Sluiswachter Pascal Luyckx hoopt op een drukke zomer

18 mei 2022, 12:40 Algemeen

BROEK OP LANGEDIJK - Wie naar het Havenplein loopt en vervolgens aan de linkerkant op de Sluiskade rechtdoor gaat, ziet een prachtig stukje Langedijk. Hier geen appartementen of andere nieuwbouw. Het voelt authentiek aan en zeker met het zonnetje erbij een geweldige wandelroute. 

Sluiswachter Pascal Luyckx hoopt op een drukke zomer

Door Ben Wansink

Na een paar honderd meter moet je een brug over en ontdekt dat daar een sluiswachtershuisje staat. Nieuwsgierig loop je dan naar binnen. Daar wacht de sluiswachter die graag een praatje maakt, een bakkie koffie schenkt en je aansteekt met zijn enthousiasme. Sluiswachter Pascal Luyckx geniet echt van zijn werk! Zomaar even op bezoek bij deze sluiswachter die tevens havenmeester is.

Het is hier rustig en toch druk!

Een korte geschiedenis: De eerste sluis in Broek op Langedijk is in 1769 geopend. Die sluis was 13,60 bij 3,25 meter. Dat was in die tijd een technisch hoogstandje. Ze lag in de Spieringbuurt aan de noordkant van het huidige Havenplein, dicht bij de Dorpsstraat. Het gehele achterland van Langedijk kon via deze sluis producten transporteren naar Alkmaar en Amsterdam. In 1882 werd een kolk aangebouwd, waardoor er meerdere schuiten tegelijk geschut konden worden. De wachttijden werden daarmee verkort. In april 1940 is met de bouw van de huidige nieuwe sluis begonnen. Deze gekoppelde schutsluis tussen de polder Geestmerambacht en de Schermerboezem heeft drie roldeuren, is 6 meter breed, heeft een binnenste schutkolk van 29,30 met een een buitenste schutkolk van 30,85 meter. Een schutkolk is de ruimte tussen de beide stellen sluisdeuren van een schutsluis. De sluis is op 25 juni 1941 geopend en heeft sindsdien al heel wat aanpassingen en verbeteringen ondergaan. Wie er nu doorheen vaart, ziet een staaltje technisch digitaal vernuft, maar één ding is niet veranderd: de bediening geschiedt door de sluiswachter en die zorgt voor heel wat leven in de brouwerij!

Gezellige drukte

Voordat Luyckx trots ‘zijn’ schutsluis laat zien, vertelt hij uitgebreid over het werk dat hij, soms wel 60 uur per week, doet. Vooral als het mooie weer eraan komt, krijgen de echte botenliefhebbers de kriebels en moeten het water op. “We hebben eens een topdag van 176 boten en bootjes gehad die door wilden varen. Van een uur of 9 tot ’s avonds 21.00 uur werk ik dan door en heb een hele leuke dag. Ik doe dit niet alleen, hier zijn ook negen vrijwilligers die ik begeleid en samen maken we het tot een succes! Vaak zie je dezelfde passanten in die bootjes en je bouwt een band op. Eventueel geef ik de kinderen zo nodig een waterijsje. Dat laatste is ook puur eigenbelang: ik wil dat de kids rustig zijn als hun boten moeten doorvaren. Geen handen buiten boord en zeker niet de kans lopen in het water te vallen. Dat is echt gevaarlijk! Ik probeer hier een huislijke sfeer te creëren, ik zeg altijd: hier is het rustig en toch druk! Gezelligheid staat voorop, veel mensen die door de sluis varen willen immers een leuk dagje uit!”

Pascal op zijn bekende plek bij de sluis - AG Heeremans Photography

Klomp

Zoals bij zoveel schutsluizen in Nederland gebruikt de sluiswachter een hengel met geen dobber maar een klomp er aan. Mensen die door willen varen betalen 2 euro. Dat geld gaat naar de gemeente. Als de schutsluis geopend wordt krijg je aan beide kanten van de deuren een gelijke waterstand. Het verschil tussen de ene en de deur aan de andere kant kan wel 1,10 meter zijn. Vroeger voelde de passant dit doordat het verval snel ging, nu met de moderne technieken gebeurt dit rustiger. Is deze baan datgene waar je als kind al van droomde, Pascal? “Ooit werkte ik in een bakkerij, maar kreeg daar bijna een burn-out van. Dat was het niet en toen hoorde ik dat er bij de sluis een vrijwilliger gezocht werd, was ik er snel bij. Zo kwam ik hier terecht en ik heb me nog geen dag verveeld. Ik denk dat ik nu ongeveer 15 jaar professioneel sluiswachter ben en ga nog lang door, ik ben pas 50! Ook als er niet veel reuring is, is hier genoeg te doen. We doen veel zelf, maken bijvoorbeeld ook de toiletten bij de haven schoon.”

Roodgroen opgelet

Buiten is er veel te zien, zoals de panelen voor de bediening van de deuren van de sluis, het veilig opengaan van de loopbrug zodat er geen ongelukken gebeuren en de stoplichten. Rood en groen zijn welbekend, maar roodgroen is nieuw. Dat betekent klaarmaken voor opvaren. Pascal vertelt van die moeder die het leuk vond haar kind in een bootje van de ene kant naar de andere kant van de sluis te laten zwemmen, waar opa stond. “Ik stond gelijk op tilt, levensgevaarlijk, kijk maar!” De sluiswachter drukt op een knop en het water in de sluis begint zeer onrustig te draaien en te kolken. Val je erin dan kun je onder de vlonders gezogen worden! “De moeder zei tegen mij dat ik waarschijnlijk geen beste dag had, totdat ze zag hoe gevaarlijk het water te keer ging.” De veiligheid staat altijd voorop. “Eens waren er 8 kinderen in de sluis. Ik gaf de inzittenden van die boot toen de opdracht ‘Schipper mag ik overvaren?’ te oefenen. Bij terugkeer hoorden we al van verre het gezang, er was dus flink geoefend!” Pascal Luyckx lacht hartelijk en neemt afscheid, het wordt tijd om verder te wandelen! Oh ja, de sluis is geopend van 15 april tot en met 15 oktober. 

Voor informatie en regelen doorvaartijd, zie Facebook sluisbroekoplangedijk.