Renovatie Afsluitdijk in volle gang.
Renovatie Afsluitdijk in volle gang. (Foto: Pers Bureau Dasbach)

Unieke kijk op werkzaamheden in Den Oever vanaf het water

Algemeen

DEN OEVER - Vele automobilisten hebben er met de regelmaat van de klok mee te maken: oponthoud en hinder op de Afsluitdijk vanwege noodzakelijke renovatiewerkzaamheden die eind 2019 startten en zeker tot eind 2022 op de rol staan. Omdat een groot deel van Nederland onder de zeespiegel ligt, is ons land kwetsbaar voor overstromingen. Sinds 1932 beschermt de Afsluitdijk grote delen van Nederland tegen overstroming vanuit de zee. Maar de dijk is aan vernieuwing toe. Hij voldoet niet aan de huidige wettelijke normen voor waterveiligheid. Ook moet meer water worden afgevoerd. Daarom werkt Rijkswaterstaat momenteel aan de versterking en vernieuwing van de Afsluitdijk. Zodat Nederland ook in de toekomst beschermd is tegen het water.

Mensen willen vooral alledaagse verhalen van vroeger en nu horen

Door het veranderende klimaat stijgt de zeespiegel en hebben we steeds vaker te maken met extreme weersomstandigheden. De Afsluitdijk moet ons ook onder deze omstandigheden bescherming blijven bieden tegen overstromingen. Daarom wordt de dijk op alle onderdelen en over de gehele lengte, versterkt en vernieuwd. Ook moet meer water kunnen worden afgevoerd. Als het water in de Waddenzee namelijk lager staat dan in het IJsselmeer, wordt het overtollige water uit het IJsselmeer via spuisluizen in de Afsluitdijk afgevoerd. Echter, door de stijging van de zeespiegel kan minder worden gespuid. Wel neemt de aanvoer van water uit rivieren en omliggende gebieden naar het IJsselmeer toe, zodat meer water afgevoerd moet worden.

Unieke kijk

Sinds kort is het mogelijk om de werkzaamheden aan de Afsluitdijk vanaf het water te kunnen volgen. De zeer ervaren schippers en gidsen Jan Rotgans en Jan Heijligenberg laten al decennialang toeristen en belangstellenden ‘vanaf het water’ de natuur van Waddenzee en IJsselmeer ervaren. Gedurende het vaarseizoen deze zomer, tot eind oktober, gaan ze op initiatief van bouwconsortium Levvel (BAM, Van Oord en Rebel) in speciale boottochten langs onder meer de dijkversterking van de Afsluitdijk: “Mensen willen vooral alledaagse verhalen van vroeger en nu horen.”

Geen massatoerisme

Nu de werkzaamheden op en rond de Afsluitdijk in volle gang zijn, zijn er steeds meer mensen die dat willen zien. Deze zomer kan dat ook vanaf het water, wat vaak verrassende in- en uitzichten oplevert. Jan Rotgans en Jan Heijligenberg zijn de schippers van dienst en bieden deze gratis boottochten aan. Afhankelijk van de belangstelling varen ze beiden uit, of om beurten. “Corona speelt daarin natuurlijk ook een rol”, legt Rotgans uit. “Met inachtneming van de regels kunnen we nu 20 tot 25 belangstellenden meenemen. Normaal passen er zo’n 70 mensen op de boot, maar dat is niet ons streven. Het moet geen massatoerisme worden.”

Historie

Met Den Oever als startpunt leidt de boottocht eerst langs alle werkzaamheden rond de bouw van het gemaal en de renovatie van de spuisluizen bij Den Oever. Ook de dijkversterking met de Levvel-blocs komt goed in het zicht. De tocht biedt vanaf het water een bijzondere blik op de uitvoerende werkzaamheden van bouwconsortium Levvel in opdracht van Rijkswaterstaat. Onderweg geven Rotgans en Heijligenberg om te beginnen bouwkundige informatie. Ook John Numeijer, aan boord voor Engels, Duits en Noors sprekende gasten, kan hier veel over vertellen. Heijligenberg: “Jan en ik voegen daar onze verhalen over de historie van de Waddenzee, de natuur, de vissen en de vogels aan toe.”

Belangstelling

Beide schippers zijn dicht bij de Afsluitdijk opgegroeid en waren eerst visser. Respectievelijk 35 en 31 jaar geleden maakten ze de overstap naar het organiseren van bootexcursies in het gebied. Heijligenberg doet dat in een tot viskotter omgebouwd binnenvaartschip, Rotgans liet daar in 1990 een viskotter voor bouwen. De schippers hebben dus veel te vertellen over het gebied. Met hun verhalen spelen ze in op de belangstelling van gasten. Rotgans: “We merken al snel wat het publiek dat op dat moment in de boot zit, het meest interesseert. Daar gaan we dan op door. In de regel willen ze vooral alledaagse verhalen horen, van vroeger en nu.” De boottochten duren ongeveer tweeënhalf uur en gaan in principe altijd door. “Zo lang het comfortabel is”, stelt Rotgans. “Als het uit een bepaalde hoek waait, is het namelijk echt niet fijn om op een boot te zitten.” En als het regent? “Regen is geen spelbreker. Overal om ons heen is water, dan deert een beetje water van boven ons niet. Bovendien kan iedereen ook binnen overdekt zitten - ook op 1,5 meter afstand.” 

Alle windstreken

Vorige week was Ronald Dasbach een van de opvarenden. Hij is woonachtig op het voormalige eiland Wieringen en actief als fotograaf voor Rodi Media. Dasbach: “De groep mensen bestond uit vijftien personen, komend uit alle windstreken van de provincie en daarbuiten. De een zag het als een uitje en de ander was vooral belangstellend waar het de werkzaamheden betrof. Ruim voorbij het monument ging het schip voor anker op een plek waar men kon zien wat oud en nieuw was. Hierbij werd uitleg gegeven door John Numeijer die met illustraties van Rijkswaterstaat zijn verhaal vertelde.”

Versoepelen

Helaas zijn de boottochten momenteel volgeboekt. Alleen als de coronamaatregelen verder versoepeld worden (dus als meer mensen op de boot toegestaan worden) komen er plaatsen beschikbaar. 

Bron: www.afsluitdijk.nl (ook voor info over boottochten). Voor meer informatie over de werkzaamheden op de Afsluitdijk zie www.rijkswaterstaat.nl

John Numeijer geeft uitleg.
Vanaf het water biedt de renovatie verrassende inzichten.