Wachten tot de rechtszaak begint.
Wachten tot de rechtszaak begint. (Foto: A. Luymes)

Groen licht voor Lentekabinet

Algemeen

OOSTZAAN - Zo langzamerhand zal het wel bij alle Oostzaners genoegzaam bekend zijn dat de twee festivals die gepland zijn in het Twiske (Lentekabinet en Welcome to the future) grote onrust en verdeeldheid veroorzaken. Vrijdag jongstleden diende een kort geding, dat de actiegroep Hart voor het Twiske had aangespannen tegen de provincie. De rechter heeft uitspraak gedaan ten gunste van de organisatie van het Lentekabinet. Het tweedaagse festival kan dit weekend dus doorgaan. Wat ging vooraf?

 

Door Barbara van Wijk

Enerzijds zijn er de voorstanders van de festivals. Zij bepleiten dat een paar daagjes geluidshinder moet kunnen, ook in een Natura2000-gebied als het Twiske. Na twee jaar corona wordt de jeugd deze feestjes van harte gegund. Het levert geld op en het geeft bekendheid aan dit mooie gebied. Er komen immers heel veel mensen, die hier nog nooit zijn geweest. Promotie dus van het recreatiegebied en van Oostzaan. Bovendien is er sprake van precedentwerking: het Lentekabinet is hier al een paar jaar georganiseerd. 

Anderzijds zijn er de tegenstanders die zich fel kanten tegen het geluidsgeweld, de aantasting van het gebied omdat er 32.000 mensen op af komen, waardoor de broedende vogels gestrest en gedesoriënteerd raken en niet goed meer voor hun jongen kunnen zorgen. Zoveel hossende mensen én zware vrachtauto’s tijdens de op- en afbouw, beschadigen het land. Bovendien neemt het gemeentebestuur in overweging om de aanvraag voor een kleine camping bij de haven in het Twiske te honoreren, als die de ingestelde natuurtoets heeft doorstaan. 

De verdeeldheid is zodanig groot dat deze consequenties had voor de gemeenteraadsleden van GroenLinks. Eén dag na de verkiezingen heeft fractievoorzitter Rob Monen zich van zijn partij losgemaakt. Samen met Marja van der Pol en Arjen Ronner als fractiebegeleiders is hij een nieuwe partij begonnen, genaamd Groep Monen Oostzaan. Op sociale media verschenen lelijke woorden in zijn richting als ‘ kiezersbedrog’ en ‘volksverlakkerij’. 

Monen presenteerde zich in zijn verkiezingscampagne namens GroenLinks als tegenstander van overnachtingen in het Twiske en ook gaf hij aan tégen festivals te zijn, terwijl hij wel de vergunningen ondertekende, waarmee de deur naar het Lentekabinet werd opengezet. Er zijn grote verkiezingsposters gemaakt waarop hij te zien is als ‘beschermer’ van de natuur en het Twiske. Hoe is het te verklaren dat hij nu deze documenten toch ondertekende? 

‘Geen keus’

Zelf zegt Monen daarover dat hij tégen festivals is en tégen natuurverstorende activiteiten. Monen: “Echter, ik en het college hadden geen keus. Weigeren van de vergunning voor het Lentekabinet zou vrijwel zeker leiden tot een schadeclaim. Dat wilde ik niet voor mijn rekening nemen. Als wethouder heb ik ook de belangen van de gemeente en haar inwoners te behartigen. Verder is de actuele situatie dat de huidige coalitie PVDA -VVD er altijd heel duidelijk in is geweest dat zij voor overnachtingen en festivals in het Twiske zijn. De meerderheid van de inwoners in Oostzaan heeft op deze partijen gestemd. Zij laten door hun stem zien dat zij voorstander zijn van festivals en een camping, of het op zijn minst niet belangrijk genoeg vinden om op een andere partij te stemmen. In een democratie kun je geconfronteerd worden met een standpunt dat ver af staat van je eigen ideeën. Door te wijzen op de effecten van het besluit zal ik er alles aan doen in de gemeenteraad om de andere partijen te overtuigen van de grote nadelen van dit besluit.”

In het collegeprogramma vóór de jaren 2018-2022 waren vijf geluidsdagen per jaar opgenomen, stelt Rosemarijn Dral (VVD-wethouder). Daar is door de gemeenteraad nooit tegen geprotesteerd. Ook de provincie heeft, na gedegen onderzoek, voor vijf jaar de natuurvergunning verleend. Daar wordt aan vastgehouden. “Afspraak is afspraak. De hele gemeenteraad was voor, dan houden we daaraan vast.” 

