Landkaart uit 1615: 'Je ziet eeuwenoude patronen'
BOSKOOP – Hoe zag het landschap eruit in 1615? Waar zou je huis hebben gestaan: op het land of in het water? Bezoekers van de nieuwste expositie in het Boskoopse Boomkwekerijmuseum duiken in de wereld van oude landkaarten gecombineerd met afbeeldingen en ansichten. Het blijkt 'magische' materie.
Morvenna Goudkade
De expositie ‘Boskoop in kaart en beeld’ is een idee van Fred Booy (62) en Bart Hoogeveen (56), namens de Historische Vereniging Boskoop. "Laten we iets doen met kaarten", zeiden de Boskopers tegen elkaar, toen ze nadachten over een expositie in het Boomkwekerijmuseum. Booy bedoelde oude landkaarten, Hoogeveen oude ansichten. Bij elkaar werd het ‘Boskoop in kaart en beeld’. De expositie is vorige week geopend.
Zaterdagmiddag lopen er wat bezoekers door de ruimtes, waar de tijdelijke expositie is ingericht. Sabryna Klos uit Gouda is er met partner Remmert. “Ik wilde al zo lang eens naar het Boomkwekerijmuseum”, zegt Klos. “Ik heb vroeger nog in Boskoop een bijbaantje gehad, hortensiastekjes knippen. Het verdiende goed.” Een ander stel komt wat verder uit de buurt: Ilse uit het Westland en Fedde uit Utrecht. “Wij hebben een museumjaarkaart en zijn op doorreis hier beland”, vertelt Ilse. “We vinden het leuk om op allerlei plekken een museum te bezoeken dat we nog niet kennen.”
Bevlogen
Medesamensteller Fred Booy is ook in het museum. De Boskoper werkt als landschapsarchitect en praat bevlogen over oude landkaarten. “Het is magisch”, vindt Booy. “Je snapt ineens de omgeving waarin je leeft. Er hangen hier kaarten van de afgelopen vijf eeuwen: je ziet het landschap veranderen. Als je hier woont, kun je terugkijken wat er in je woonomgeving is gebeurd. Maar ook als je hier niet woont, geeft het je veel inzicht.”
'Je snapt ineens de omgeving waarin je leeft'
Boskoop heeft een bijzonder verhaal, omdat in vroegere tijden het veen er niet is afgegraven. De Abdij van Rijnsburg, 800 jaar geleden eigenaar van Buckeskop, verbood het afgraven van de vruchtbare grond, want de abdis wilde er fruitbomen planten. Het was de prille start van eeuwenlange succesvolle sierteelt. “Dat van die abdis met de fruitbomen is wel een beetje een public myth”, zegt Booy. “Het is natuurlijk niet zo dat die ene abdis Boskoop heeft gevormd. Er speelde nog veel meer.“ Er lag hier hoogveen, zegt de landschapskundige. "Het land lag vijf of zes meter hoger dan nu. In de twaalfde eeuw had er veel ontginning plaats. Wij noemen dat de ‘copentijd’, een cope was een overeenkomst om een gebied te mogen ontginnen. Het hoogveen werd daarbij afgegraven, waarbij veel water vrijkwam. Er werden sloten aangelegd om dat water af te voeren. Door de afgraving van het hoogveen ontstond het kenmerkende Nederlandse polderlandschap, vertelt Booy. “Het drassige veengebied ging inklinken, ook toen was er al bodemverzakking. In Boskoop verliep de ontginning anders, er is hier veel minder veen afgegraven, minder turf gestoken, daardoor bleef de grond veel rijker.”
Zijn collega Hoogeveen laat weten dat de beelden, ansichtkaarten en foto’s, de oude landkaarten ondersteunen. “Zoals een kaart uit 1615 naast een recente luchtfoto. Je ziet het kwekersgebied en het water, je ziet eeuwenoude patronen.”
Trots
Voorzitter Willem Kruiswijk van de Historische Vereniging Boskoop is trots op de expositie. "Bart en Fred hebben er met andere vrijwilligers heel veel tijd in gestoken. Alle lof voor hen.” Hij vindt het leuk dat er uitvergrote ansichtkaarten te zien zijn van Boekhandel W. Kruiswijk, het bedrijf van zijn familie. En al dacht hij dat hij alles wel kende, ook hij werd verrast, zegt de verzamelaar. "Op de expositie hangt een foto van een oude scheepswerf die hier vroeger zat, de scheepswerf van Haring, die had ik nog nooit gezien.”