Afbeelding

Een welput, nog steeds in gebruik!

Onlangs bezocht ik Marcel en Wesley, bewoners van het rijksmonument uit 1598 aan de Koningsweg 78. Achter het klokgeveltje dat stamt uit 1787 strekt zich een pandje uit dat met veel geduld en liefde is omgetoverd tot een bijzonder woonhuis. Heel wat ornamenten en tegels zijn van de sloophamer gered. In de omsloten tuin van het monument bevinden zich nog twee ondergrondse oude bouwwerken uit een tijd dat schoon water geen gemeengoed was.

Tegen de achtergevel ligt een puntgave waterkelder waarschijnlijk uit de tweede helft van de 17e eeuw. De waterkelder die  bedoeld was voor de opvang en opslag van regenwater is opgetrokken uit niet doorlaatbare IJsselsteentjes en het voegwerk bestaat uit trasspecie. Tras is fijngemalen tufsteen uit de Eiffel. Door tras toe te voegen aan de specie neemt de waterdichtheid toe. De waterkelder met een lengte van 2,5 meter doet geen dienst meer.

Aan de andere kant in de tuin ligt de waterput uit de tweede helft van de 18e eeuw. De oorspronkelijke pompput is nu een zogenaamde welput die reikt tot onder de grondwaterspiegel. De met schelpen afgedekte zandlaag onderin in de put dient als filter. Dergelijke putten waren opgebouwd uit een cirkel van gemetselde steentjes.

In deze put is in een ondergronds koepeltje de afdruk van een houten schacht gevonden. Het koepeltje is vervangen door een vierkante stenen opbouw. Hoewel in het woonhuis het water gewoon uit de kraan komt is de welput nog steeds in gebruik. Met een zinken emmer aan een robuust gedraaid touw, de zogenaamde aker, wordt het water opgehaald om tuin en planten te bevochtigen. Aan de Koningsweg is van verspilling van erfgoed en kostbaar drinkwater geen sprake.


Ans Hagenbeek, HVA