Hooitoid
De zomer heeft zijn intrede gedaan en de zon tovert zeumerveugels tevoorschijn. Nee, dat is geen nieuwe vogelsoort, het is de Westfriese benaming voor zomersproeten. Er bestaat zelfs een uitdrukking met dit woord: de zeumerveugels benne weer op ’t nest.
Zomertijd betekent hooitijd, een belangrijke tijd voor de boeren. Dan moest er hard gewerkt worden om het gras te maaien, te keren en in de berg te krijgen. ’t Is hooitoid betekent dan ook: het is een heel drukke tijd. Was al die drukte voorbij, dan kon je hooigat weze, afgemat dus.
Hooi is waardevol: hooi in de berg is net zo goed as geld in de kas(t). Hooi op en de koe doôd wordt gezegd van iemand die net voor zijn dood zijn laatste geld heeft uitgegeven. Iets voor ruig hooi opeten betekent iets gretig, gulzig opeten zonder dankbaarheid te tonen, en ook wel: alles slikken en lichtgelovig zijn.
Onze zoon had in zijn jeugd altijd zeumerveugels. Destijds schreef ik daarover dit gedichtje.
Zeumer
’t Wordt weer zeumertoid, m’n kind
dat zien ik zommaar an je toet
’t witte, brieke dat raakt vort
je oge kroige een held’re gloed.
En daaglijks vurve zon en wind
je wange bruin en vurig roôd
en zeumerveugels lichte op
net om je neus een hêle zoôt.
Een bult, een skraap en nag een roof
wat swart en ok een groene veeg
omdat je zo speulendevort
van prut en boom een zoentje kreeg.
’t Wordt weer zeumertoid, m’n kind
ik zien ’t zontje in je toet
ik lucht ’t an je heer, je loif
en ‘k voel ’t leven: warm en goed.
Bron: Westfries Woordenboek, Jan Pannekeet