Internationale Vrouwendag Stervoorde lichtpunt voor volgers in Iran

9 maart 2023, 10:58 Cultuur

Het zaghrata, heet het instemmend Arabisch gejubel dat vrouwen in die cultuur met hun tong maken. Normaal gesproken op huwelijksfeesten, maar woensdag 8 maart tijdens de modeshow in Stervoorde, op Internationale Vrouwendag. Achter elkaar komen hier vrouwen op in traditionele midden-oosterse klederdracht. Elke opkomende vrouw maakt een kleine show van het tonen van haar kleding en wordt door het zaghrata toegejuicht: “Joe-joe-joe-joe-joe”. Dat dat kan, is al een vorm van vrijheid op zich. En vrijheid is waar het hier vandaag om draait.

Door Debbie van Eijk

Volgens sommige theorieën is het zaghrata haram, ‘niet toegestaan’ in het bijzijn van mannen, en op de Internationale Vrouwendag-bijeenkomst in Rijswijk bevinden zich onder de ongeveer 120 aanwezigen ook enkele mannen. Toch wordt hier vandaag gejoeld, door middel van knappe technieken met de tong. Wat het teweegbrengt is een aanstekelijke vreugde. Het klinkt aanmoedigend, een beetje als ‘You go, girl!’

Arabische klederdracht wordt gracieus getoond. Op de achtergrond raadsleden Elze Woudstra (D66) en Wil van Nunen (PvdA). - DvE

Een vrouw uit Syrië toont een prachtige, groene jurk. Ze danst subtiel, met lichte heupbewegingen en het laten draaien van haar armen. Hierna volgt Aymen uit Palestina. Zij vraagt, via de stem van presentator Shkalla, speciale aandacht voor vrouwen die het in dit land nu moeilijk hebben. Hierna loopt Nadia over de loper in Koerdische klederdacht. Floris van Trias zorgt op de achtergrond voor opzwepende, Arabische muziek. 

Iraanse kleding, onder begeleiding van protestlied ‘Baraye’ voor de onderdrukte inwoners van Iran. - DvE

Rahila toont Afghaanse kleding. Op de achtergrond een deel van de 120 aanwezige vrouwen. - DvE

Aan het einde van de modeshow kwamen alle vrouwen nog één keer op. - DvE

Programma

Aan de modeshow is al een heel programma voorafgegaan. De middag begon om 12.30 uur met een inloop. Vrijwilliger Ahmad heette de gasten welkom. Stagiaires van Welzijn Rijswijk begeleidden de bezoekers naar de zaal, waar iedereen kon zitten waar men wilde, op enkele gereserveerde tafels na - onder andere voor de burgemeester. Om 13.00 werd het programma geopend. Wie het eerst het woord voerden: schrijfster Erfan en Ahmad. Door middel van een toneelstuk beeldden zij uit hoe een paspoort bijna letterlijk een ticket naar vrijheid is. 

Erfan Nazahari is een bekend schrijver en dichter in haar thuisland Iran. Zij geeft haar ruim 50.000 Instagramvolgers zicht op vrijheid in Nederland, om te laten zien hoe het ook kan. - DvE

Volgers in Iran

Erfan Nazarahari is in haar thuisland Iran een beroemde dichter en schrijver. Op social media heeft ze meer dan 50.000 volgers. Groot Rijswijk publiceerde op 2 maart drie gedichten van haar in het kader van Internationale Vrouwendag, waaronder haar gedicht ‘Het Paspoort’, dat zij hier vandaag voordroeg. Het gaat nu niet goed in haar geboorteland. Vanuit Nederland strijdt ze mee, met haar pen, en door haar volgers in Iran via de socials subtiel een doorkijkje te gunnen op de Nederlandse cultuur: kijk, zo kan het ook. Een andere powervrouw is Almaz Tesfagerges, die hier als voormalige nieuwkomer Nederlands leerde, een opleiding tot sociaal werker volgde en vijf jaar geleden een vrouwenclub oprichtte bij Welzijn Rijswijk. Zij werd, naast directeur van Welzijn Rijswijk Mieke Ruigrok, door Frans geïnterviewd.

Vrijheid zichtbaar in kunst

Bij een goed feest hoort ook lekker eten. Al tijdens de eerste modeshow, met kleding gemaakt van wol, werd eten aan tafel geserveerd. Sylvia Bos van Stichting Trias, Centrum voor de Kunsten stuurde deze aan. Zij kent veel van de vrouwen hier vandaag goed. Als projectleider Community Art praat ze, vanuit het Fonds Cultuurparticipatie, in 2023 een jaar lang over vrijheid. Daaruit komen drie projecten voort. Het eerste project werd deze middag getoond in Stervoorde: ‘Vrijheid in Beeld’. Sylvia: “Bij veel vrouwen speelt het, vrijheid. Je kan er niet zomaar over praten. In de gesprekken zei een van de vrouwen bijvoorbeeld: ‘De muren hebben oren’. Zij heeft geleerd dat ze niet overal over kan praten.”

Almaz Tesfagerges en Sylvia Bos. - DvE

Zij heeft geleerd dat ze niet overal over kan praten

 Hoe de kunstwerken van ‘Vrijheid in Beeld’ tot stand kwamen: “We inspireren met bepaalde vormen, zijn ook naar Museum Rijswijk geweest om te ervaren hoe je verhalen kan vertellen. En kunst is natuurlijk een taal die we allemaal kunnen spreken. Door zich op deze manier te uiten, worden vrouwen niet beperkt door het niet goed spreken van de Nederlandse taal - wat eigenlijk ook een beperking van je vrijheid is. In beeld kunnen ze hun verhalen goed uiten. Maar we maken ook teksten samen, met Google erbij, zodat ze toch ook zoveel mogelijk in woorden kunnen vertellen wat ze willen.” Over twee weken starten ze met het volgende project, vrijdagmiddag 24 maart.

