Fort aan den Ham. (Foto: Patrick Mul)
Fort aan den Ham. (Foto: Patrick Mul)

UITGEEST - Elk tweede weekend van september vinden de Open Monumentendagen plaats. Meer dan vierduizend monumenten zijn dan gratis toegankelijk voor iedereen. in Uitgeest is Fort aan den Ham een echte trekpleister.

Fort aan den Ham trekpleister

Het Fort aan den Ham is een fort van de Stelling van Amsterdam. De aarden wallen, het eerste onderdeel van dit verdedigingswerk, dateren uit 1896, het fort zelf werd in 1903 opgeleverd. Oorspronkelijk was dit fort niet opgenomen in de plannen van 1880, maar dit werd noodzakelijk door het nieuw gevormde acces dat ontstond na de aanleg van de spoorlijn Amsterdam - Alkmaar. Omdat deze spoorlijn tussen Uitgeest en Krommenie op een talud lag, precies tussen de grotere forten Veldhuis en Krommeniedijk heeft men naast deze spoorlijn een fort gebouwd om deze spoordijk te beheersen. Het fort grendelde deze toegangen in oorlogstijd af.

In 1896 werden op het fortterrein aarden wallen aangelegd en in 1902-1903 volgden de bomvrije gebouwen. In 1908 werd een betonnen nevenbatterij gebouwd ten zuiden van het fort. Hier werden zware kanonnen geplaatst om de naderende vijand op grotere afstand te beschieten. Fort aan den Ham had geen kanonnen in de keelkazematten zoals de andere grotere forten van de Stelling. In elke keelkazemat stonden wel twee Gardner M90 mitrailleurs opgesteld en er waren vier schietgaten voor geweren. De buurforten Krommeniedijk en Veldhuis konden met hun kanonnen het fort helpen verdedigen.

In 1995 is besloten om Fort aan den Ham voor het publiek open te stellen en is Stichting Fort aan de Ham opgericht om het geheel te besturen. Het officiersverblijf, de keuken, de ziekenzaal en een manschappenruimte zijn in de oorspronkelijk staat van rond 1910 hersteld. Het fort is te bezoeken elke laatste zondag van de maand, behalve in de wintermaanden.