'Houvast bieden in tijden van onzekerheid'
ZAANSTAD - Het college heeft de voorjaarsnota 2021-2025 aan de gemeenteraad aangeboden. Uitgangspunt van deze voorjaarsnota is de bestaande begroting 2021-2024. Onder andere door oplopende kosten bij de Wmo en Jeugdhulp is het op dit moment niet haalbaar een sluitende meerjarenbegroting te presenteren. Alleen met drastische bezuinigingen met grote maatschappelijke impact is dat haalbaar. Daar kiest het college niet voor. “Wij willen houvast bieden in tijden van onzekerheid”, zegt wethouder Financiën Hans Krieger daarover.
Voorjaarsnota 2021-2025: Molen op de wind houden
“Deze laatste voorjaarsnota van deze bestuursperiode is er één met een moeilijke boodschap”, vervolgt Krieger. “De afgelopen jaren hebben we fors kunnen investeren en ambities uit het coalitieprogramma kunnen realiseren. Denk daarbij aan het klimaatakkoord, het stedelijk Jeugdteam, Pact Poelenburg Peldersveld en de woningbouwimpuls. Op dit moment zitten we echter in een financieel lastige positie en dat terwijl we als gemeenschap nog altijd kampen met de gevolgen van de coronacrisis. Het liefst zouden we nog veel meer willen investeren, maar daar hebben we simpelweg de middelen niet voor”.
Inwoners niet laten zitten
“We willen dat inwoners en ondernemers zoveel als mogelijk op ons kunnen blijven rekenen. Daarnaast willen we voorkomen dat de lasten voor inwoners en ondernemers stijgen. We zetten alles op alles op te behouden wat we hebben. We vinden het onverantwoord om bijvoorbeeld te bezuinigen op maatschappelijke basisvoorzieningen als zwembaden, buurthuizen en bibliotheken. Dat heeft een te grote negatieve impact op de gemeente."
Extra middelen
"Tegelijkertijd hebben we wel hogere kosten voor Wmo en Jeugdhulp. Ook hier zijn we heel terughoudend met bezuinigen, al ontkomen we er niet helemaal aan. Dat gaat ten koste van onze kwetsbare inwoners en dat willen we niet. Daarom besparen we waar we kunnen, maar accepteren we ook een tekort. Het afgelopen jaar zijn ook diverse moties door de raad aangenomen. Het college was hier graag mee aan de slag gegaan. Hiervoor zien wij echter op dit moment geen financiële mogelijkheden. We zijn van mening dat nu het moment is dat het Rijk over de brug moet komen met extra middelen. We krijgen allerlei extra taken zoals de decentralisaties en de omgevingswet, zonder voldoende geld. Dat is niet langer houdbaar”.
Mensen aan werk helpen
Dit jaar zijn er enkele meevallers. In 2021 wordt een voordeel verwacht vanuit het budget voor uitkeringen. Al enkele jaren zetten we er op in om mensen die langdurig in de bijstand zitten weer vooruit te helpen. Het voordeel wil het college gebruiken om ook in 2022 de persoonlijke aanpak voort te zetten. Dit gaat om een extra bedrag van €900.000. Vooruitlopend op de voorjaarsnota heeft de raad besloten om uitvoering te willen geven aan de nieuwe huisvestingsverordening. Hiervoor wordt in 2021 €280.000 beschikbaar gesteld.
In de voorjaarsnota wordt ook beschreven wat er met het positieve rekeningresultaat van 2020 gaat gebeuren. Hiervan wordt €1,2 miljoen toegevoegd aan de algemene reserve, €150.000 voor het uitvoeren van maatregelen op de Zaanse Schans, €110.000 voor het uitvoeringsplan Laaggeletterdheid en €330.000 voor Veilig Thuis.
Vitale stad
Ook voor de gevolgen van corona heeft de gemeente dit jaar geld beschikbaar, onder de noemer ‘De Vitale Stad’. Het budget van € 8,4 miljoen bestaat uit coronasteun van het Rijk en de provincie en uit geld dat de gemeente vorig jaar al had vrijgemaakt om de gevolgen van de crisis te bestrijden. Het leeuwendeel van het budget van de Vitale Stad heeft al een bestemming en gaat naar organisaties die een belangrijke rol hebben in de Zaanse gemeenschap zoals sportverenigingen, culturele instellingen, buurthuizen en maatschappelijke instellingen. Ook is er geld beschikbaar gesteld voor de economie, bijvoorbeeld in de vrijstelling van precario voor terrassen, kwijtschelding van een deel van de huur en een extra bijdrage aan de TONK-regeling. Daarnaast is een deel bestemd voor inkomenssteun en hulp bij de zoektocht naar ander werk voor Zaankanters die hun baan hebben verloren. Deze coronagelden zijn vooralsnog voldoende, maar niet om alle langdurige gevolgen van de crisis te kunnen ontvangen. Ook hier heeft het college het Rijk gevraagd om extra steun.
Toekomstplannen
De verwachting is dat de Rijksoverheid kleur zal bekennen en er extra middelen beschikbaar zullen komen. Het college wil echter pas handelen en nieuwe keuzes maken als er meer zekerheid is. Er is dus nog geen zekerheid over extra gelden. Maar het college heeft wel gezien dat als er extra geld beschikbaar is, een aantal zaken met voorrang moeten worden aangepakt.
Er zal dan een keuze moeten worden gemaakt uit:
- Oppakken van aangenomen moties, zoals over het maaibeleid, het toezicht op jeugdhulp en extra toiletten in de openbare ruimte.
- Aanpak van woonoverlast Actualisatie van de woonschepenverordening
- Actualisatie van het woonwagenbeleid
- Verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte
- Uitvoeringsbudget voor handhaving en toezicht op woningsplitsing en kamergewijze verhuur
- Meer capaciteit voor de aanpak van radicalisering en ondermijning
- Voorkomen van verdere druk op de budgetten maatschappelijk domein (Jeugd/Wmo)
- Deelname aan de ROM-MRA
Proces tot besluitvorming
Op 17 juni vinden de algemene beschouwingen plaats. Op 22 en 24 juni wordt de Voorjaarsnota besproken in het Zaanstad Beraad en op 29 juni vindt de besluitvorming plaats.