Afbeelding
(Foto: Archieffoto RM)

Vandaag is rood...

Op verkiezingsdag kruist de kiezer met een rood potlood een vakje aan bij zijn of haar voorkeurskandidaat. Maar waarom is dat potlood eigenlijk rood? En waarom stemmen we nog steeds op papier en niet elektronisch? Hoeveel waarde heeft een voorkeursstem? Dat zijn vragen waarop het antwoord soms verrassender is dan je denkt.

Tot 1922 moest op het stembiljet met een zwart potlood worden aangegeven wie de stem kreeg. Vanaf 1922 wordt er gestemd met een rood potlood. Deze wijziging is in 1922 doorgevoerd, omdat er vanaf 1918 veel uitgebreidere kandidatenlijsten kwamen, met veel partijen en namen.

Historische ontwikkeling

Aangezien er tot 1918 slechts enkele namen op het stembiljet stonden, was de keuze goed zichtbaar, ook met een zwart potlood. Dat werd anders toen er vanaf 1918 veel uitgebreidere kandidatenlijsten kwamen, met veel partijen en namen. Hier heeft de invoereng van het algemeen kiesrecht een belangrijke invloed op gehad.

Het 'vinden' van de uitgebrachte stemmen op het stembiljet was vanaf toe lastig voor de stemmentellers en daarom werd vanaf 1922 stemmen met een rood potlood verplicht. Ook bij het elektronisch stemmen werd de keuze door een rood bolletje weergegeven.