'Wat was er voor de Lange dijk werd aangelegd? Heeft u even?’
BROEK OP LANGEDIJK – Sinds het moment dat Nico Vader zijn Broeker Tijdlijn op de website en Facebook publiceerde hebben ruim vierduizend mensen het Tijdpad doorlopen. Al in 2012, toen nog prinses Maxima naar Langedijk kwam om een expositie te openen, sprak Nico Vader over het Broeker-tijdpad, dat een geweldig inzicht geeft hoe het gebied is ontstaan. ‘’Op verzoek van de organisatie kreeg ik tien minuten spreektijd maar dat liep anders.”
door ruud de waard
Broeker-tijdpad legt geschiedenis Langedijk bloot
Onze huidige Koningin stelde veel gerichte vragen en de tien minuten werd maar liefst drie kwartier. Nadat we het Broeker-tijdpad hadden doorlopen, had ze nog een vraag: ’Wat was er voor deze lange dijk werd aangelegd?’ Ik antwoordde de prinses: ‘Heeft u even?’
En begon met hoe het er in Langedijk 5000 jaar voor Christus uitzag. Langzaam werd ons gebied van de zee afgesloten en ondieper. Door zware stormen en overstromingen werd sediment van zand en kleideeltjes aangevoerd. De duinenrij aan de kust werd gevormd door stroomverandering en opstuiving. Door plantengroei in drogere perioden, in combinatie met talrijke overstromingen, ontstond een dik pak veen. Ook werd het water zoeter, dit kwam doordat de Overijsselse Vecht en IJssel nog uitmondde in zee.’’
Na de duidelijk uitleg dankte prinses Máxima Nico Vader voor zijn gedreven uitleg.
Tijdklok
Toen de Langedijk in het jaar 1000 werd aangelegd, werd het Oosterdel bij Broek op Langedijk ‘buitendijks gebied’ dat lag ingeklemd tussen de Langedijk en het water van de Grote Waert (of Waerdt). ‘’We gaan verder alsof we een wandeling maken rond het Oosterdel’,’ zegt Nico.
‘’Via de dammen aan de noordzijde, vervolgens de Oosterdijk, Sluiskade, Spieringsbuurt en Dorpsstraat. Het tijdpad kan ook per boot ervaren worden. Ga dan met de boot midden op het Oosterdel liggen, met een kompas en de wijzerplaat van een klok. Draai met de tijdklok mee, volg het verhaal en kijk.” Van de gemeente Langedijk en naaste omgeving, te beginnen in het jaar 1000. De aanleg van de Langedijk. “Het gebied wordt beter tegen overstromingen beschermd. Langs de dijk vestigen zich mensen, er ontstaat lintbebouwing. Bewoners gaan het land bewerken, in eerste instantie westelijk gericht. Anno 1200. Stormvloeden teisteren Noord-Holland met zware overstromingen. In 1248 brak de Schagerdam. Gevolg was dat De Grote Waerdt in directe verbinding kwam te staan met het zeewater. De Schagerwiel ontstond en grote stukken veen aan de oevers van de Waerdt sloegen los door de golven.
Een wiel is een meertje naast een dijk, ontstaan tijdens een dijkdoorbraak waardoor een diep gat uitspoelde door het binnen kolkende water. Anno 1400. Er was ook veel visserij, logisch met al dat water. Nico: "In Broeck had men de Spiering-buyert, een handelsplek/buurtschap voor zowel binnenvissers, als vissers die op De Groote Waert visten.''
Lees verder op pagina 5
