Sijthofflocatie: een iconische plek in Rijswijk die weer moet gaan bloeien

2 maart 2023, 10:32 Politiek

De Sijthofflocatie is - net als de Bogaard en het Kessler Park - een plek die decennialang een trots van Rijswijk was, maar er nu nogal verloederd bij staat. Gelukkig wordt hij in ere hersteld. Wethouder Armand van de Laar (D66, o.a. Stadsontwikkeling, Ruimtelijke ordening en Planologie) vertelt ons er meer over.

Door Debbie van Eijk

In de jaren ‘60 en ‘70 symboliseerden plekken als de Sijthofflocatie de zelfstandigheid van Rijswijk, in een periode dat de stad weigerde zich te laten annexeren door Den Haag. Dat ze er nu zo vervallen bij staan, vindt wethouder Armand van de Laar bedroevend: “Rijswijk verdient het om de plekken waar men trots op was weer mooi te maken.”

Weer groeien en bloeien

Over de Sijthofflocatie zegt hij: “We zetten hier echt een stap. Net als in de jaren ‘60 en ‘70 maken we nu weer diezelfde keuze om dit soort plekken te laten groeien en bloeien.” Zijn toon wordt steeds enthousiaster: “En het is prachtig dat we daarmee de leegstand en verloedering oplossen, een antwoord geven op de woningnood en veel meer waarde creëren; niet alleen voor de mensen die er gaan wonen, maar voor heel Rijswijk. Omdat het zo’n mooi gebied wordt, waar je bijvoorbeeld een rondje kunt gaan hardlopen. Het zal ook in verbinding staan met het Elsenburgerbos.”

De Sijthofflocatie is een toonbeeld van wat er gebeurt met het gehele Havenkwartier, en de andere plekken in Rijswijk. