De straatnaam deel 4: Ockenburger Tientweg
Voor ons vierde verhaal in de serie over de verklaring van straatnamen in Rijswijk hebben wij dit keer gekozen voor de Ockenburger Tientweg in buurtschap ’t Haantje en in wijk 10. Eenmaal op de plaats van bestemming zien wij een wijk met over het algemeen vrij recent gebouwde woningen, met 2018 als gemiddeld bouwjaar, en met als uitschieter een huis met als bouwjaar 1950. De Ockenburger Tientweg telt 46 adressen en huizen.
Door Ronald Mooiman
In ons land kennen wij zo’n veertig gemeenten met een Tiend(e) weg, het op z’n Middelnederlands gespelde Ockenburger Tientweg (met een t) in onze gemeente, meegerekend. In een rapport uit 2010 van J.M. Koot van het bureau monumentenzorg en archeologie van de gemeente Rijswijk, leren we dat, enigszins achteraf gelegen in Rijswijk-Zuid, een boerderij heeft gestaan. ‘Over de Tocht’ heette deze boerderij, plaatselijk beter bekend als Ockenburger Tientweg 24C. Deze boerderij was gebouwd ter vervanging van een boerderij aan de Kleiweg, nu Churchilllaan. De boerderij moest wijken voor de grootschalige uitbreiding van Rijswijk. Het werd door de gemeente aangekocht en in april 2008 zijn de opstallen gesloopt.
Heden en verleden komen samen in deze straat in Rijswijk
Op zoek naar bewoners van de Tientweg die ons meer uit kunnen leggen over de afkomst van de naam, komen we een man van middelbare leeftijd tegen die zijn hond aan het uitlaten is. Hij wil niet op de foto en zijn naam hoeft ook niet zo nodig in de krant en over het ontstaan van de naam Tientweg heeft hij ook al geen idee. “Dat zal wel met de meeste mensen het geval zijn die hier wonen”, is het enige wat hij nog kwijt wil.
Platteland
Het is niet zo vreemd dat de door ons aangeschoten bewoner niet bekend is met de herkomst van de naam van zijn straat. Ook de geleerden zijn het hier niet over eens. De meest voor de hand liggende verklaring van de naam Tiend(e)weg vinden we in het tijdschrift ‘Onze Taal’, jaargang 72 (2003). Hierin lezen wij dat de Tiendweg een typische naam van het platteland is. Een tiende, in latere eeuwen meestal ‘tiend’ genoemd, was immers een belasting (gewoonlijk 10 %) op gewassen en op jongen van dieren. Men moest de belasting, zo gaat het artikel verder, betalen als men gewassen en dieren had geteeld op de grond van een ander. De tiend, die oorspronkelijk in natura werd betaald, werd door de tiendplichtige boer aan de tiendweg klaargezet, zodat de tiendgerechtigde hem mee kon nemen.
Rentmeester
Anderen zoeken de verklaring in het tiën of trekken van schepen of karren op de weg of de wetering, of in het tiën van water. Weer anderen verklaren de naam uit het tiendhout of wel griendhout, dat op de weg of kade stond of uit de takken (tienden) die zij gebruikten bij de aanleg van de weg. Met de Rentmeesterstraat in de nabijheid, lijkt de eerste naamverklaring voor de Ockenburger Tientweg in onze gemeente toch het meest voor de hand liggend, belasting in geld op de verkoop van onroerend goed.