Onbekend maakt onbemind
Dit spreekwoord schoot mij te binnen bij drie recente monumentwaardige bouwprojecten in onze stad. Het spreekwoord heeft zich de afgelopen maanden bewezen met rampzalige gevolgen voor ons erfgoed.
Het Ringersgebouw is gered van de sloophamer. Nu dreigen andere ensembles te verdwijnen, zoals het PEN-dorp, het poortgebouw in Bloemwijk en in Oostwijk de koolschuren met sociale woningen, omdat de aanwezige erfgoedwaarde bij het grote publiek onbekend was.
Belangrijk: zorg voor een gelijk speelveld waarbij iedereen weet van de bijzondere gebouw-, locatie- en/of culturele waarde. Het tussentijds als monumentaal bestempelen kan de businesscase totaal op z’n kop zetten. Gevolg wellicht: meer kosten en minder opbrengsten. Verder zijn de risico’s en onzekerheden onderdeel van het ondernemen.
Daarom: zorg voor een eerlijk speelveld om zo weerstand tegen behoud te voorkomen. Om tijdig te weten of iets bijzonder is of zelfs monumentaal, is onderzoek nodig. Niet iedere eigenaar is blij met de aandacht voor zijn bezit als erfgoed. Dat geldt zeker als je alleen denkt aan je portemonnee op korte termijn en niet aan de lange termijn, aan duurzaamheid en leefbaarheid. Door ver van tevoren te weten of iets erfgoedwaardig is, kan daarop worden ingespeeld en er een positieve businesscase van worden gemaakt.
Om verrassingen te voorkomen en financieel in te spelen op veranderingen is het nuttig als eigenaren hun eigendom eens langs een Erfgoedlat (laten) leggen en onderzoeken wat de mogelijke erfgoedwaarde van hun gebouwenbezit is.
Ook de overheden zouden daarbij een rol moeten spelen, evenals erfgoed- en architectuur organisaties. En ook u, als burger.
Lucas Zimmerman, HVA