Peter van den Berg naast Descartes in de tuin van de Slotkapel
Peter van den Berg naast Descartes in de tuin van de Slotkapel (Foto: Ed Bausch)

‘Egmonder’ Descartes siert Slotkapel

EGMOND AAN DEN HOEF - ‘Ik denk dus ik ben’. Bijna iedereen kent dat korte gezegde wel. Het zijn de woorden van de Franse filosoof René Descartes. Hij schreef ze in het Latijn als ‘Cogito ergo sum’. De omgeving rond de Slotkapel nodigt sowieso al uit tot wat mijmeren, maar nu kijkt Descartes met een wat vorsende blik uit over de tuin. Waar zou hij aan denken? Misschien aan de zeven jaren dat hij in de Egmonden woonde. Of kijkt hij er naar het graf van zijn geliefde Helena, die niet met hem trouwde maar met wie hij wel een kind had? Kunsthistoricus Peter van den Berg uit Egmond Binnen beijverde zich voor een beeld van de beroemde filosoof. Vrijdag 4 december werd het fraaie, in brons gegoten borstbeeld van de hand van Fabio Pravisani uit Egmond aan Zee onthuld. “Ik had het graag in Egmond Binnen gezien, maar hier staat het ook prachtig, lommerrijk”.

DOOR: ED BAUSCH

EGMOND MAGNEET VOOR VRIJDENKERS

"De Egmonden worden nog wel eens onderschat”, zegt Peter van den Berg. De oorspronkelijke Zaankanter woont al sinds 1973 in Egmond Binnen en heeft al het nodige aan publicaties op zijn naam staan over het gebied. "Maar er is hier nogal wat gebeurd, zeker in de periode van eind 1500 tot de Napoleontische tijd. Je moet vaak wel heel diep speuren en zelf verbindingen leggen om er achter te komen hoe het echt zat.” Maar dat is Van den Berg wel toevertrouwd, want hij is heel breed opgeleid en heeft gewoon een grote interesse in geschiedenis. Hij is afgestudeerd als Neerlandicus, in de literatuurwetenschap en kunstgeschiedenis, maar kwam voor zijn werk terecht in leidinggevende functies, voor het laatst bij wat nu Hogeschool In Holland is. Hij haalde al veel boven tafel over bijvoorbeeld de schilders van de ‘Egmondse School'.

Geschiedenis voor het oprapen

Descartes (1596-1650) woonde een groot deel van zijn leven in de Nederlanden, in Franeker, Oegstgeest, Utrecht. Het langst woonde hij echter in De Egmonden, van 1643 tot 1649, een jaar in Den Hoef en zes jaar in Egmond Binnen aan de Abdijlaan. Wat bracht hem toch naar Nederland? Peter van den Berg: "De Egmonden waren destijds als een magneet voor andersdenkenden, vermogende bestuurders en kunstenaars. In die tijd maakte de wetenschap zich los van de klassieke denkbeelden en men ging op zoek naar het bestaan van God. Descartes twijfelde werkelijk aan alles, maar niet aan de logica van het verstand. Hij baseerde veel van zijn denken op wiskunde. Hij droeg veel bij aan de ontwikkeling van dat vak. In die tijd was er rond Alkmaar een heel netwerk van wetenschappers. Maar ook schilders als Ruysdael en Van Goyen kwamen hier hun grote zeelandschappen maken.

Lees verder op Rodi.nl/Bergen