‘Ambtenaren hebben het in Landsmeer voor het zeggen’

20 januari 2023, 11:07 Nieuws

LANDSMEER – De gemeente Landsmeer wordt niet bestuurd door de politiek, maar door de ambtenaren. Dat is de stellige overtuiging van Ellen Metgod, Juul van der Linden, Peter Huiser, Patrick Brugman, Peter R. Ruijs en Dirk van der Biezen. Zij stellen dat ze hier als burgers ervaring mee hebben en willen dit aan de kaak stellen in de hoop dat er ooit iets verandert. Volgens hen is hier sprake van een structureel, diepgeworteld probleem dat al jarenlang woedt, een probleem dat ook wordt onderkend, maar waar helemaal niets aan wordt gedaan.

Door Marcel van Stigt

Een zonneterras achter de schuur en daar dan comfortabel genieten van zomerse temperaturen. De benen languit, drankje bij de hand. Peter R. Ruijs, bewoner van de Kanaalweg, zag het al helemaal voor zich. Hij vroeg hier vier jaar geleden een vergunning voor aan. Het heeft geleid tot een groot aantal contacten met de gemeente, maar het verlangde positieve antwoord bleef uit. 

Even gloorde hoop toen op 9 juni 2021 een ambtenaar bij hem op bezoek kwam. Roerend in de koffie zei hij dat hij vond dat het hele proces al te lang had geduurd. Ruijs zou de vergunning binnen twee maanden kunnen verwerven. Daar stond wel een voorwaarde tegenover: Ruijs zou zijn ingediende zienswijze op een bouwplan in Den Ilp moeten intrekken; de ontwikkelaars van het plan hadden daar immers al te veel financiële schade van ondervonden. 

“De ambtenaar gaf mij het document en ik las het rustig door”, aldus Ruijs. “Daarna gaf ik het terug en ik vertelde hem dat ik de zienswijze niet kon intrekken. Deze was namelijk afkomstig van mijn buurman, die ook Peter heet. De ambtenaar griste het stuk uit mijn handen, keek er nog eens naar en zei dat hij zich had vergist. Met de woorden ‘Nou, dan kan ik verder niets voor je doen’ is hij weggegaan.”

Ruijs liet het er niet bij zitten. Hij diende een klacht in bij de gemeente en kreeg als antwoord dat de betrokken ambtenaar zich had vergist. Over de poging tot handjeklap geen woord. 

Ruijs: “Dezelfde man belde me een paar weken later. Hij vertelde dat wethouder Heinrich het dossier had overgenomen. Ik heb direct weer contact met de gemeente opgenomen over de vergunning. Ik heb nog steeds niets gehoord. Tijdens een raadsvergadering heb ik ingesproken en dit voorval genoemd. Burgemeester De Lange zei dat hij er niks mee kan, want er was geen klacht ingediend. ”

Volgens Ruijs, Ellen Metgod, Juul van der Linden, Peter Huiser, Patrick Brugman en Dirk van der Biezen is dit niet zomaar een incident. Er zou sprake zijn van een structureel probleem. 

“Ik hoor in Landsmeer steeds meer over dergelijke akkefietjes”, zegt Ellen Metgod, voormalig voorzitter van de BVL. Ze heeft bovendien gewerkt bij de gemeente Amsterdam en weet hoe gemeentelijke procedures lopen – beter gezegd: horen te lopen. “Ambtenaren hebben het in Landsmeer voor het zeggen en dat is al heel lang zo. In het verleden heb ik toenmalig burgemeester Astrid Nienhuis geregeld – met een knipoog – gevraagd of in Landsmeer een andere Algemene Wet Bestuursrecht en Gemeentewet gold dan in Amsterdam. Mijn viel namelijk op dat de gemeente Landsmeer niet wordt bestuurd door de politiek maar door de ambtenaren. Begin 2015 heb ik de toenmalige gemeentesecretaris daarop aangesproken, waarna Astrid kwam om alles te sussen en verzocht mijn brief aan de gemeentesecretaris in te trekken. Dit heb ik gedaan om Astrid te plezieren.”

Ook met de huidige burgemeester heeft Ellen hierover van gedachten gewisseld. “In een kennismakingsgesprek waarvoor ik was uitgenodigd vertelde hij mij dat hij ook in zijn tijd in Weesp een gevalletje had meegemaakt dat de ambtenaar het voor het zeggen leek te hebben. Naar zijn zeggen heeft hij hier korte metten mee gemaakt. Dat ging hem echt niet weer gebeuren, zei hij.”

