Trudy Leger kreeg een warm thuis.
Trudy Leger kreeg een warm thuis. (Foto: aangeleverd)

Trudy warm opgevangen door Onderdijkers

Vervolg van voorpagina

Mensen van het verzet hebben één of meerdere bewakers omgekocht en zo ben ik uit de schouwburg gehaald en op de trein gezet naar Hoorn. Daar stond een dame, eigenlijk nog maar een meisje, mij op te wachten en mocht ik mee achter op de fiets (antiplof) naar Spierdijk. Daar woonden haar ouders, de familie Bijman. Daar werd ik liefdevol opgenomen in het gezin, tezamen met nog een Joods jongetje dat daar al eerder was gekomen.

Huiszoeking

We gingen met de kinderen naar school en dachten dat we veilig waren. Maar op een dag dat wij bij een buurman op het land op de hooiwagen zaten, was er bij de familie Bijman een huiszoeking. De kinderen brachten brood naar ons en dat moesten we op het land opeten. Als het weer veilig was zouden ze ons weer ophalen. Maar zo kon het natuurlijk niet doorgaan, het werd voor de familie Bijman veel te riskant. Dus werd er een ander adres gezocht.

Ander adres

Ik kon terecht bij een collega van een van de meisjes Bijman in Hoorn. Slechts drie weken ben ik daar geweest. Elke dag liepen daar de Duitse soldaten langs, dus ik mocht helemaal niet naar buiten toe. Maar waar moest ik dan naar toe? Toch maar weer terug naar Spierdijk. Heerlijk vond ik dat, want toen kon ik weer met de kinderen spelen. Maar veilig was het er niet. Komt tijd - komt raad. Ze vonden een gezin in Zwaag waar ik mocht komen. Een weduwe, mevrouw Kraakman met drie zonen. Drie maanden mocht ik daar blijven, toen werd het ook daar gevaarlijk. Waar nu weer naar toe? Weer terug naar Spierdijk. Het was eigenlijk levensgevaarlijk, maar ze wilden me niet aan mijn lot overlaten.

Onderdijk

De buren wisten raad. Misschien wilde een tante in Onderdijk mij wel hebben. Ze namen me mee achter op de fiets en reden in ongeveer anderhalf uur naar Onderdijk. Mijn haren en wenkbrauwen werden gebleekt, want dat viel teveel op. Maar bij de oom en tante, Jan Mol en Sijtje Bakker, was er pas een onderduiker opgepakt, dus ze durfden het eigenlijk niet zo goed aan. Maar na veel aandringen gingen ze toch akkoord, omdat er zo gauw geen ander adres te vinden was. Ook in Onderdijk ging ik met de kinderen naar school en kreeg ik al gauw vriendinnen. Wat voelde ik me daar veilig en gelukkig.

Katholiek worden

Na de oorlog kreeg ik van het Rode Kruis bericht dat er bijna geen familie meer over was. Ook mijn moeder en mijn zusje van anderhalf jaar oud waren vermoord door de Duitsers. Allemaal omgekomen in de gaskamers. Van mijn vaders kant was er niemand meer. Er was nog een oma, een tante en oom van moeders kant. Via de kinderbescherming, en ook omdat mijn oma te oud was om voor mij te zorgen en mij op te voeden, mocht ik in Onderdijk bij oom Jan en tante Sijtje blijven wonen. Ook vond mijn oma het goed dat ik katholiek wilde worden. Dit gebeurde ten aanschouwe van de hele parochie Onderdijk. Hier heb ik ook mijn man Teun leren kennen en ben ik getrouwd. We kregen samen vijf kinderen, twee meisjes en drie jongens.

Nederlandse helden

Wat is er in de oorlog veel goeds gedaan door mensen, voor mensen en kinderen. Heel wat keren met gevaar voor eigen leven. Zelf heb ik dit aan de lijve ondervonden. Ik kan daar dan ook niet dankbaar genoeg voor zijn.


Trudy, die eigenlijk Dolly heette, maar dat werd raar gevonden in het dorp, heeft niet alleen de oorlog overleefd, maar ook het leven doorgegeven aan vijf kinderen, negen kleinkinderen en inmiddels twee achterkleinkinderen.


Omdat Trudy haar verhaal heeft gedeeld met anderen, kunnen mensen misschien lichtelijk een beeld vormen hoe het er in de Tweede Wereldoorlog aan toe ging. Veel West-Friezen hebben geleden onder erbarmelijke omstandigheden, waar velen onder ons geen idee van hebben. Laten wij 4 en 5 mei stilstaan bij degene die hun leven hebben gegeven voor de vrijheid, waar wij al 75 jaar van kunnen genieten.


Bron: familie Grooteman en stichting Oud Onderdijk.