Pinksteren: tijd voor pinksterbollen en rood fruit
Met kerst eten we runderrollade, met Pasen eieren (vier minuten graag), maar wat eten we eigenlijk met Pinksteren? Ik heb wat om me heen gevraagd en niemand gevonden die een specifieke pinkstermaaltijd kon noemen. Ja, barbecue, maar daar is de wens de vader van de gedachte.
Door Theo Hakkert
Zelfs toen ik gisteren de vraag stelde aan alles-kok Nel Schellekens, die haar nieuwe proeftuin buiten Winterswijk bijna klaar heeft, bleef het stil. En geloof me, Nel valt niet snel stil. Wat ze dan zelf wel eens met Pinksteren eet of at? ,,Vroeger pinksterbloemen! Maar pinksterbloemen zijn er niet."
Met Pinksteren vieren we de uitstorting van de Heilige Geest, zeg maar het begin van de kerk. Een beetje vreemd dat daar geen maaltijd aan verbonden was.
Geen eerste avondmaal. Zelfs geen eerste ontbijt. Ik wil niet te veel zeggen, maar ik vermoed dat ik hier gestuit ben op een vrij ernstige lacune in de culinaire afdeling van het pinksterfeest.
Moet u lezen wat er op Wikipedia over staat. 'Tot de standaard pinksterrituelen behoorden het loslaten van duiven in de kerk, het strooien van blaadjes van pioenrozen, het blazen op de klaroen en het houden van steekspelen. Tot in de 19e eeuw bestond de gewoonte om een met bloemen, stro en kransen opgetuigde os door het dorp te leiden. Tot in de 20e eeuw was het gebruikelijk om elkaar een pinkstergroet te sturen, bijv. in de vorm van een wenskaart'.
Liturgische kleur
Daarom is het begrijpelijk dat rood de liturgische kleur van Pinksteren is,
als een herinnering aan het vuur, aan de vlammentongen, aan de inspiratie
vanuit liefde en liefdevolle barmhartigheid.
Rood fruit en tomaten
Rode vruchten verwijzen naar ‘vruchtdragen’ in een geest van liefde.
Rond Pinksteren zijn er rode aardbeien, rabarber, radijs, rode sla uit de koude kas en rode appels uit het koelhuis
Later in juni komen rode frambozen, aalbessen en kersen. In de zomer zijn er tomaten, rode paprika’s, rode bietjes, pruimen die zonder extra energie gekweekt zijn omdat zij van de koude grond of uit de onverwarmde kas komen, uit Nederland.
Tomaten worden al in grote hoeveelheden aangevoerd, maar milieuvriendelijker in juni zijn zongedroogde tomaten omdat tomaten in deze tijd nog uit andere landen komen of met extra energie in kassen worden gekweekt
Traditioneel wordt er niet alleen met Kerst en Pasen maar ook met Pinksteren gevuld brood gebakken. De bollen hebben een ronde vorm. Pinksterbollen zijn heerlijke bollen die ook wel luilakbollen genoemd worden, omdat ze met luilak – zaterdag voor Pinksteren gemaakt worden. Ze bestaan al sinds de 17de eeuw, maar waar het gerecht precies vandaan komt is onduidelijk. Je eet ze met stroop en boter. Gemakkelijk te maken en erg lekker.
Ingrediënten
voor 4 bollen:
400 g bloem
30 g gist, 1 ei
2 dl melk (of wat minder)
60 g boter
6 g zout
voor de vulling:
250 g rozijnen
200 g krenten
150 g oranjesnippers en/of sukade
voor de afwerking:
ei, geschaafde amandelen
suiker
Bereiden
Gist aanmaken met een scheutje lauwwarme melk.
De bloem in een kom en in een kuiltje in het midden de gist toevoegen met de boter,
ei en rest van de lauwwarme melk. Het zout langs de buitenrand strooien.
Tot een deeg kneden en laten rijzen tot de dubbele hoeveelheid.
Krenten en rozijnen van tevoren weken, wassen en goed laten drogen.Vermengen met de fijngesneden oranjesnippers en/of sukade en het
geheel door het deeg kneden. Verdeel het deeg in vier delen en maak daar bollen van. Leg ze op twee ingevette bakplaten en bestrijk ze met losgeklopt ei en geschaafde amandelen gemengd met wat grove suiker.
Laat het geheel nogmaals rijzen tot de dubbele hoeveelheid. Bak de bollen daarna 30 minuten op 180 graden.