Verborgen schatten (13): Boerenbont
HAARLEM - In deze rubriek licht de Snuffelmug, Haarlems meest veelzijdige kringloopwarenhuis, een aantal exclusieve producten uit de winkel uit. Met (soms meer dan) bijzondere achtergrondverhalen. Dit keer aandacht voor het Boerenbont-servies!
Bernice van de Snuffelmug: "We (her)kennen het allemaal. Het Boerenbont-servies is al tijden het meest bekende aardewerkservies van Nederland. Tin was eeuwenlang het meest gebruikte materiaal voor huisraad. Maar na 1800 werden glas en aardewerk steeds populairder. Het was de Fransman Petrus Regout die in Maastricht een oud klooster van de orde der Penitenten kocht, en daar een moderne, gemechaniseerde aardewerkfabriek startte. Wij kennen de fabriek uiteindelijk als ‘De Koninklijke Sphinx’."
Onbekende herkomst
Zo bekend als de naam ‘Boerenbont’ is, zo onbekend is de herkomst ervan. "Zelfs de meest fanatieke verzamelaars kunnen niet met zekerheid zeggen hoe de naam Boerenbont is ontstaan. Vertegenwoordigers van de fabriek herinneren zich dat vooral bij de Brabantse groothandels de naam ‘Boerenbont’ steeds meer gebruikt werd. Mogelijk is de naam Boerenbont ingegeven door de betaalbaarheid van het servies voor de destijds minder kapitaalkrachtige boerenstand."
Slimme combinatie
Het Boerenbont Decor is ontstaan in de tijd van de industriële revolutie; een periode waarin steeds meer seriematige producties werden nagestreefd.
"Door de bloemmotieven sterk te vereenvoudigen, ontstaat een decoratie die snel en met enkele penseelstreken kan worden aangebracht. De schilders of decorateurs zijn meestal meisjes en vrouwen, want die zijn preciezer. Ieder van hen schildert met penselen van kameel- of ossenhaar één motief van het decor en geeft het serviesdeel door aan de volgende decoratrice, die het tweede decormotief aanbrengt, enzovoorts. Totdat met alle losse motieven de hele decoratie is aangebracht. Het is een slimme combinatie van handwerk en serieproductie, waardoor een echt handgedecoreerd en tevens betaalbaar servies wordt geproduceerd."
Het Boerenbont kent oorspronkelijk honderden verschillende decors in de meest uiteenlopende kleurstellingen, allemaal gebaseerd op bloem- en plantmotieven.