De geboorte van Nederland
Een geboortekaartje vermeldt veelal op de minuut nauwkeurig het tijdstip van een geboorte. Handig als je in astrologie gelooft. Je kunt dan het komende leven al enigszins inkleuren op basis van de stand van planeten en sterren. Hoe gaat of ging dat met de geboorte van landen of naties?
Een enkele keer is de geboorte van een natie op een concreet tijdstip terug te voeren. Zoals bijvoorbeeld Tsjecho-Slowakije en Joegoslavië, die eind 1918 na het beëindigen van de Eerste Wereldoorlog als nieuwe staten van de tekentafel rolden. Maar het ontstaan van landen en naties is meestal het resultaat van een groeiproces geweest. Hoe zit dat met ons eigen land?
Dit jaar herdenken we dat 450 jaar geleden – dus in 1572 – Nederland geboren is. Dat suggereert dat die geboorte gekoppeld is aan een heel concreet tijdstip en/of een ingrijpende gebeurtenis. De inname van Den Briel door de Watergeuzen op 1 april en de Vrije Statenvergadering van het gewest Holland in juli 1572 zouden dan als start van Nederland gezien kunnen worden. De werkelijkheid is zoals vaak wat gecompliceerder.
De stap van onderdeel van het Habsburgse rijk naar de zelfstandige Republiek van de 7 Verenigde Nederlanden was een proces van vele decennia en de vrucht van een reeks uiteenlopende gebeurtenissen. Ondergetekende zal in een lezing van de HVA op dinsdagavond 6 december zijn beeld toelichten op die geboorte van Nederland. Rode draad in het verhaal is dat er geen sprake is geweest van een duidelijk vooraf uitgewerkt plan en dat ook toevalligheden een belangrijke rol hebben gespeeld.
De lezing vangt aan om 20.00 uur en vindt plaats in de Sociëteit, Varnebroek 31 te Alkmaar.
Klaas te Bos, HVA