Teyler in context: geloof en bijgeloof tijdens de Verlichting
CultuurHAARLEM - Pieter Teyler, naamgever van het bekende Haarlemse museum, leefde in de 18e eeuw. Het was de tijd van de Verlichting, een periode waarin kunst en wetenschap tot bloei kwamen – vaak tegen heersende denkbeelden van ‘de kerk’ in. Al waren er ook kerkelijke stromingen waar juist veel voorvechters van de Verlichting waren. Zoals de doopsgezinden, waar Teyler toe behoorde. Tijdens het symposium ‘Teyler in Context’, op vrijdag 17 maart, wordt nader ingegaan op Teyler en zijn tijdsgenoten.
Aanleiding voor het symposium is het promotieonderzoek van Lara Offermans, naar Haarlemse doopsgezinde cultuurdragers in 1600-1800. Doopsgezinden leverden een grote bijdrage aan de verlichting, op zowel het gebied van religie, wetenschap als kunst. Die drie thema’s hadden ook de bijzondere interesse van Pieter Teyler. In totaal zijn er op het symposium vijf lezingen over ‘Teyler en tijdgenoten’. Daarbij spelen onder meer ‘geloof en bijgeloof’ een belangrijke rol.
Zo vertelt dr. Jan Wim Buisman hoe de uitvinding van de bliksemafleider door Benjamin Franklin de traditionele gereformeerde interpretatie van het onweer als straf Gods ondermijnde. Daarnaast is er een lezing van Prof. Dr. Eric Jorink over de Haarlemse doopsgezinde predikant, koopman en arts Anthonie van Dale, een vervend criticus als het ging om bijgelovig gedachtegoed. Drs. Mechteld Gravendeel gaat in op 18e-eeuwse kunst en cultuur uit de Haarlemse doopsgezinde kring, dr. Nina Schroeder-van ’t Schip op doopsgezinde martelaren in de Nederlandse beeldcultuur en drs. Alex Noord op de denkbeelden van David Joris, één van de eerste leiders van de doperse beweging.
Naast lezingen is er ook muziek: Nathalie Mees (zang) en Wouter Lucassen (luit) geven een muzikaal optreden met liederen uit ‘Zeedelycke en Natuurlycke Gezangen’ (Jan van Westerhoven junior (ca. 1716)).
Aanmelden
Het symposium ‘Teyler in context’ vindt plaats op vrijdagmiddag 17 maart (14:00-17:00 uur) in de doopsgezinde kerk in Haarlem. De deelnamekosten bedragen 7,50 euro en zijn bij binnenkomst te voldoen. Aanmelden voor 10 maart via: kosterij@doopsgezindhaarlem.nl. Meer informatie en het hele programma: www.doopsgezindhaarlem.nl/agenda.
