Oudste flessenpost spoelde aan op Bakkum?
BAKKUM - De mogelijk oudst gedocumenteerde flessenpost van Nederland spoelde in de zomer van 1888 aan op het Bakkumse strand. Het was historicus Koen Marijt uit Noordwijk aan Zee, die al een poosje geleden een flessenpostbrief en reactie uit 1888 van de Castricumse Burgemeester in het Noordwijks archief bij Erfgoed Leiden en Omstreken voorbij zag komen. Zijn ontdekking werd een item wat een poosje op de ‘todolijst’ stond van het Strandvondstenmuseum. Nu blijkt het - bij nadere bestudering - een ontdekking van historische waarde te zijn.
door Menno Twisk
De flessenpost is afkomstig van een picknickend en wellicht welgesteld gezelschap, welke verbleef in Villa Schreuder te Noordwijk aan Zee en werd enkele dagen later, 50 km noordelijker op het strand van Castricum aangetroffen. In onze tijd zou deze papieren trage ‘chat’ per fles hoogstwaarschijnlijk tussen de blokken van de, in de vijftiger jaren van de vorige eeuw, aangelegde pieren van IJmuiden zijn beland.
Terug in de geschiedenis
Van 1888 tot 1918 was J. Mooij burgemeester van Castricum. Zijn persoonlijke bemoeienis als ‘hoofd der strandvonderij’ met deze, toch in onze tijd geachte onbelangrijk ogende gebeurtenis, biedt een mooi tijdsbeeld van een ‘onthaaste’ periode waarbij schijnbaar alles minder snel leek te gaan en er nog de tijd werd genomen voor deze dingen. De op de vondst van de fles volgende correspondentie tussen de burgemeester(s) moet uit meerdere brieven bestaan hebben, zo is uit de tekst op te maken van de nu aangetroffen brief van september 1888.
De correspondentie tussen de twee gemeenten zal mogelijk met de diligence nog langer onderweg geweest zijn dan de brief in de fles over zee over deed. De strekking van de brief en de hierin genoemde namen van personen nopen tot nader onderzoek. Was de Bakkumse skulper (schelpenvisser) Lambertus Nijman die de fles vond mogelijk ongeletterd? Wat was de rol van dhr. Schetborg en die van C. van der Velden?
Het Strandvondstenmuseum gaat daar natuurlijk verder induiken en onderzoek naar doen. André van Noort van het Erfgoed Leiden en Omstreken gaat op termijn scans van de documenten beschikbaar stellen. Erfgoed Leiden en Omstreken en de Werkroep Oud Castricum willen graag het hele verhaal uit 1888 naar aanleiding van de ontdekking van Koen Marijt, in kaart brengen. Zo zou het dus wel eens kunnen zijn dat deze flessenpostbrief uit 1888 de oudste gedocumenteerde flessenpost van Nederland is en de op één na oudste ter wereld. Er is navraag gedaan bij flessenpostdeskundige Wim Kruiswijk en andere jutters- en scheepvaartmusea. Tot nog toe is er elders in ons land geen flessenpost afkomstig uit de 19e eeuw bekend.
Hieronder de overgeschreven tekst van de flessenpost en eerste brief van Burgemeester J. Mooij.
Castricum, 3 september 1888
In antwoord uw schijven van 30 augustus ll (laatst geleden) heb ik de eer dhr. Schetborg mede te deelen dat de door u bedoelde persoon C. van Velden door mij is gehoord geworden en bereidvaardig heeft verklaard hoe hij aan dat briefje is gekomen en waarom hij daarover had geschreven. Den 28 aug. ll is door Lambertus Nijman schulper alhier op het strand benoorden den Glopsweg onder den ban van Castricum gevonden een gekurkte flesch, inhoudende een briefje welk zelfde briefje hiernevend gaat, daargens Nijman een zwager en tevens buurman is van C. van Velden, vonden zij goed dat briefje op te zenden aan het adres hetwelks op het briefje vermeld staat, meenemende dat het niet schien nog enig vet zou uitbraden. Wat mijn opinie hieromtrent is, dunkt mij , is hierin niets onheils te zien of te verwachten. Hiernevend ook de brief terug van C. van Velden. Bij tot verdere correspondentie, zoo het nog nodig mogt zijn, bereid verklarende
De Burgemeester van Castricum
C. Mooy