Kunstwerken uit het project ‘Vrijheid in Beeld’. - DvE

Verhalen van vrouwen

Om half 2 begonnen de presentaties en verhalen van de vrouwen uit Rijswijk. Die verhalen hadden serieuze thema’s. Op sommige momenten hieden de aanwezigen tegelijk hun adem in, zo heftig was het. Yamal vergeleek vrijheid in Syrië met vrijheid in Nederland. Zina’s presentatie had de titel ‘De man is de baas’. Ook tijdens de tweede modeshow, onder het afspelen van het Afghaans vrijheidslied, werd een boodschap uitgedragen. Eerst zag het publiek een Surinaamse jurk. Daarna kwam iemand in een volledig bedekte boerka op. Presentator Shkalla vertelde dat ze uit Afghanistan komt, waar vrouwen buiten niet kunnen dragen wat ze willen. 

Tijdens de modeshow ontdeed zij zich van de boerka, als statement

Tijdens de modeshow ontdeed zij zich van de boerka, als statement. Wat nog eerder op de dag gebeurde: Sylvia vroeg de vrouwen van Dol op Wol wat voor muziek er bij deze modeshow moest. Tegelijk kwamen de vrouwen met een filmpje van Shervin Hajipour, een 25-jarige Iraanse zanger die werd opgepakt omdat hij het lijflied ‘Baraye’ had geschreven van de Iraanse protestbeweging. Hij zit nog steeds in de gevangenis. “Terwijl dat werd afgespeeld, gingen de vrouwen dat filmen om de mensen in Iran een hart onder de riem te steken, zo van: kijk, in het westen denken we aan jullie.”

Interview burgemeester Sahin

Burgemeester Huri Sahin werd geïnterviewd door Frans Limbertie. Ze vertelde over haar moeder, die haar geïnspireerd heeft. Ook betrok ze de aanwezige raadsleden Elze Woudstra (D66) en Wil van Nunen (PvdA) bij het interview, die zich sterk maken om meer bewustzijn te creëren over geweld achter de Rijswijkse voordeur - met name tegen vrouwen. De burgemeester gaf aan trots te zijn op hun inzet hiervoor. “We moeten veilige ruimtes voor vrouwen creëren. Als vrouwen thuis niet veilig zijn voor geweld moeten we zorgen dat er plekken zijn waar zij zich wel veilig voelen. Want vrouwen die zich veilig voelen en veilig zijn, zijn weerbaarder.” Ze wees verder op de expertbijeenkomsten die eind maart in Rijswijk zullen plaatsvinden, om maatschappelijke organisaties bij elkaar te brengen die het huiselijk geweld willen aanpakken.”

Vrouwen die zich veilig voelen en veilig zijn, zijn weerbaarder

 ”Het is belangrijk dat we Internationale Vrouwendag vieren, want het is niet vanzelfsprekend dat vrouwen gelijke kansen krijgen en gelijke rechten hebben. Internationaal, maar ook in Nederland is er nog veel ongelijkheid.” Ze sprak de hoop dat we over tien jaar een stuk verder zullen zijn met vrouwenrechten. Als inspirerende vrouwelijke iconen noemde de burgemeester Femke Halsema - wat niets met haar verleden bij GroenLinks te maken had, verzekerde zij lachend toen Frans hiernaar vroeg - en een Turks-Nederlandse zangeres.

Informatietafels

Hierna konden bezoekers lansgaan bij diverse informatietafels, onder meer van GGD Haaglanden over vrouwenbesnijdenis en huiselijk geweld, maar ook over meer ontspannen onderwerpen, zoals zelfgemaakte kaarten die bewonderd konden worden. Intussen werd er ook nog volop genoten van de maaltijden die vrijwilligers van Welzijn Rijswijk verzorgden.

Frans Limbertie (tweede van links) interviewt Welzijn Rijswijk-directeur Marieke Ruigrok (links), die blij is met de grote opkomst en inzet van ongeveer 25 vrijwilligers. - DvE

Nieuwe verbindingen

Mieke Ruigrok geeft in een gesprek na afloop aan dat ze tevreden is over de opkomst: 120 vrouwen maar liefst. “Het zat in no time vol.” De reden van het succes zit ‘m in het boeiende programma, denkt zij, en het netwerk dat goed is ingezet in de samenwerking tussen Trias en Welzijn Rijswijk. “Wat ook heel leuk is: verbinding van alle mensen die het mogelijk hebben gemaakt. De Wereldkeuken, vrijwilligers van Trias, dit soort evenementen kan alleen als iedereen er ook voor staat. Ook achter de bar stonden vrijwilligers, en er hielpen vrijwilligers bij de opbouw.” In totaal hielpen er 25 vrijwilligers mee om dit mogelijk te maken, “met heel veel plezier en liefde.” Mieke besluit: “Je legt hier weer allemaal nieuwe verbindingen. Mensen maken opnieuw kennis en ik denk dat iedereen iets meer beeld en kleur heeft van wat vrijheid betekent: je wordt dankbaar dat je gewoon naar buiten kan lopen.”