'De Nieuwe Waterweg' van Dirk Nijland
In deze rubriek plaatsen we regelmatig oude en (misschien) onbekende prenten en platen van Westlandse taferelen. Deze keer het werk 'De Nieuwe Waterweg' van Dirk Nijland.
Dirk Hidde Nijland (1881-1955) kan met recht één van de prominente schilders, zo niet de prominentste, van het vroegere Hoek van Holland worden genoemd. Hij was de Waterwegaanbidder.
Hij volgde het streekdorp aan de Waterweg gedurende vele jaren van zijn werkzame leven en schilderde het ook in vele karakteristieken. Reeds in 1903, 22 jaar oud, maakte hij zijn eerste olieverf ‘Gezicht op de Waterweg’. Dit schilderij van de Nieuwe Waterweg werd ca. 1910 door hem gemaakt. Duidelijk is hier de sfeer van alleen het water en de oevers duidelijk gemaakt. Een ander werk van Nijland betreft een muurschildering in het voormalige gemeentehuis ontworpen door Alexander Kropholler te Wateringen. Van dit werk weten we dat het ‘de woeste baren’ uitbeeldde. Uit het AD weten we dat het overschilderd werd en men onderzoekt nu hoe het weer terug te krijgen is.
Biografie
Zijn biograaf de kunsthistorica Marijo Ariens-Volker, zelf een telg uit het baggeraarsgeslacht, heeft in een voortreffelijke biografie werk en leven van Dirk Nijland geschetst. Zij geeft een knap overzicht over de invloeden in zijn werk; zijn vele contacten met figuren uit de literaire wereld en zijn veelzijdigheid. Centraal staat zijn onafhankelijkheid en de eigen wegen die hij ging. Nijlands sociaal-maatschappelijke betrokkenheid uit zich in gevoelige schetsen van bijvoorbeeld fabrieksarbeiders, landverhuizers en matrozen aan de waterkant. Evenals zijn voorbeeld Van Gogh had hij oog voor de echtheid van zijn figuren. Zijn portretten van mensen reflecteerden het leven van voorname eenvoud dat hij zelf leidde, met oog voor innerlijke waarden. De kunstcriticus Bremmer was een goed leidsman; via hem kwam veel van Nijlands werk terecht bij Mevrouw Kröller-Müller, die in maart 1928 een tentoonstelling van zijn werk organiseerde. Nijlands concentratie op het pure realisme en de objectieve verbeelding van het wezen van het onderwerp maakten hem een vertegenwoordiger van de stroming de Nieuwe Zakelijkheid. De evolutie van de techniek, de industrie en de urbanisatie waren hierbij onderwerp.
Bron: het schilderij is uit een particuliere Westlandse collectie. De tekst komt van Maarten van der Schaft, gedeeltelijk uit het stuk dat hij schreef over schilder Dirk Nijland. Heeft u ook een prent, schilderij of bijzondere foto van onze Streek Westland, zoek dan contact via de mail, pamvdvalk@gmail.com.