Voor Ellen was dit een mooie voorzet om het voorval met Peter R. Ruijs aan te halen. “De burgemeester beloofde ermee aan de gang te gaan. Nooit meer iets van vernomen. Niet alle partijen zijn gehoord in deze zaak, slechts de ambtenaar. Op het zogenaamde gespreksverslag ontbreken handtekening en dagtekening. De gemeentesecretaris had hier adequaat op moeten treden. En als portefeuillehouder had de burgemeester ook een goed gesprek met de gemeentesecretaris moeten hebben. Niets van dit alles.”

Wie ook al heel lang op een antwoord van de gemeente wacht is Dirk van der Biezen, wonend aan de Van Beekstraat. Op 24 februari 2022 heeft hij een bezwaar ingediend tegen een omgevingsvergunning van een overbuurman. Er is volgens Van der Biezen niet handhavend opgetreden. “Wat op de ene plek mag, mag elders niet”, concludeert hij. “Puur vriendjespolitiek. Er is nog steeds geen uitspraak. Ik ga nu naar de rechter.”

Allemaal zijn ze het erover eens dat de uitvoerende ambtenaren het voor het zeggen hebben en de beslissingen nemen. Dossiers worden niet afgegeven. Dit wordt maar niet aangepakt. “Het is een patroon”, stelt Patrick Brugman. “Er worden tegenwoordig ook veel tijdelijke vergunningen verstrekt. Dat is heel populair. Dan hoef je namelijk niet de wettelijke procedures te doorlopen.” 

“Dit is een zeer kwalijke zaak”, benadrukt Ellen Metgod. “Er is hier zeker geen sprake van transparante uitoefening van taken van het gehele gemeente-apparaat. Daar zou je als burger wel op mogen en moeten kunnen vertrouwen.” 

Reactie gemeente Landsmeer:

Burgemeester Léon de Lange, voor een reactie op het artikel samen met twee medewerkers uit het ambtelijk apparaat in gesprek met het Kompas, stelt dat hij zich niet in de geuite bezwaren herkent. 

Bij het voorval met Peter R. Ruijs is volgens een van de twee medewerkers een vergissing in het spel. “Er is inderdaad een ambtenaar bij hem op bezoek geweest om de situatie te bekijken. Die herkent zich niet in het verhaal. Hij heeft gevraagd wat Ruijs met die zienswijze op het bouwplan in Den Ilp bedoelde; hij woont daar immers niet in de buurt. Toen bleek dat het om de verkeerde persoon ging. De vergunning is niet verleend omdat de vereiste stukken niet zijn aangeleverd. De aanvraag hebben we daarom buiten behandeling gelaten.” 

Burgemeester De Lange stelt dat mensen nu eenmaal fouten maken en dat het altijd mogelijk is klachten in te dienen. Een onafhankelijke bezwaarschriftencommissie kijkt daarnaar, maar men kan zich ook nog tot de Ombudsman wenden. “Over dit voorval heeft Peter Huiser, en niet Peter R. Ruijs, tijdens een gemeenteraadsvergadering ingesproken. Ik heb gezegd dat ik hier niets mee kan zolang er geen klacht wordt ingediend. Later heb ik Ellen Metgod hierover aangehoord. ‘Dien dan een klacht in’, heb ik gezegd. Maar een klacht hebben we niet binnengekregen. Overigens kan ik me niet herinneren dat ik het met haar gehad heb over een gevalletje in Weesp.”

In het geval van Dirk van der Biezen geeft de burgemeester ruiterlijk toe dat de fout bij de gemeente ligt. “Van der Briezen heeft helemaal gelijk. Dit is te lang blijven liggen en we moeten nu zelfs een dwangsom betalen. Er gaat een brief naar hem toe.”

Léon de Lange stipt aan dat hij bij insprekers soms op onbegrip stuit als het gaat om het verlenen van vergunningen. Een van de ambtelijk medewerkers haakt hierop in en legt uit dat aanvragen worden beoordeeld op basis van wettelijke regelgeving. “We toetsen alleen wat wettelijk is vastgelegd. Maar ik snap dat dat niet altijd leuk is. Overigens is een ambtenaar niet bevoegd om beslissingen te nemen. Alles gaat naar het college en het college beslist.”

Burgemeester De Lange bestrijdt ten slotte dat er geen sprake zou zijn van transparantie en wijst nogmaals op de klachtenregeling. “Er is altijd een mogelijkheid tot hoor- en wederhoor. Maar als iemand in het officiële traject niet thuis geeft, houdt het op. Als ik even een abstract voorbeeld mag geven: als er ergens een misdrijf wordt gepleegd en er wordt geen aangifte gedaan, dan kun je daar niks mee.”