De Waag.
De Waag. (Foto: Rodi Media/IH)

De Waag en Oud Enkhuizen

Wij schrijven als archiefcollectief van de Vereniging Oud Enkhuizen maandelijks een artikel in de Drom over het verleden van Enkhuizen. Onze thuisbasis is het Waaggebouw aan de Kaasmarkt.

Zoals het ANWB-bordje naast de ingang laat zien, is het gebouwd tussen 1557 en 1559 als weegplaats voor alle handelswaar die Enkhuizen inkwam. Waaggebouwen zijn in veel Nederlandse steden te vinden. Oorspronkelijk diende de Waag voor het innen van belasting en het via een weegschaal wegen van goederen zodat er geen conflicten zouden ontstaan tussen koper en verkoper. De bovenverdieping diende vanaf 1636 als vergader- en collegezaal van het chirurgijnsgilde. Daarna heeft het nog verschillende functies gehad.

Archiefcollectief

Maar wat kunt u er nu vinden en wat doen we daar als archiefcollectief? In de kelder is de keuken gesitueerd. Hier staat alle literatuur van Enkhuizer schrijvers. Op de begane grond is de weegzaal, compleet met de originele weeginstallatie. Hier worden steeds wisselende tentoonstellingen gehouden uit ons eigen kunstbezit.
Na de lockdown hoopt vereniging Oud Enkhuizen weer iedere laatste zaterdag van de maand tussen 10.00 en 12.00 uur op deze plek mensen te ontvangen die een boek willen lenen, vragen hebben of zelf iets interessants kwijt willen.

Trapje op en bezoekers komen in een ruimte met een prachtige schouw waar oorspronkelijk de weegmeesters kantoor hielden. Nu bevindt zich hier de bibliotheek van vereniging Oud Enkhuizen. Hier staan u alle boeken die de vereniging over Enkhuizen en wijde omgeving heeft, of die geschreven zijn door Enkhuizers.

Zweetkamertje

De beroemde eerste verdieping volgt daarna. Deze zaal ademt nog altijd de rijkdom uit de 17e eeuw. Je proeft er ook de sfeer van angst in het zweetkamertje, waar toenmalige artsen in opleiding moesten wachten op de uitslag van hun examen. Hier zien bezoekers aan de inrichting en de decoratie dat het gilde van chirurgijns er bijeen kwam. Hun namen en wapens staan op de gebrandschilderde ramen. Deze zaal gebruikt de historische vereniging voor vergaderingen, lezingen en presentaties.

Rijk verleden

Tenslotte vinden bezoekers de trap naar de zolder waar het archief is gevestigd. Hier vinden bezoekers alles uit het rijke verleden van Enkhuizen: archieven van bedrijven en verenigingen, voorwerpen, schilderijen, plakboeken, foto’s et cetera. Op maandagochtend is het archiefcollectief aanwezig om alles te ordenen en te digitaliseren.

Charissa Franke-Roskam
Archiefcollectief Vereniging Oud Enkhuizen

De Waag informatiebordje van de ANWB.