'De tyranie verdrijven die mij mijn hert doorwondt'
MEDEMBLIK - Nederlanders vieren 5 mei 75 jaar vrijheid. Op 4 mei vindt dodenherdenking plaats. Stilstaan bij diegenen die hun leven lieten tijdens de strijd voor vrede. Dat hoeven niet alleen de slachtoffers te zijn van de Tweede Wereldoorlog. Dat was namelijk niet de eerste en laatste oorlog, waar Nederlanders bij betrokken waren. Denk 5 mei terug aan de helden die zich tegen tirannie verzetten; tegen dictators over de hele wereld. Aan iemand die durft op te staan tegen een regime, zoals burgemeester Peters van Medemblik.
Burgemeester Peters in verzet tegen NSB
Peter Christanus Josephus Peters werd in 1891 in Weert geboren. Hij begon als onderwijzer, maar koos na zeven jaar een carrière bij het openbaar bestuur. Eerst als gemeenteambtenaar en -secretaris en in 1932 werd hij benoemd tot burgemeester van Medemblik.
In opstand
De burgervader gaf 15 mei 1940 een toespraak via de plaatselijke radiocentrale waarbij hij ouders opriep om 'hun dochters te beschermen tegen de moedwil der bezetters, want de Duitsers zullen onze vijanden blijven'. De lokale NSB was woedend over deze rede. Hij liet nog vele malen blijken hoe hij over de Duitse bezetting en diegenen die deze bezetting ondersteunden dacht, bijvoorbeeld tijdens Anjerdag, 29 juni 1940. Hij droeg een oranje strik en witte anjer om te laten zien dat hij tegen de bezetter was.
Oudste oorlogsmonument
Burgemeester Peters schreef op 19 juni 1940 een brief aan de 'Heeren Leden van den Raad'. En maakte kenbaar 'voornemens in samenwerking met de hier gelegerde militairen aan de Gemeente aan te bieden een eenvoudig gedenkteeken ter herinnering aan het weldra verdwijnende garnizoen en aan zijn gevallenen'. Ook gaf hij aan dat men al van start was en voortvarend aan het werk was gegaan. In Medemblik was een monument opgericht ter herinnering aan het garnizoen dat daar gelegerd was in de jaren 1939 en 1940 en ter herdenking van de elders gesneuvelden, die tot dit garnizoen behoorden.
Onthulling
Het Garnizoensmonument aan de Breedstraat werd 24 augustus 1940 onthuld. Een soldaat van baksteen, ontworpen door reserve-luitenant Benninga in samenwerking met de toenmalige gemeentearchitect F. J Ruyter. Het beeld is in baksteen uitgehouwen door steenhouwer L. Vogelpoel. Peters verrichtte de onthulling en deed, achteraf gezien, een historische daad. Aan het slot liet hij het zesde couplet van het Wilhelmus zingen, met onder andere de strofe 'de tyranie verdrijven die mij mijn hert doorwondt'. Dat wekte de woede van de plaatselijke nationaalsocialisten; de NSB vindt vond dit hele evenement schandalig.
Furieus
Een inwoner plaatste 10 mei 1941 bloemen bij het monument. Echter werden die al snel door een agent (NSB-sympathisant) verwijderd. Peters gaf kort daarna de betreffende agent de opdracht de verwijderde bloemen terug te leggen. De NSB-groepsleider reageert furieus. De burgemeester liet zien dat hij het lef had om tegen de bezetters in te gaan. Dapper in die periode, want zijn leven stond daardoor op het spel. Peters werd in augustus van dat jaar door de woedende NSB-groepsleider verweten dat hij het zijn ambtenaren van het distributiekantoor toeliet om tijdens hun werk Nederlandse leeuwtjes, uniespeldjes, uitgezaagde geldstukken (van Koningin Wilhelmina) op hun kleding te dragen. 'Not done' natuurlijk. Maar dat weerhield de burgemeester niet om zijn verzet op te geven.
Gezamenlijk optreden
De burgemeesters van Medemblik, Blokker, Bovenkarspel, Grootebroek, Wervershoof, Westwoud en Opperdoes stuurden op 27 februari 1943 een gezamenlijke brief aan Binnenlands Zaken.
Lees verder op pagina 3.
