Bijzonder Noord-Hollands familiebedrijf verdwijnt uit beeld
UITGEEST - Supermarkt Deen, een oeroud en vermaard Noord-Hollands familiebedrijf, verdwijnt uit het straatbeeld. Straks geen DEEN meer op de gevels. De grootgrutter, in Uitgeest met een vestiging aan het Anna Van Renesseplein 1, is verkocht aan drie - inmiddels voormalige - concurrenten. De ruim tachtig winkels worden opgesoupeerd en gaan over naar Albert Heijn, Vomar Voordeelmarkt en DekaMarkt. In Uitgeest komt zoals de zaken er nu voorstaan een Albert Heijn in de winkel waar nu nog voor even de Deen supermarkt is gehuisvest.
Deen Uitgeest wordt nu een Appie
Door Donald Esser
Familiebedrijf ter ziele
Deen is - inmiddels was - een Nederlandse supermarktketen met voornamelijk filialen in Noord-Holland. Daarnaast zijn er in de loop der jaren winkels geopend in Flevoland, Utrecht, Gelderland en Overijssel. Het bedrijf is opgericht door Cornelis (Cor) Deen (1904-1992) uit Hoorn, die daar in 1933 met zijn vrouw Cornelia Wilhelmina Deen-Verkroost (1912-1985) aan de Koepoortsweg zijn eerste winkel opende. In 1953 werd hier ook de eerste zelfbedieningswinkel van Deen geopend. Cornelis Deen werd opgevolgd door zijn zonen Koos, Dirk en Fons, die later werden opgevolgd door hun kinderen. In het voorjaar van 2007 werd in Lelystad het eerste filiaal buiten Noord-Holland geopend. In 2013 heeft de supermarktketen tevens het eerste filiaal in Zuid-Holland geopend, dit filiaal in Lisse werd in 2016 verkocht aan concurrent Dirk. Op 18 juni 2014 werd in Harderwijk het eerste filiaal in Gelderland geopend.
'Te forse inspanningen'
De supermarktketen, met een hoofdvestiging in Hoorn, heeft ruim 9.000 medewerkers in dienst. Hiermee is het bedrijf een van de grootste werkgevers van West-Friesland. Hun werkpositie schijnt te worden gegarandeerd. De directie en familie Deen zagen in de toekomst 'Te forse inspanningen' om toonaangevend te blijven en besloten daarom het bedrijf te verkopen.
"Deen zal niet het laatste familiebedrijf in de branche zijn dat wordt overgenomen. Alle regionale spelers hebben een te klein marktaandeel", zeggen experts.
"Het is eten of gegeten worden. Hoogvliet, Vomar, Jan Linders, Nettorama, Boni, Poiesz, het is de vraag of je die namen over een aantal jaren nog terugziet in de Nederlandse winkelstraten. Alle formules met een marktaandeel van minder dan twee tot drie procent moeten heel hard groeien. Veel regionale spelers zitten daaronder, dus ze moeten of autonoom groter worden of overnemen. Anders moeten ze accepteren, dat ze de wedstrijd niet gaan winnen", zegt retaildeskundige Rupert Parker Brady.
'Regionale spelers lopen achter'
"De regionale supermarkten lopen achter", zegt supermarktdeskundige Erik Hemmes. Veel ketens zijn volgens hem maar 'beperkt' bezig met e-commerce, nieuwe magazijnen en klantcontact via bijvoorbeeld apps.
"Dat gaat een risico vormen, als je niet de kennis en het kapitaal hebt. De stap van de familie Deen kan andere families op de gedachte brengen ook te verkopen. De kans bestaat, dat over een aantal jaren alle regionale supermarktketens in Nederland zijn overgenomen", denkt Hemmes. Of ze moeten hun eigen positie versterken, zoals nu Vomar doet. "Maar je hebt wel een bepaalde omvang nodig om dat te redden", zegt hij. Om te vervolgen met: "Ik denk, dat een keten als Plus - geen familiebedrijf - het wel redt, alhoewel het marktaandeel van circa 6,7 procent volgens mij eigenlijk naar de 8 procent moet."
Dirk en Deka
Detailresult, waarin de families Van den Broek en Kat hun supermarkten Dirk en Dekamarkt hebben ondergebracht, heeft wel voldoende slagkracht om het op eigen houtje te redden, denkt Parker Brady. "De twee families die aandeelhouder zijn, willen er ook in investeren." Detailresult had vorig jaar volgens onderzoeksbureau Nielsen een marktaandeel van 5,3 procent. Parker Brady acht het mogelijk, dat op termijn een derde familie zich bij hen zal aansluiten. De organisatie zegt zelf ook naar de aansluiting van andere familiebedrijven te streven.
Nu werken regionale supermarktketens bij de inkoop al samen via inkooporganisatie Superunie. "Detailresult investeert echter ook in onder meer een gezamenlijke slagerij en bezorging", aldus Parker Brady. Het kan volgens hem langer duren, voordat familiebedrijven besluiten te verkopen. "Ze hebben immers veel winkels in eigen handen, zodat ze in feite geen huur hoeven te betalen en 'dat geeft ze een lange adem'."
Stap Deen spannend
Niettemin noemt hij de stap van de familie Deen 'spannend'. "Het kan andere families op de gedachte brengen dat ook te doen." Het scheelt dat de rente nu laag is, zodat overnames makkelijker zijn te financieren met een lening", voegt Hemmes daaraan toe.
"Dat Deen wordt opgedeeld, betekent ook dat er voor Jumbo een overnamekandidaat wegvalt", zegt Hemmes. "Jumbo is nog niet zo sterk in Noord-Holland en Deen had dus een mooie versterking kunnen zijn. Anderzijds is de gegroeide Vomar op een later moment mogelijk een prooi. Albert Heijn zou wederom een concurrent kunnen zijn in het overnamespel, als andere regionale supermarkten te koop komen."
