Buurtgenoten met verhalen van ver en dichtbij
Shirley Brandeis
AMSTERDAM - Wat studeerde de eigenaar van de fietsenwinkel in Turkije? Waarom kwam de voormalige restauranteigenaar naar Nederland? Had de jonge Houria heimwee toen ze begin jaren zeventig hier naartoe kwam? En wat voelde de elfjarige Youssef in de klas waar ze een andere taal dan hij spraken? Leerlingen uit de tweede en derde klas van Spring High in Slotermeer volgden het lesproject Aankomst in mijn Buurt en ontmoetten buurtgenoten die naar Nederland kwamen en hier opnieuw een leven opbouwden.
Goed voorbereid gingen de leerlingen op pad. Met eerst een les van historicus Ivan Nio, die onder andere over Amsterdam als migratiestad en over de verschillende migratiestromen naar de buurt vertelde. Met een levensles en levensverhaal van buurtgenoot Mustapha Daher. En een les van buurtbewoner Sandra de Bood en de van oorsprong Turkse Simten Goren, die met de klas in gesprek gingen over het aankomen in een nieuw land (door de ogen van de een) en het zien veranderen van je buurt (door de ogen van de ander). Dit alles als mooie voorbereiding op het interview door de leerlingen, die bepakt met hun zelfbedachte vragen en een lokale lekkernij in tweetallen op pad gingen.
Ze spraken onder andere met de 76-jarige Antonio, die op 21-jarige leeftijd vanaf Sardinië naar Amsterdam kwam. “Mensen vonden mijn dikke, zwarte haar heel interessant. Soms trokken ze eraan. Ik snapte niks van dat Nederlands. En dan dat klimaat…” Anderen interviewden Osman, die op ongeveer dezelfde leeftijd vanuit Turkije naar Nederland kwam en merkte dat er geen taalcursussen voor hoogopgeleide migranten waren. Ook was zijn diploma hier minder waard en dus kon hij opnieuw beginnen. Eenzelfde verhaal als dat van de Marokkaanse Mustapha, die als afgestudeerd biochemicus hier voor een andere carrière koos.
Levenslessen
Stuk voor stuk verhalen over weggaan en aankomen, over missen en wennen, over kansen pakken en krijgen en vooral over het leven met twee landen die je dierbaar zijn. Verhalen die eindigden met levenslessen. “Respecteer je ouders, zij hebben het beste met je voor,” zei Houria Baba tegen de tieners die haar interviewden. Huseyin Doganbas leerde zijn jonge interviewers dat als iemand je niet wil vanwege je afkomst, je niet bij de pakken neer hoeft te gaan zitten. En van Youssef leerden de leerlingen de kleine dingen die iemand voor je doet te koesteren. “Geef die dingen waarde.”
Alle geïnterviewden wonen inmiddels langer in Nederland dan in hun land van herkomst. Dat het hen hier goed bevalt, hebben ze grotendeels aan zichzelf te danken. “Als je goed contact wil met mensen, dan moet dat uit jezelf komen,” aldus Houria. “Je moet niet in een hoek blijven staan. Je moet naar de mensen toegaan.” Eropuit dus, wat ook Youssef met zijn broers deed de eerste dagen in Slotermeer in 1979. “Heel voorzichtig gingen we de buurt verkennen. Mijn oudste broer was al eerder naar Nederland gekomen en wij jongere broers liepen de eerste tijd achter hem aan. Steeds verder van huis. Bijvoorbeeld naar de Burgemeester De Vlugtlaan. Daar reed een tram! Ik had nog nooit een tram gezien.”
Pindakaas
Hartverwarmende verhalen zijn het volgens stadsdeelvoorzitter Emre Ünver, die de eindpresentatie op school, waarbij de leerlingen in de ik-vorm de verhalen vertelden aan publiek, bijwoonde. "Allemaal mensenlevens, voor mij ook herkenbare levens, van mensen met levenservaring.” Hij noemde de ontmoetingen een verrijking voor de leerlingen. Een van de jongeren gaat binnenkort emigreren. Een spannende ervaring waarover hij Osman om advies vroeg. "Sta open voor nieuwe ervaringen en hou je herinneringen aan hier vast,” sprak deze geruststellend. Nederland zal altijd zijn land blijven, weet Houria uit eigen ervaring. "Wij hebben twee harten: één hier en één daar.” Terug willen zij en haar man Moulay Ali niet. Hier wonen de kinderen en kleinkinderen. "En hier hebben we pindakaas.”
Zie www.inmijnbuurt.org voor alle verhalen.