Zuilen
AlgemeenAl tijdens mijn architectuurstudie maakte Noord indruk op me. We kregen les over de tuindorpen die dankzij de socialistische zuilen verrezen.
Floor Wibaut, Monne de Miranda en Arie Kepler dát waren de mannen. Zij bouwden de huizen met een tuintje voor en een tuintje achter omringd door plantsoenen. Later ontstond Terrasdorp met de prefab woningnoodwoningen van Sir Edwin Airey. De architecten Berghoef en van Zwiers maakten met lange heggen en lieflijke plantsoenen de wijk toch ruimtelijk. Ook de flats van architect Geerts in Molenwijk hebben de plinten in riant groen. Stap de lange balkons op en je ademt zuurstof en hoort de vogels. De in gazons gesitueerde IJplein-blokken van Rem Koolhaas zou je eveneens tot de moderne tuindorpen kunnen rekenen. De pastelkleuren van de gevels werden smaakvol bij de schaduw brengende bomen gekozen…
De architecten samen schiepen ook een precedent, een blauwdruk voor een groene stad, een gouden standaard waaraan bouwopgaven en stedenbouwkundige plannen getoetst kunnen worden om zo leefbare buurten te garanderen.
Helaas, het liep anders. De zuilen vielen om. Winst wordt voortaan in geld uitgedrukt, niet in toekomstig woongenot voor alleman. De Overhoekse penthouses zijn wiggen in de sociale cohesie. De dure en toch groenarme woonbuurt NDSM blijkt zomers een tandoori-oven - inderdaad, Noord is hot. En in de nieuwe woontorens aan de Klaprozenweg kun je het anti-model van het tuindorp-idee ontdekken, een definitief einde van een tijdperk: honderden glazen designbalkons hangen boven de drukke autoweg waar ook veel vrachtverkeer rijdt. Alsof fijnstof maar een fabeltje is.
Simon de Boer