Nieuws uit de natuur
Deze keer een korte verhandeling over de vier zwaluwsoorten die in de kop van Noord- Holland (en de rest van Nederland) voorkomen: dat wil zeggen dat ze er elk jaar te zien zijn en er broeden. De eerste die terugkomt is de Boerenzwaluw op de voet gevolgd door de Oeverzwaluw. De eerstgenoemde broedt graag bij de boer en dan wel binnen in de schuur. Op een richeltje maakt hij een nestje van klei met een strootje daarin verwerkt. Hij legt daar ca 5 eitjes die na een paar weken uitkomen en dan volgt er een drukke tijd: insecten vangen en daarmee de jongen voeren, vaak nog gevolgd door een tweede legsel. In de loop van eind september lopen de aantallen terug en verzamelen ze zich weer voor de trek terug naar het zuiden. De winterperiode brengen ze door in zuidelijk Afrika omdat daar nog voldoende insecten zijn. De Oeverzwaluw is een echte opportunist wat zijn broedplaats betreft: ze hebben een zandheuvel nodig waar ze een gang in uit kunnen graven. Op het eind van die gang worden de eieren gelegd. Hoe steiler de zandheuvel hoe beter ze het vinden: onbereikbaar voor grondpredatie. De wegenbouwer is soms minder blij met de Oeverzwaluw, want het is een beschermde diersoort en dus moet de bouwer wachten tot ze klaar zijn met broeden voordat de werkzaamheden hervat kunnen worden. Tegenwoordig zien we steeds meer oeverzwaluwenwanden aangelegd worden: prefab woningen voor de Oeverzwaluw! De gaten daarin moeten wel elk jaar schoongemaakt en weer dichtgestopt worden.
Dan hebben we nog twee zwaluwen die in de nabijheid van de mens broeden: de Gierzwaluw en de Huiszwaluw. De eerste giert door de lucht met zijn halvemaanvormige, spit toelopende vleugels. Het zijn typisch insecteneters en komen alleen aan de grond om te broeden. Ze behoren tot de Nederlandse avifauna, maar zijn hier maar enkele maanden: van mei tot begin augustus. Dus eigenlijk zijn het Afrikaanse vogels die hier komen broeden. Dit jaar waren ze erg laat terug vanwege het koude voorjaar. Ze broeden onder andere onder de dakpannen van huizen of (kerk)gebouwen. Maar omdat die bij renovaties vaak dichtgesmeerd worden (isolatie) zij er inbouw kunstnesten voor de gierzwaluw te koop. Tot slot de Huiszwaluw die onder witte dakgoten een nest opbouwt van hapjes klei die hij/zij in de buurt moet kunnen vinden. Een kleine opening biedt toegang tot klei-nest. Zij legt er 4 รก 5 eitjes in die drie weken worden bebroed. Ze blijven ook nog drie weken in het nest en de ouders kunnen tot wel 9000 insecten per dag vangen om de jongen en zichzelf te voeren! Alle zwaluwen zijn beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. En dat is maar goed ook want het zijn zeer nuttige en vlijtige insectenvangers en daar moeten we ze dankbaar voor zijn. Die dankbaarheid kunnen we tonen door ze de ruimte te geven in en bij onze huizen. Ook voor de huiszwaluw bestaan kunstnesten om te voorkomen dat ze op plaatsen gaan broeden waar ze liever niet hebben.
Was getekend: Otte W. Zijlstra
