De Allemanskerk heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in het leven van Dirk Barten.
De Allemanskerk heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in het leven van Dirk Barten. (Foto: Marjolein Ansink)

Nieuw boek van Dick Barten over de Allemanskerk

LANGEDIJK - ‘Op een zondagmiddag in de hongerwinter van 1945 speelde ik, 14 jaar oud, voor het eerst in een kerkdienst. Er was geen elektriciteit en voor de begeleiding van de gemeentezang werd een harmonium gebruikt.’ Een fragment uit het nieuwste boek, ALLE MANS KERK, van Dick Barten (1931), reeds jaren bekend door zijn boeken en publicaties.

Na veertig jaar werken in de groentezadenbranche bij familiebedrijf Jacob Jong, waar hij ooit in 1948 begon als leerling, en aansluitend bij Bejo Zaden, waar hij directeur was, besloot Dick in 1991 een nieuwe koers te varen. Hij ging, naast zijn drukke baan, muziekwetenschap studeren aan de universiteit van Amsterdam. Een volgende stap in een leven vol hard werken en veel liefde voor het orgel. Hij deed als 70- jarige staatsexamen en had dus twee beroepen: zaadhandelaar en (kerk)organist. Dick is iemand die iets niet half doet. “Ik was nooit een toporganist, maar wel een goede, en heb altijd veel plezier beleefd aan het spelen van het orgel.” Hij was 16 jaar organist aan de Gereformeerde kerk van Noord-Scharwoude en solliciteerde toen naar dezelfde functie van de Nederlands Hervormde Gemeente van Schagen, waar hij 34 jaar het orgel bespeelde. Vermeldenswaard is nog dat aan het eind van zijn studie aan de UVA Dick Barten het schrijven ontdekte. Het maken van de afstudeerscriptie merkte hij dat je, naast het componeren van muziek, jezelf ook uit kunt drukken via het geschreven woord. Er kwamen in de afgelopen 20 jaar dan ook heel wat manuscripten en boeken van zijn hand, variërend van onderwerpen als zijn geliefde orgel tot herinneringen aan familie en andere personen.

Allemanskerk

De vraag waarom Dick Barten zijn nieuwste uitgave ‘ALLE MANS KERK’ met als ondertitel ‘Het baken van Oudkarspel’ speciaal aan deze kerk gewijd heeft, is niet zo moeilijk. Dick is lid van de Protestantse gemeente die eigenaar en gebruiker van het kerkgebouw is. Hij interesseert zich bovendien mateloos in geschiedenis, hoorde op school vroeger al bij de besten. Moeiteloos vertelt hij over het samengaan van de voormalige kerk aan het Gorterdiep met de Hervormde Kerk in Noord-Scharwoude. Uit die samenwerking ontstond de Protestantse Gemeente Langedijk-Noord. De Allemanskerk in Oudkarspel werd gekozen als centrum van de activiteiten. Van diverse hoeken kreeg Dick veel steun bij het maken van dit boek, dat als een historisch naslagwerk zeker een rol zal gaan spelen. Het viel niet mee om de gegevens bij elkaar te krijgen, maar hij kwam in twee jaar tijd tot een indrukwekkend boek. Tijdens reparatiewerkzaamheden aan het dak werd op 9 juni 1969 de kerk inclusief inventaris en toren grotendeels door brand verwoest en waardoor ook historisch materiaal verloren ging. Dick vertelt: “Oudkarspel heette in de 11e eeuw ‘Aldenkercha’. Later in de Middeleeuwen kwam de kerk van Oudkarspel bekend te staan als de Sint Maartenskerk, gewijd aan de heilige Martinus, bisschop van Tours. De officiële naam van de kerk luidt dan ook St. Maartenskerk, maar hij is in de volksmond bekend als de Allemanskerk, omdat met hulp van alleman de kerk na de brand van 1969 weer uit de as herrezen is. Het is voor mij de mooiste kerk van Langedijk!”

Het boek

Het boek bestaat grofweg gesteld uit drie delen: in het eerste deel staat het gebouw van de kerk centraal, in deel twee wat er daar te vinden is en wat er in gedaan wordt en in deel drie worden bepaalde figuren uit het verleden voor het voetlicht gehaald. En natuurlijk wordt het orgel niet vergeten. Dick: "Ik speelde iedere zondag in de kerk, soms wel twee keer. Een dominee in de kerk van Schagen had een keer niet zoveel zin om te preken. Ik stelde toen een ruil voor, hij dus achter het orgel... maar dat deed hij toch maar niet!”

Het boek heeft ook prachtige foto's, gemaakt door Marjolein Ansink, en is in eigen beheer uitgegeven. Alle kerkleden van de Allemanskerk (Protestantse Gemeente Langedijk-Noord) krijgen het boek als Paasattentie uitgereikt. Iedereen die geïnteresseerd is in dit boek kan een mail sturen naar info@lieflangedijk.nl.