Bergense geschiedenis en misverstanden in nieuw uitgebrachte Bergense Kroniek
Afgelopen weekend verscheen de najaarseditie van de Bergense Kroniek, het tijdschrift van de Historische Vereniging Bergen NH (HVB). Het bevat artikelen met onderwerpen uit de Bergense geschiedenis. Er worden misverstanden rechtgezet, de levens van markante Bergenaren worden beschreven en voor de jeugd wordt uitgelegd hoe en waarom katholieken lange tijd werden vervolgd. De leden van de HVB hebben de Kroniek inmiddels in de brievenbus gekregen. Voor andere belangstellenden is de Bergense Kroniek te voor € 9,95 in de boekhandels in Bergen en via de webwinkel van de hvb, www.hvb-nh.nl.
Een artikel over ‘het eerste huis Cranenberch’ legt uit waar het eerste Huis Cranenberch zou hebben gestaan. Niet op de plaats van het huidige Kranenburgh, maar aan de andere kant van de Hoflaan in het Maesdammerbos. De schout en later baljuw van Bergen, Sebastiaen Craenhals van Hottinga, liet het bouwen in de 16de eeuw en vernoemde het naar zichzelf, aldus de auteur, dr. Jaap van Moolenbroek.
Een ander misverstand wordt aangekaart in het artikel Misverstand aan de Eeuwigelaan. U kent vast ’t Huis De Spar op Eeuwigelaan 28, waar onder andere Jacob Hemelrijk heeft gewoond. Een vergelijkbaar huis staat aan Eeuwigelaan 18. Dit heette lange tijd Westerbosch. Maar in diverse bronnen en boeken over architectuur zijn de huizen verwisseld.
Wist u dat de heerlijkheid Bergen ook in Duitse handen is geweest? Het behoorde tot het bezit van de graven van Schaumburg. Zo is ook Elisabeth von Lippe, gravin van Schaumburg, Holstein en Sternberg enige tijd Vrouwe van Bergen geweest. Eric en Annelies van der Wal citeren correspondentie met haar uit het ‘memorieboek’ van hun voorvader, die in 1640 werd aangesteld als secretaris van Bergen.
Twee artikelen over Bergenaren die dit jaar of begin 2023 honderd jaar geleden zijn geboren: de componist Simeon ten Holt en ‘duizendpoot en weldoener’ Chris Dekker. Hun levens worden beschreven door Bernard Nuyens.
Ook de geschiedenis van de honderdjarige Berger IJssport Vereniging wordt door Kees Orij uit de doeken gedaan en een onderwerp uit de recente geschiedenis is het afgraven van zand op Zanegeest. Theo de Graaff beschrijft alle ins en outs hiervan: waar werd het afgegraven, voor welk doel, met welke opdrachtgever en hoe zat het met vergunningen.
De rubriek Van Het Sterkenhuis gaat in op Franse invloeden in de Bergense kleding en – over misverstanden gesproken – op nepnieuws, dat ook in de tijd van de Slag bij Bergen in 1799 al bleek te bestaan.
Een speciale rubriek voor de jeugd vertelt op beeldende wijze hoe de protestanten na de reformatie omgingen met katholieken. En – mocht dit misverstand nog bestaan – ook dat de Ruïnekerk niet is verwoest tijdens de Beeldenstorm door de protestanten.
Redactie Historische Vereniging Bergen NH