Kritisch rapport van de ombudsman
AlgemeenNOORD - “Participanten het bos ingestuurd.” Dit is de weinig loffelijke, maar aan duidelijkheid niets te wensen overlatende titel van het onderzoeksrapport van de ombudsman over de burgerparticipatie bij nieuwe fietsverbindingen in het Vliegenbos dat vorige week werd gepubliceerd. Het stadsdeelbestuur maakte een rommeltje van de participatie van omwonenden, constateert de ombudsman.
door Tom Tossijn
De Ombudsman Metropool Amsterdam is de instantie waar burgers kunnen klagen als ze zich onheus bejegend voelen door de overheid. Hij heeft als taak om onbehoorlijke en ontoereikende dienstverlening van de gemeentelijke overheid te herstellen. Een uitspraak van de ombudsman is dan ook gezaghebbend. Je viert bepaald geen feestje als je als overheidsdienst een kritische uitspraak aan je broek hebt hangen. Of, zoals commissielid Dennis Overweg (Partij voor de Ouderen) het vorige week op Facebook verwoordde vlak na de aankondiging van het rapport over de participatie rond de fietspaden in het Vliegenbos: “Het rapport is vernietigend over hoe het stadsdeel bestuurd wordt en omgaat met haar bewoners. Als dit het eindcijfer van je rapport voor de zomervakantie is dan kan je beter een andere school zoeken.”
Genadeloos
Het rapport van de ombudsman is inderdaad kritisch over de gebrekkige toepassing van een democratisch middel als bewonersparticipatie bij plannen van het stadsdeelbestuur. Hij trekt de conclusie dat het participatietraject rond het Vliegenbos met omwonenden niet behoorlijk is uitgevoerd: “Het stadsdeel Noord is onvoldoende zorgvuldig te werk gegaan bij de voorbereiding en uitvoering van het participatietraject voor herinrichting van de paden in het Vliegenbos.” Er mankeerde volgens de ombudsman van alles aan de inzet van het stadsdeelbestuur: “Een helder kader over de ruimte voor participerende burgers ontbrak.” Ook ging het volgens het rapport niet goed bij de informatieverstrekking en was er nalatigheid bij de voorbereiding en communicatie. En zelfs over de hele linie van alle participatie bij plannen in Noord is de ombudsman bepaald niet te spreken: “Wat hier niet goed is gegaan, zijn veelgehoorde procedurele gebreken die zich ook voor hebben gedaan in andere participatietrajecten.”
Tekst gaat verder onder het kader.
Rommelige landing ombudsrapport in stadsdeelcommissie
Het is politiek-bestuurlijk gesproken een nogal vreemde gang van zaken dat het dagelijks bestuur van stadsdeel Noord al om half vier ’s middags – dus uren vóór de commissievergadering van diezelfde avond – het rapport van de ombudsman officieel binnen kreeg via de mail en het pas uren later aan de commissie doorstuurde. De leden van de stadsdeelcommissie kregen het rapport pas in de loop van de avond. Toen was de commissievergadering al vergevorderd en niemand van de volksvertegenwoordigers kon zich meer voorbereiden. Zo moeilijk zou het toch niet moeten zijn om op een mailknop te drukken. Het dagelijks bestuur onderschatte kennelijk het belang van zo’n brisant rapport. De commissieleden zelf vonden het in ieder geval te kort dag om in de laatste commissievergadering vóór het reces een debat aan het rapport te wijden. Eén voordeel: bij het debat eind augustus over het rapport van de ombudsman kunnen ook insprekers zich voldoende voorbereiden.
Het rapport van de ombudsman is de zoveelste smet op het participatieblazoen van het stadsdeelbestuur. Dit temeer omdat de ombudsman zich uitspreekt over andere participatietrajecten. De afgelopen maanden waren er immers meerdere incidenten rond bewonersparticipatie. Vorige maand stopte het project ‘Noord wordt gehoord’ en de Burgerzaal voortijdig door hinderlijke ambtelijke bemoeizucht over de keuze van onderwerpen en sprekers. Even daarvoor ontstonden heftige discussies in de buurt over de herindeling van het Noorderpark, met name rond het evenementengedeelte. Bewoners verzetten zich tegen grootschalige festivals en feesten en willen juist meer natuur en voorzichtigheid bij bomenkap, maar voelden zich niet gehoord zodat er een demonstratie werd gehouden. Een groep bewoners uit Noord riep vorige maand de Amsterdamse raadsleden ter verantwoording in De Balie. En onlangs nog werd in de Buiksloterkerk door diezelfde 16 bewonersgroepen een lans gebroken voor de introductie van het Participatieprotocol, dat bestuurders en ambtenaren op het rechte participatiepad moet zien te krijgen en daadwerkelijke interesse van de lokale overheid in de positie en opvattingen van bewoners zou moeten stimuleren. Maar dat gebeurde nota bene in een besloten vergadering waar de pers niet welkom was, schreef Massih Hutak vorige week in Het Parool.
Geen debat
Met zo’n track record zou je verwachten dat de stadsdeelcommissie een stevig debat zou wijden aan het rapport van de ombudsman. Maar door de late aanlevering, vlak vóór de vakantie, bleef het vorige week nagenoeg stil in de digitale vergaderzaal. Pas eind augustus komen portefeuillehouder Saskia Groenewoud en de stadsdeelcommissie erop terug. Dan wordt ook, eindelijk, het eerdere ongevraagde commissieadvies dat zich verzet tegen nieuwe fietspaden in het Vliegenbos, behandeld. Daar zitten commissieleden al langer dan een half jaar op te wachten.
De ombudsman beveelt aan dat het stadsdeelbestuur in het vervolg de spelregels van de Nationale Ombudsman gaat volgen bij burgerparticipatie. Er is ook op andere plekken veel positieve ervaring opgedaan met invloed van bewoners. Ook beveelt de ombudsman aan dat het door Noordse bewonersgroepen zelf ontwikkelde Participatieprotocol als uitgangspunt wordt gehanteerd. Het stadsdeelbestuur moet alle lopende participatietrajecten dan ook tegen het licht houden.