Strijd om terugplaatsing schild vuurtoren De Ven
ENKHUIZEN - Piet Baas uit Hoogkarspel en Ronald Oostendorp uit Oostendijk zijn in actie gekomen om het historisch schild boven de toegangsdeur van vuurtoren De Ven weer terug te brengen. Momenteel wordt vuurtoren De Ven naast het IJsselmeer in de gemeente Enkhuizen gerestaureerd door het bedrijf Schaken en Schrale in opdracht van Rijkswaterstaat. Piet Baas: “Vuurtoren De Ven staat in de steigers omdat dit rijksmonument wordt gerestaureerd. Maar het historisch schild is niet opgenomen in de plannen. Dit is geen volledige restauratie.”
'Dit is geen volledige restauratie'
Piet Baas is al veel langer bezig om te proberen het schild, ook wel cartouche genoemd, in volle glorie terug te krijgen. “Elf jaar geleden is door een kleinkind van een voormalig vuurtorenwachter, de heer Koopen, aan mij gevraagd om na te gaan of een overgeverfd schild aan De Ven in oorspronkelijke staat terug gebracht kon worden. Het schild bevindt zich boven de deur aan de dijkzijde van de vuurtoren en is tijdens een opknapbeurt in dezelfde kleur geschilderd als de muren. De aanwezige tekst is daarmee verdwenen en de wapens zijn allemaal egaal van kleur. Destijds heb ik al actie ondernomen, maar toen werd er gezegd: ‘We zien het nut en noodzaak er niet van in en niemand heeft er last van.’”
Cultuurhistorisch monument
Bij de nieuwe restauratiebeurt die dit najaar is gestart is abusievelijk niet opgenomen het boven de toegangsdeur aanwezige schild (de eerste gevelsteen) met daarop een tekst en vijf familieschilden ook te restaureren. Baas: “Toen ik hoorde van de nieuwe restauratieplannen ben ik meteen weer in actie gekomen. Door de jaren heen heeft de vuurtoren De Ven een meerwaarde gekregen als cultuurhistorisch monument in de regio West-Friesland waarbij het schild en tableau de vuurtoren een meerwaarde geeft.
'Door de jaren heen heeft de vuurtoren een meerwaarde gekregen'
Nu stoppen auto’s daar en lopen mensen via de aanwezige trap de dijk op waarna een desillusie volgt van het verborgen schild. Bij een volledige, historisch accurate restauratie hoort dat het schild In de oorspronkelijke kleuren wordt teruggebracht, die het had bij het aanbrengen van het tableau met schild en ook de teksten die er op stonden in het oorspronkelijke lettertype. Door herstel doen we recht aan de voormalig vuurtorenwachters, zoals de familie Koopen die onder andere tussen 1880 en 1947 bij de vuurtoren heeft gewoond nadat eerst al een oom van hen op dezelfde plek vuurtorenwachter was geweest.”
Wapens van het schild
Omdat bij een eerdere verfbeurt de schilden niet in de juiste kleur zijn weergegeven, heeft Baas zich verdiept in de oorspronkelijke kleuren en tekst die op de gevelsteen - schild of cartouche – heeft gestaan. Daarvoor is hij te raden gegaan bij het Nederlands Genootschap voor Heraldiek, het Westfries Archief en de Hogeraad van Adel. Piet Baas: “Inmiddels weten we vrij precies hoe het schild eruitzag en hebben we de precieze verfkleuren kunnen achterhalen.”
Het schild telt vijf wapens: het wapen van het gewest Holland met een rode leeuw en blauwe tong en nagels. Het wapen van Nicolaes Witsen, burgemeester van Amsterdam, het wapen van Willem Crap, burgemeester van Hoorn, het wapen van Gerard Moeskoker, burgemeester van Enkhuizen en het wapen van Nicolaes Brouwer, burgemeester van Medemblik. Naast Baas is ook Ronald Oostendorp van buurtvereniging Oosterdijks Belang in actie gekomen met hetzelfde verzoek. De heren hebben gesproken met Rijkswaterstaat en aannemer Schakel en Schrale die positief reageerden, maar toch wordt het schild niet in oude luister hersteld tijdens de huidige werkzaamheden. Piet Baas: "Afgesproken is dat het schild in 2025 in oude glorie zal zijn hersteld door Rijkswaterstaat. Dan bestaat de vuurtoren 325 jaar. Daarnaast zullen bij de vuurtoren twee informatieborden worden geplaatst. Dat is voor mensen die heraldiek als hobby hebben een verrijking. We hopen dat de burgemeesters bij de onthulling aanwezig zullen zijn om het enig cachet te geven.”
