Exposeren is het leukste aspect van verzamelen
BEEMSTER - Niet helemaal in lijn met deze rubriek van de kunst op zolder, maar met een huis dat vol staat met de hobby komt het aardig in de buurt. Een verzameling dus. Van wellicht de meest aanwezige en tegelijk meest ondergewaardeerde objecten. Sprinklerkoppen. Hoe vaak zijn we er niet onderdoor gelopen zonder ze te zien? Er zijn een paar gespecialiseerde bedrijven die ze maken, en er is een aantal mensen dat de vele verschillende soorten verzamelt, bij elkaar zet en laat zien aan de wereld. Een van de mensen die ze tot leven wekt en een mooi verhaal geeft woont in Zuidoostbeemster. Andries Timmermans verzamelt de sprinklerkoppen al zo’n dertig jaar, heeft er ongeveer 2.200 van in zijn collectie, heeft internationaal naam gemaakt en ontving er in 2012 de Dutch Collectors Award mee. En zo zonder beurzen momenteel waar hij zijn verhaal kan doen, komt deze rubriek als geroepen.
Een huis vol sprinklerkoppen
Andries’ belangstelling voor de sprinklerkoppen en aanverwante zaken komt niet helemaal uit de lucht vallen. “Ik heb 16 jaar bij de vrijwillige brandweer in de Beemster gezeten”, legt hij uit. “Daar kwam ik vanuit het opleidingstraject medio jaren ‘80 terecht bij een bedrijf in Amsterdam waar een opslaghal voor chemische grondstoffen werd gebouwd waarin een sprinklerinstallatie werd aangelegd. Zij hadden een doos over; wie wilde mocht er een meenemen. Dat was mijn eerste sprinklerkop. Daarna vond ik op een rommelmarkt in Alkmaar een doos vol, voor een tientje. Er zaten 45 verschillende soorten in, de oudste stamde uit 1938. Toen is het verzamelen eigenlijk echt begonnen.”
Het is de complexiteit van de sprinklers én het mooie van het systeem dat hem boeit. “Het is een specialisme omdat voor elke sprinklerinstallatie alles berekend moet worden afhankelijk van de situatie: het type buis, type pomp, risicoklassen, vuurbelasting, aantal koppen, hoe lang moet het functioneren”, licht hij toe. “Ze zijn bedoeld om een beginnende brand lokaal onder controle te krijgen of te blussen. De sprinkler slaat de hete gassen naar beneden zodat er geen kans op uitbreiden is, hij koelt af en start als het ware met blussen.”
Eerste expositie
Al snel had Andries, met niet meer dan 50 stuks in zijn verzameling, zijn eerste expositie in het buurthuis. “De Binnendijks had er een stukje over geschreven, en daar kwamen de reacties op. Vanuit de vakbranche, maar ook van andere verzamelaars. De volgende beurs was de brandweerverzamelbeurs. En vandaar ging ik op steeds grotere beurzen staan, ook in Duitsland waaronder de internationale brandweer vakbeurs.”
Hij heeft een mooie map gemaakt van alle wapenfeiten van zijn verzamelleven. Krantenknipsels, de visitekaartjes van zijn standbezoekers uit alle uithoeken van de wereld, het artikel over Louis van Gaal in Suddeutsche Zeitung Magazin in 2010 waarin de schrijver de Nederlandse verzamelaar van sprinklerkoppen aanhaalde. Of van zijn optreden in De Wereld draait door in 2007. Ooit werd hij genoemd in een meisjesblad als houder van één van de tien meest bizarre verzamelingen ter wereld. Andries is er trots op. Hij is inmiddels ook een wandelende encyclopedie geworden als het gaat om sprinklers.
Ruilmateriaal
Andries: “Ik exposeer vooral om ruilmateriaal te krijgen en contacten te leggen. Daarnaast vind ik het leuk om mijn verzameling aan mensen te laten zien. Op de beurs van Hannover kwam ik in contact met een bedrijf dat sprinklerglaasjes maakt, 60 miljoen per jaar. De glaasjes vormen de zekering die stuk gaat bij een bepaalde temperatuur. Ik kreeg van hen een mooi bakje met de verschillende soorten en ze nodigden me uit om naar de fabriek te komen en het productieproces te bekijken. En daar kom je echt niet zomaar binnen. Die productie luistert heel nauw.”
Grote collectie
De collectie heeft zich aardig door de eengezinswoning verspreid. Boven de deur buiten een alarmbel, binnen de items aan de wanden, twee vitrinekasten vol in de woonkamer en boven is er een collectiekamer, met nog meer vitrinekasten en items uitgestald. Andries heeft niet alleen sprinklerkoppen in alle mogelijke uitvoeringen, maar ook een verzameling glaasjes, en aanverwante producten als bellen, manometers etc. Hij heeft sprinklers die meer dan 500 liter water per minuut leveren, schuimsprinklers en de speciale sprinklers met buizen voor ruimten met bevriezingsgevaar. En hij heeft de allernieuwste: hoge druk watermist sproeiers. Minder water, meer capaciteit, minder belastend en vooralsnog schrikbarend duur.
Hij raakt niet uitverteld, het gemis aan beurzen waar hij gelijkgestemden treft is duidelijk. Hij heeft zijn beursassortiment tijdelijk maar een plek gegeven in de kamer boven. Nog even oppoetsen, maar hij kan niet wachten tot hij er weer mee de wereld in kan, praten met mede liefhebbers, nieuwe contacten leggen…. "Dat is absoluut het leukste aspect van het verzamelen”, benadrukt hij. "Met zoveel verschillende mensen aan de praat, uitnodigingen om lezingen bij te wonen. Ik heb inmiddels zoveel expertise opgebouwd, daarmee kun je nog wel ergens binnen komen. En er is nog veel te halen, zelfs na dertig jaar. Je zou ermee tot wel 10.000 stuks kunnen gaan.”
Maar waar laat je het .. ?
