Sierteelt is immaterieel erfgoed: 'Uniek wat hier gebeurt'
BOSKOOP - Lekker bezig op de kwekerij, tussen de planten? Heel gewoon in de Boskoopse regio. Maar de sierteelt is stiekem heel bijzonder en uniek en daarom is de kwekerscultuur nu verklaard tot immaterieel erfgoed. Boskoper Ronald Houtman (54) is enorm trots.
Morvenna Goudkade
Op de lijst van immaterieel erfgoed van Unesco staat ‘het ambacht van de molenaar’. Of ‘de cultuur van het kweken in sierteeltgebied Boskoop’ ook op de werelderfgoed lijst komt, is nog even afwachten. Maar de gemeente Alphen heeft de kwekerscultuur al wel als immaterieel erfgoed bijgeschreven in het Erfgoedregister. Het gaat daarbij om een totaal van gewoontes, tradities, uitdrukkingen, kennis en vaardigheden, dat uniek is voor de Boskoopse sierteelt en dat van generatie op generatie wordt overgedragen. Vorige week is het certificaat van bijschrijving uitgereikt.
'Vuilrapen? Buiten de regio weten ze niet wat dat is'
Waar je aan moet denken bij immaterieel erfgoed? Ronald Houtman weet daar alles van, hij zet zich al jaren in voor het op de kaart zetten van Boskoop. Houtman heeft een eigen adviesbureau voor de boomkwekerij, is daarnaast vicevoorzitter van de KVBC, de Koninklijke Vereniging voor Boskoopse Culturen, en secretaris van de keuringscommissie van de KVBC.
'Immaterieel erfgoed is iets wat van vader op zoon wordt overgedragen'
“Immaterieel erfgoed is belangrijk voor de gemeenschappelijke identiteit”, weet Houtman. "De cultuur van het kweken lijkt heel gewoon en alledaags, maar het is heel uniek wat er hier gebeurt. Hoe de sierteelt hier is ontstaan, de kwekerijen met al die sloten, de manier waarop gewerkt wordt, het ambacht en de kweektechnieken, zoals stekken, enten en oculeren, het kwekersjargon.”
'Op de tuin, niet op de kwekerij'
Denk aan iets als vuilrapen’, zegt Houtman. “Buiten de regio weten ze niet wat dat is. Ja, ze denken dat het afval prikken is of zoiets. Overal wordt het onkruid wieden genoemd of onkruid rapen. Vuilrapen is een unieke term voor dit gebied.” Op de tuin, ook zoiets, aldus Houtman. “In dit gebied zeg je niet dat je op de kwekerij bent, je bent ‘op de tuin’, dat wordt van vader op zoon doorgegeven. Opa zei het al, kleinzoon zegt het nu.” Ook typisch Boskoops: allemaal met je pick-up met drie planten in de rij voor de hefbrug staan. Houtman grinnikend: “Hier een heel normaal beeld, maar eigenlijk dus heel bijzonder.” Dat de gemeente heeft besloten om de Boskoopse sierteelt tot immaterieel erfgoed te verklaren, vindt hij ‘heel positief’. Vanuit de KVBC heeft Houtman de sierteelt voorgedragen en de voordracht begeleidt. “Ik zie het als manier om Boskoop op de kaart te zetten als uniek gebied. Dat doen we op verschillende manieren, met Tuinen van Boskoop als beleefpark voor de sierteelt, met het Boomkwekerijmuseum, met het Schouwenerf, met allerlei initiatieven. Nadrukkelijk niet om Boskoop neer te zetten als één groot openluchtmuseum, maar juist als dynamische sector die uniek is in de wereld. Ik zie de erkenning van immaterieel erfgoed als ondersteuning van het totaalpakket ‘Boskoop’.”
En hoe nu verder? De sierteelt op de werelderfgoedlijst van Unesco? "Nou, dat is wel een aantal stappen verder, haha. Maar we gaan nu wel voor de landelijke erkenning. Samen met de gemeente gaan we Boskoop voordragen als landelijk immaterieel erfgoed.”
