Verspillingsvrije iftars bij Fruittuin Van Moerkerken
NIEUW-WEST - Een jaarlijkse periode van inkeer, vrijgevigheid en saamhorigheid. Dát is de Ramadan, die dit jaar op 12 april is begonnen. Een moment om solidariteit te tonen met hen die honger lijden. Deze periode van matiging levert echter ook een toename van verspild voedsel op na de iftar, het feestmaal waarmee de dagelijkse vasten tijdens de Ramadan na zonsondergang wordt verbroken. Een ogenschijnlijke tegenstelling die bij Cascoland in de Fruittuin Van Moerkerken wordt opgevangen met vier verspillingsvrije iftars. De Westerpost ging langs en rook de harira.
Zeventig liter soep pruttelt bij aankomst in de oase midden in de Van Deysselbuurt. Een kas, een keuken, een fruittuin, loslopende kippen, een meters grote broodvergister, dat oud brood omzet in methaangas om nieuw brood mee te bakken, en kratten vol met gered voedsel. Tomaten en komkommers zitten er altijd bij. Nu ook koolraap, avocado’s, mango’s, paprika’s en courgette. Afkomstig van ondernemers uit Slotermeer, die maar wat blij zijn dat dat niet in de afvalbak belandt. De school naast de kas doneerde onlangs twaalf liter melk. Zie daar de kracht van de kas, gerund door Cascoland. Een collectief van kunstenaars en ontwerpers dat sinds 2010 in verschillende wijken in de stad bewoners betrekt bij duurzame, verbindende projecten die de buurt leuker en leefbaarder maken.
Thuisgevoel
“In de zomer komen onze buren met hun kinderen bessen en frambozen plukken,” vertelt Anna Kooi, chef-kok en nog veel meer bij Cascoland. “De kippen zijn echt een attractie.” Ze hoort het geregeld. Hoe hun aanwezigheid de bewoners nog meer een thuisgevoel geeft. “Dat is fijn om te horen.” Ondertussen is buurtkok Josta voor een van de hoofdgerechten van de eerste verspillingsvrije iftar in de weer met deeg en een vulling van gered fruit als mango, mispel en rozijnen. Ze deelt een liefde voor koken met Anna en de rest. “Al die recepten uit Suriname, geleerd van mijn oma, zitten allemaal in mijn hoofd.” Ook Nadia en Aicha komen uit de buurt en kwamen in contact met de kas, waar ze hun kennis en kunde graag inzetten voor elkaar en hun medebewoners. Die konden afgelopen dinsdagavond de tweede verspillingsvrije iftar afhalen.
Favoriete feestmaal
Na deze eerste en tweede editie staan er nog twee iftars op de agenda: op dinsdag 4 mei en 11 mei. Jongeren van IMD, een lokale organisatie die jongeren coacht, verzamelen elke week de geredde groenten en fruit in hun bakfiets en brengen die naar de keuken, waar de buurtkoks ermee aan de slag gaan. Ook brengen zij kwetsbare bewoners hun bestelde maaltijd aan huis. Bewoners kunnen zich vooraf aanmelden voor die maaltijd. Er is genoeg voor zestig mensen. Om de bekendheid rond het fenomeen iftar te vergroten, organiseert het IMD ook een online evenement dat met muziek en spoken word uitleg geeft over de bijzondere maaltijd tijdens de Ramadan. In de kas zelf worden de verhalen van buurtkoks verzameld en verfilmd. Zij vertellen over hun favoriete feestmaal, wat Ramadan voor hen betekent, wat ze missen in deze tijd.
Watermeloenschilsukade
Wie van koken houdt, is altijd welkom. Anna: “En dan bedoelen we niet per se opgeleide chef-koks. Wel mensen die van koken houden, recepten kennen, die het leuk vinden om te experimenteren en traditionele recepten op steeds wisselende producten toe te passen. Maar ook mensen die kennis hebben van voedselconservering, zoals kombucha’s, siropen, azijnen, roken, zouten, drogen, inleggen of verschillende fermentatieprocessen.” De potten met geconserveerde producten staan rijen dik in en rond de keuken. Een sukade van watermeloenschil met kurkuma is bij de kas niet iets vreemds. Eind vorig jaar belandden zevenhonderd potten pruimenchutney, zoute lemmetjes, citroenachar en mangochutney in kerstpakketten van organisaties als het stadsdeel en woningcorporatie Rochdale. Inclusief een persoonlijk portret, geïllustreerd en geschreven, van de betreffende chef-kok.
Podium
Al is door corona minder mogelijk, in de kas gaat het culinaire leven door. Zo werden vorig jaar zomer op de markt van Plein ’40-’45 afdankertjes ingemaakt en verkocht, waren er vier online kookworkshops en is er nu dus de iftar die voedselverspilling op de agenda zet. Anna: “De ideeën komen vaak van de mensen uit de buurt. Wij zorgen dat ze het kunnen uitvoeren. Maar het blijft hun idee, hun uitvoering. Zo bereiken we wat we hier vooral mee willen: mensen verbinden, kennisuitwisseling, lokale culinaire experts op een podium plaatsen en eigenaarschap geven. En ook: de Nederlandse keuken inclusiever maken door al die recepten van nieuwkomers zichtbaarder maken in ons rijke, immateriële cultureel erfgoed. En gewoon lekker eten. Als mensen hun familierecept voor conserven met mij willen ontwikkelen tot een product dat op de markt kan worden gebracht, kunnen ze altijd mailen of langskomen.”
Op nog twee dinsdagen, 4 mei en 11 mei, tijdens de Ramadan bereidt een team van lokale chefs een feestmaal voor na zonsondergang voor de buurt. Stuur hiervoor een mail aan maralinvisser@gmail.com. Afhalen kan om 19:30 uur. Bezorging door jongeren van IMD is mogelijk. Fruittuin Van Moerkerken: Van Moerkerkenstraat 83 in Slotermeer. Zie ook http://cascoland.com.
Shirley Brandeis