Artistieke impressie van de Toren van Babel.
Artistieke impressie van de Toren van Babel. (Foto: Julie Sauerwein)

Amsterdammers bouwen samen een ‘toren naar de hemel’

Algemeen

NDSM - Deze zomer nodigen Stichting NDSM-werf en TAAK diverse Amsterdamse individuen en gemeenschappen uit om gezamenlijk een torenhoog bouwwerk op de werf te creëren. Het project Toren van Babel is een concept van kunstenaar Guido van der Werve, maar wordt begeleid door diverse architecten, stadmakers en kunstenaars. De bouw van de toren gaat begin september van start.

In zijn concept neemt Van der Werve het Bijbelse verhaal als uitgangspunt. In dit verhaal werd op aarde slechts één taal gesproken en werd collectief dezelfde gedachte omarmd: het bouwen van een stad met een toren die tot de hemel zou reiken. Maar God daalde na deze daad van hoogmoed neer, zorgde dat mensen allemaal andere talen spraken en verspreidde iedereen over de wereld. Doordat de mensen elkaar niet meer konden verstaan werd de bouw gestaakt.

Guido van der Werve vraagt zich af hoe het zou zijn als we de Toren van Babel vandaag de dag zouden bouwen, met juist zoveel mogelijk mensen met verschillende achtergronden en stemmen. Stichting NDSM-werf en TAAK vatten dit op als een architectonische installatie waarin de meerstemmigheid van de stad tot uitdrukking gebracht wordt, een metafoor voor een samenleving waar vele verschillende overtuigingen, talen en denkbeelden naast, maar soms ook tegenover elkaar staan. De nadruk ligt juíst op het verschil, de verscheidenheid en de (culturele) rijkdom die daarin schuilt.

Meerstemmigheid als uitgangspunt

Een ambitieus plan waarbij de vraag luidt: is dit mogelijk? Hoe maak je een plek die voor iedereen toegankelijk is en waar ieders stem gehoord kan worden, zonder dat er e´e´n de boventoon voert? Om overheersende stemmen en machtsstructuren te doorbreken, zijn er eerder in het jaar ontwerpsessies geweest met architecten Rademacher de Vries, Bengin Dawod, Paola Salviano en Maria Piels, die allen werken vanuit een sociale en bottom-up aanpak waarin het borgen van ‘de ziel van de stad’ een grote rol speelt. De sessies stonden onder leiding van architect Wouter Pocornie die strategieën voor inclusieve gebiedsontwikkeling nastreeft.

De meerstemmigheid krijgt vorm in verschillende kunstzinnige workshops. Amsterdammers en gemeenschappen met verschillende culturele, politieke, sociale of religieuze achtergronden worden uitgenodigd om deel te nemen aan speciaal ontwikkelde workshops. Uitgangspunt is de vraag hoe zij zichtbaarheid willen geven aan hun eigen stem in het nadenken over hun ideale stad en welke waarden daar voor hen van belang zijn. De workshops worden gegeven door kunstenaars Fouad Lakbir, Tina Lenz, Mick La Rock, Olfa Ben Ali, Bengin Dawod, Rianne van Duin, Brendan Jan Walsh en Perrine Philomeen die allen vanuit hun eigen artistieke praktijk en discipline werken met sociaal-maatschappelijke thema’s als eigenaarschap, zichtbaarheid en het vertellen en uitwisselen van verhalen. In de workshops delen deelnemers hun ideeën en idealen en maken deze vanuit street-art, audioverhalen, fotografie of textiel zichtbaar. De resultaten van de workshops krijgen uiteindelijk een plek in het bouwwerk.

De bouw van de toren start begin september en is vanaf 18 september gratis te bezoeken op de NDSM-werf. Na die datum worden nog nieuwe elementen toegevoegd, waardoor het werk in ontwikkeling blijft.

Over de organisaties

TAAK onderzoekt, ontwikkelt en realiseert nieuwe vormen van kunst in het publieke domein en alternatieve vormen van opdrachtgeverschap. Hierin werken ze samen met kunstenaars, burgers, belangengroepen, overheden, fondsen en instellingen - en sluiten aan op maatschappelijke opgaven die tot een kunstproject kunnen leiden.

Stichting NDSM-werf ambieert een rauw cultureel stadsplein met een zo publiek mogelijk karakter, waarbij naast experiment de meerstemmigheid centraal staat. Elk jaar ontwikkelt de stichting een grote installatie met kunstenaars, ontwerpers of architecten waarin publieke en collectieve ideeën tot uitdrukking komen. Toren van Babel wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen van het Mondriaan Fonds en het AFK.