Grieks
Griekenland is nu niet veel meer dan een hete vakantiebestemming, maar het was honderden jaren lang het meest beschaafde land van Europa. En als bakermat van filosofie, geneeskunde en democratie misschien wel van de hele wereld. De oude Grieken leefden in een samenleving vol sport, cultuur, theater en wetenschap. En ze beschikten over een Antikythera, een ijzeren mechanische rekenmachine. Het wordt een computer uit de eerste eeuw voor Christus genoemd.
Deze vakantie kwam ik bij toeval terecht bij een lijst Griekse leenwoorden. Zonder dat ik het wist, hanteer ik blijkbaar vrij regelmatig woorden uit bovenstaande beschaving. Als docent Nederlands vind ik dat natuurlijk reuze interessant!
Voorbeeld: anno 2022 kan niemand meer zonder telefoon. Toepasselijk om dat woord eens te fileren, dus. In het Grieks betekent tele ‘ver’ en phone ‘geluid’. Xylofoon vertaal je als ‘klinkend hout’. En saxofoon is ‘het geluid van Sax’, de uitvinder van het instrument. Logisch toch?
Als je eenmaal weet waar je op letten moet, is het Oudgrieks ineens weer springlevend. Elk woord dat begint met hypo, anti, mono of poly heeft zijn oorsprong in deze dode taal. En alles wat eindigt op -logie, -sofie of -these ook. Als je gaat zoeken kom je een boel leuke woorden tegen met een rijke historie vanuit het Griekse alfabet. Vandaag in de krant: democratie, hypothese, hypotheek, politiek, mysterie, muziek, paniek, apathisch, school, oceaan, dogma, theorie en pseudoniem.
Weer wat geleerd. Ik neem nog ff een bakje Griekse yoghurt. Turks woord, trouwens. Net als tulp!
reacties@hermandejager.nl.