En daar ligt het pijnpunt. Er zijn afspraken gemaakt met diverse belanghebbenden. Afspraken zomaar eenzijdig opzeggen is lastig, maar maakt de gemeente ook ongeloofwaardig. Het gaat hier om een Natura2000-gebied, waaraan strenge Europese wetgeving wordt gehecht. De gemeente, bij monde van burgemeester Polak, gaat ervan uit dat de provincie haar werk grondig gedaan heeft en alle criteria heeft getoetst, waaraan een natuurvergunning moet voldoen. De gemeente volgt de adviezen van de provincie. Hij verduidelijkt nog dat er in een Natura 2000-gebied inderdaad geen activiteiten mogen plaatsvinden die blijvende natuurschade veroorzaken. De provincie heeft dit aspect expliciet getoetst en geconcludeerd dat daar geen sprake van is. Vogels hebben geen last van herrie, ook niet van laserstralen. 

‘Laten we de natuur rust gunnen’

Dát bestrijden de tegenstanders te vuur en te zwaard. Annemarie van Duijnhoven, fractievoorzitter GroenLinks: “Broedende vogels ondervinden wel degelijk grote hinder hiervan. Het aantal roerdompen en de bruine kiekendief is al behoorlijk verminderd in het Twiske. Laten we de natuur rust gunnen, honderd decibel tijdens het broedseizoen is veel te veel. De druk op de natuur is al zo groot door de toegenomen recreatie. Er is ook veel kritiek van specialisten van IVN en SOVON op de natuuronderzoeken van de provincie. Als we zo doorgaan hebben we straks alleen nog maar kraaien en brandnetels. Dat is een van de belangrijkste redenen voor de protesten: de natuur wordt door deze evenementen bruut geweld aangedaan. Juist in deze periode broeden de vele bedreigde vogelsoorten, ze moeten voor hun jongen zorgen. Wij zullen ons tegen de festival- en overnachtingsactiviteiten in het broedseizoen blijven verzetten. De raad heeft zich hier ook meermaals tegen uitgesproken. In 2018 hebben we het college opdracht gegeven om alles in het werk te stellen om het Lentekabinet te verplaatsen naar de herfst, dan is het broedseizoen voorbij. Het college zou zich hiervoor inspannen, maar daar hebben zij niets aan gedaan. Dát steekt. Het argument dat die festivals geld opleveren is ook niet doorslaggevend. Er komen voldoende parkeergelden binnen, het Twiske heeft deze festivalopbrengsten niet nodig.”

Annemarie van Duijnhoven (GL) ontkent met klem dat de hele gemeenteraad akkoord is gegaan met de festivals. Integendeel, er is in de afgelopen vier jaren al heel vaak tégen de festivals gestemd. Al in 2017, 2019 en 2021 zijn er moties en amendementen ingediend om de festivals buiten het broedseizoen te organiseren en uiteindelijk zelfs te verbieden. Ook werd er zó vaak door publiek ingesproken. Met al die opdrachten van de meerderheid van de raad aan de wethouders om er een herfstkabinet van te maken, had de omgevingsvergunning geweigerd moeten worden, zegt zij.

Hart voor het Twiske is verbolgen

Actiegroep Hart voor het Twiske is verbolgen over het feit dat de natuurvergunning voor het festival Lentekabinet zo laat door de provincie is afgegeven. Daardoor was er ternauwernood tijd om een kort geding aan te spannen. Zij verdenken de ondertekenaars ervan dit met opzet zo laat te hebben gedaan, namelijk pas op 9 mei. De rechtbank had amper één dag voor het losbarsten van het geluidsgeweld gelegenheid om de zaak op de rol te zetten, dus pas op 3 juni. Ook burgemeester Polak vindt dit jammer en begrijpt het probleem, maar dit lag volgens hem niet aan de gemeente, die heeft de evenementenvergunning binnen een week getekend; de vertraging zit bij de provincie die zo laat over de brug kwam met de documenten. 

Dit was ongunstig voor de eisende partij, want toen was het hele festivalterrein al opgebouwd en klaar voor de opening de volgende dag. Bovendien zijn de tickets uitverkocht. Toch had de actiegroep Hart voor het Twiske hoop op een voor hen gunstige uitspraak. De stichting werd juridisch bijgestaan door Theo van Gelder, van actiegroep Groene Ster Duurzaam. Niet de eerste de beste. Van Gelder staat bekend als ‘De IJzervreter’, hij beschikt over ruime ervaring met talloze procedures rond festivals nabij Leeuwarden. 

Om hun protest kracht bij te zetten werden tegenstanders van de festivals opgeroepen om naar Haarlem af te reizen en daar hun stem te laten horen. Aan deze oproep werd ruim gehoor gegeven, er waren circa vijftig steunbetuigers meegereisd naar Haarlem. Desondanks besliste de rechter dat de belangen van de organisatoren zwaarder wegen dan de schade aan de natuur. De zitting heeft vele uren geduurd. 

De actiegroep laat het hier niet bij zitten, ze zullen een bodemprocedure aanspannen. 

Vooraf presenteerde Rob Monen, toen nog fractievoorzitter van GroenLinks, zich als tegenstander van festivals in het Twiske. Zijn reactie op de uitspraak van de rechter: " Ik en het college hadden geen keus".