Omgevingsvisie recept voor stedenbouwkundige ongelukken
NOORD - Onlangs publiceerde de gemeente Amsterdam haar Omgevingsvisie, een schets voor de ontwikkeling van de stad tussen nu en 2050. De vereniging Amsterdam-Noord Groene Stad Aan het Water (Angsaw) maakt zich zorgen. De ambities lijken onuitvoerbaar en de bouwwoede kan veel schade aanrichten. Een opinieartikel van Bart Stuart, voorzitter Angsaw.
Komend jaar wordt er in Nederland de nieuwe omgevingswet ingevoerd. Ze moet ruimtelijke ontwikkelingen dichter bij de burgers brengen. In voorbereiding hierop lanceerde Amsterdam een concept voor een omgevingsvisie 2050. Angsaw juicht het toe dat er hiermee een stip aan de horizon verschijnt als visie op de ontwikkeling van Noord en de stad. Maar toch. Als je alle goede bedoelingen even parkeert, herkennen we een principe waar we steeds tegenaanlopen. Beton wordt gelijkgesteld aan voortuitgang. In de visie wordt het perspectief van ontwikkeling vooral in enorme aantallen woningen uitgedrukt. Ze leest als een strategie om vooral veel te bouwen. Dat gaat in Noord al snel over tientallen duizenden woningen. De kwantiteit, niet kwaliteit, lijkt voorop te staan. Hoeveel druk komt daarmee op de bestaande stad te staan? Met zo veel woningen erbij wordt alles te klein: het wegennet, infrastructuur zoals het elektriciteitsnet, voorzieningen zoals vuilnisophaal, het aantal parkeerplaatsen en niet te vergeten de bestaande groenstructuur. Eigenlijk kun je de visie zien als een grote verdichting. Ten koste van wat gaat dat? Willen we dat wel? Is het nodig?
Wat we ons afvragen is hoeveel bewoners bij deze visie betrokken zijn geweest. De vraag hoe de Noorderlingen de toekomst van hun stadsdeel zien, lijkt niet gesteld. Als geen ander zijn zij zich bewust van de unieke kwaliteiten van Noord. Hoe kunnen die bewaard blijven? Angsaw is erg geschrokken van de absurde aantallen woningen die bovenop de bestaande plannen nog een plek moeten vinden. Amsterdam wordt een catalogus van Bouwend Nederland. Dat er EN 150.000 huizen worden bijgebouwd EN dat de stad 'radicaal' moet vergroenen, zijn conflicterende principes. Wij hebben geen goede criteria kunnen ontdekken voor hoe dat je dat zonder stedenbouwkundige ongelukken kunt doen.
Voor de transformatie van de Noordelijke IJ-oever van industrie naar woongebied is niet alleen een heldere ruimtelijke, maar ook sociale visie nodig. Regelmatig heeft Angsaw er de afgelopen decennia op gewezen dat de nieuwe gebieden evenwichtig met de bestaande achterliggende tuindorpen moeten worden vervlochten. Keer op keer zagen we in Noord een focus op flinke aantallen nieuwe woningen, met weinig regie wat betreft de sociale samenhang. Ook in de Omgevingsvisie zien we die regie niet terug. Er ontstaan nieuwbouwzones als grootse en meeslepende verdichting, die de tweedeling in de stad eerder zullen uitvergroten. Amsterdam, wat voor een stad ben je, en voor wie?