat betekent een brand voor de historische binnenstad? (Foto: aangeleverd)

Burgemeester Eduard van Zuijlen: 'Dit is een nachtmerrie'

ENKHUIZEN - "Dit is een nachtmerrie. Brand in de smalle straten van Enkhuizen met al die monumenten!" Een zichtbaar aangeslagen burgemeester Eduard van Zuijlen was er zondagochtend 13 september vroeg bij. Hij werd wakker van de rook en kwam meteen in actie. "Ik kijk uit op de Kaasmarkt en werd om kwart voor vijf wakker van de rook. Ik zag zoveel oranje dat ik dacht dat het naast mij was."

Brand in historische binnenstad. Wat nu?

De woningbrand in de Westerstraat, tussen Sleutelsteeg en Kaasmarkt, in de nacht van zaterdag op zondag was ongekend fel met grote vlammen die uit het dak kwamen. De brandweer schaalde de brand direct op naar zeer grote brand en was met behulp van brandweerkorpsen uit omliggende gemeenten enkele uren bezig om de brand te blussen en alle omliggende monumentale panden te beschermen. Uit voorzorg werden twintig woningen ontruimd waarvan de meeste bewoners na het sein brandmeester weer naar huis konden. 's Morgens werden zwarte schermen geplaatst voor de zwaar beschadigde en onbewoonbaar geworden woning om de veiligheid in de straat te waarborgen; er zou op dat moment mogelijk sprake zijn van instortingsgevaar vanwege instabiel dak. Het voormalige winkelpand van natuurvoedingswinkel Spruit was onlangs aan de binnenkant opgeknapt en verbouwd tot vijf appartementen.

Schade

De bewoners van het van zowel het zwaar beschadigde pand als het naastgelegen pand dat waterschade heeft opgelopen, zijn zwaar getroffen. Burgemeester Van Zuijlen: "Er zijn gelukkig geen slachtoffers gevallen en het is beperkt gebleven tot twee panden. Maar je moet wel van beton zijn, wil je hier niets van meekrijgen. Stoere mannen die bibberen en ontredderde mensen die alles kwijt zijn! Ik heb geprobeerd hen te ondersteunen, met hen te praten. Dat is op zo'n moment het beste wat ik kan doen. Een dikke pluim voor de mensen die snel hebben opgeschaald. Anders was het leed niet te overzien."

Het Wapen van Enkhuizen diende als eerste opvangplek waar slechts een enkeling gebruik van maakte. Sander Witbaard, afdelingshoofd veiligheid van de gemeente Enkhuizen: "Het mooie van Enkhuizen is dat de sociale cohesie hier heel erg groot is. Veel mensen konden direct terecht bij vrienden en familie."

Hoogwerker

De precieze schade wordt op dit moment nog onderzocht. Er is geen instortingsgevaar. Maar wat betekent een brand voor de historische binnenstad? Wat als de brandweer niet zo daadkrachtig had opgetreden? Wat als een hoogwerker er de volgende keer niet snel genoeg bij kan? Bij deze brand werden drie hoogwerkers ingezet: op de Kaasmarkt, in de Westerstraat en in de Waagstraat. Het verhaal gaat dat één van de hoogwerkers moeite had om dichtbij te komen. "Wij hebben van de brandweer niet gehoord dat er grote problemen waren om het brandende pand te bereiken", zegt woordvoerder Esther Groen van de gemeente. "De aanrijdroute in de binnenstad is niet eenvoudig, maar dit heeft niet tot groot oponthoud geleid. Wel is het zo dat de straten smal zijn en er veel auto's staan waar de grote wagens omheen moeten manoeuvreren."

Kritisch kijken naar parkeer- en verkeersplan

Doordat er direct versterking uit de regio kwam, is de brand beperkt gebleven tot één woning. Woordvoerder Groen: "Helaas kunnen we een brand nooit helemaal voorkomen. Een gemeente moet ervoor zorgen dat de straten toegankelijk zijn voor de hulpdiensten. In een historisch centrum met smalle straten is dat niet altijd even makkelijk. Hoogwerkers zijn grote wagens. Als de straten ook nog vol met auto's staan, wordt de toegankelijkheid van de straten beperkt. De burgemeester laat weten dat hij met het oog op het parkeer- en verkeersplan kritisch meekijkt vanwege de toegankelijkheid van de straten voor hulpdiensten en de brandweer."

Lokale kennis

Door lokale kennis van de brandweer is in elk geval erger voorkomen. Het brandweerkorps oefent iedere maandagavond op een locatie in de stad. Woordvoerder Groen: "Daardoor kent de ploeg alle hoeken en stegen van de stad. Bovendien wonen de brandweermannen en - vrouwen in de stad zelf. Voor grotere uitrukken is het goed dat we zijn aangesloten bij de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord. De grote brand in de Westerstraat heeft bewezen dat de opschalingsystemen uitstekend werken."