100ste schip op helling Museumhaven Willemsoord in Den Helder

6 juli 2021, 13:57 Algemeen

DEN HELDER - Deze eer viel op maandag 5 juli te beurt aan de Vrouwe Elisabeth, een authentieke botter die in 1909 het levenslicht zag op de werf van Baas Kater in Durgerdam. Het schip werd destijds gebouwd voor Cornelis Westerneng uit Ransdorp, een klein vissersdorpje net boven Durgerdam. De botter kreeg een vergunning om te vissen en ontving het visserijnummer RD28.

De botters uit die periode hadden een lange staat van dienst. De typische economische levensduur van zo’n zwaar houten werkschip bedroeg 25 jaar. Echter door de crisis in 1928, de Tweede Wereldoorlog en de naoorlogse schaarste moest er langer mee worden doorgevist. Dat deed zoon Klaas Westerneng tot 1952. En zo zorgde de Vrouwe Elisabeth 45 jaar lang voor brood op de plank. Hierna kocht Frans Eisentoeffel uit Amsterdam het schip aan voor de recreatievaart. In 1969 verkocht hij de botter door aan N.J. van der Sande-Bakhuyzen uit Naarden en nog weer twee jaar later werd Rob van der Linden uit Marken de nieuwe eigenaar.

Verliefd

Het is niet moeilijk om verliefd te worden op de Vrouwe Elisabeth. Dertig jaar geleden vielen idealisten uit Den Helder dan ook en bloc voor haar en besloten de botter naar hun stad te halen. Daarmee werd zij één van de eerste aanwinsten van het varend museale erfgoed op Willemsoord. Het schip werd ondergebracht in een stichting die later zou opgaan in de Stichting Helderse Botters. Een stichting die ijvert voor het behoud van dit varend erfgoed.

Het schip met de mooie lijnen en het prettige vaargedrag heeft gedurende de Helderse periode al meerdere grote reparaties ondergaan. Het onderhoud wordt vrijwel volledig gedaan door vrijwilligers van voornoemde stichting. Om in de hoge materiaalkosten van de reparaties te kunnen voorzien worden vaartochten met passagiers gehouden en is het schip een welgeziene verschijning bij botterwedstrijden aan de randen van de voormalige Zuiderzee. Zo kan een breder publiek kennis maken met en genieten van het historische schip en van al het moois dat het Wad en de Zuiderzee (nu IJsselmeer) te bieden heeft.

Nut

De Stichting Nautische Monumenten Den Helder, die de museumhaven exploiteert, werd opgericht in bijna dezelfde periode als de RD28 naar Den Helder kwam. De botter was dus als het ware één van de ‘launching customers’. Op de keper beschouwd is de museumhaven een facilitaire instelling voor het behoud van het varend erfgoed en als zodanig hebben zij de voor dit werk onontbeerlijke helling elf jaar geleden weer operationeel gemaakt. In 2016 was de RD28 het 28-ste schip op de helling en nu is het het 100-ste. In elf jaar tijd honderd droogzettingen zegt alles over het nut van de helling. Dit feit is illustratief voor de kracht van de bundeling van vrijwilligers, ieder met hun eigen expertise van het varend erfgoed, en van die goede infrastructurele voorzieningen. Gezamenlijk geven zij authentieke identiteit aan Willemsoord en vormen het levend decor ervan.

Tekst: Gert de Haas