Bemanningslid Vilem Bufka die de crash overleefde. Bron: Dr. Jiri Rajlich
Bemanningslid Vilem Bufka die de crash overleefde. Bron: Dr. Jiri Rajlich (Foto: aangeleverd)

Vliegtuigwrak in Nieuwe Niedorp wordt geborgen

NIEUWE NIEDORP - In het weiland aan de Kanaalweg 5 in Nieuwe Niedorp is op 23 juni 1941 een toestel van de Royal Air Force (RAF) neergestort, na beschoten te zijn door een Duitse nachtvlieger. In het wrak liggen naar alle waarschijnlijkheid de stoffelijke resten van vijf bemanningsleden. Het Nationaal Programma berging vliegtuigwrakken geeft de mogelijkheid het wrak te bergen en de stoffelijke resten van de bemanning een laatste eervolle rustplaats te bieden. Dit geeft de nabestaanden duidelijkheid en rust over het lot van hun familieleden. Als de gemeenteraad instemt met de berging, start dit naar verwachting eind mei 2021.

Naar alle waarschijnlijkheid nog stoffelijke resten van bemanningsleden in wrak

Tijdens de Tweede Wereldoorlog gingen ruim 5500 vliegtuigen in Nederland verloren. In zo'n dertig tot vijftig van deze vliegtuigwrakken liggen waarschijnlijk stoffelijke resten in de bodem. In 2019 is het Nationaal Bergingsprogramma Vliegtuigwrakken van start gegaan. Doel van het programma is vermiste vliegers een graf te geven en hun nabestaanden zekerheid over het lot van hun familielid. Er zijn al enkele geallieerde toestellen geborgen. Na de inspanningen van Tweede Kamerleden Stieneke van der Graaf (ChristenUnie), Harry van der Molen (CDA) en Wybren van Haga (VVD) en de Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945 (SGLO) komt er groen licht voor een nationaal programma voor de berging van vliegtuigwrakken uit de Tweede Wereldoorlog. Het bergingsprogramma stelt diverse gemeenten in Nederland in staat om aanwezige vliegtuigwrakken alsnog te bergen. Het gaat dan met name om vliegtuigwrakken waarin zich vermoedelijk nog stoffelijk overschotten van bemanningsleden bevinden. Door het Nationaal bergingsprogramma kunnen hopelijk veel van de nu nog vermiste bemanningsleden alsnog een eervolle begrafenis krijgen.

Bomaanval

Toen Tsjechië in WO II bezet was door de Duitsers, zijn veel Tsjechen naar het vrije Engeland gevlucht, via Polen en Frankrijk. Vanuit daar boden de Tsjechen hun diensten aan om te vechten voor een vrij Europa. Het vliegtuig van het type Vickers Wellington 1c T2990 van de Britse Royal Air Force (RAF) was een bommenwerper die vooral ’s nachts werd ingezet. In de nacht van 22 op 23 juni 1941 stegen zes Tsjechische bemanningsleden in dit vliegtuig op voor een bomaanval op Bremen. Op de terugweg, naar de thuisbasis in Engeland, werd het vliegtuig beschoten door een Duitse nachtjager. Het toestel stortte neer in de Kostverlorenpolder, op het perceel aan de Kanaalweg 5 in Nieuwe Niedorp. Een van de zes bemanningsleden overleefde de crash en werd daarna gevangengenomen door de Duitsers. Van de vijf overige bemanningsleden was geen spoor te vinden. Aangenomen werd dat zij om het leven zijn gekomen in het brandende vliegtuig dat zich enkele meters diep in de grond heeft geboord. Het vooronderzoek dat halverwege 2020 is uitgevoerd, heeft het vliegtuigwrak gelokaliseerd. De kans dat stoffelijke resten van een of meerdere bemanningsleden tijdens de berging worden teruggevonden is zeer groot. Met de berging wordt recht gedaan aan de wens van de nabestaanden van de omgekomen bemanningsleden. Het geeft hen duidelijkheid en rust over het lot van hun familieleden.

Berging

De gemeente Hollands Kroon is opdrachtgever voor de berging. De berging wordt uitgevoerd door een team van Defensie en start naar verwachting in de laatste week van mei. Zij wordt daarbij ondersteund door een gecertificeerde, civieltechnische aannemer.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en de Vereniging van Nederlandse gemeenten (VNG) ondersteunen de gemeente bij de berging met geld en advies.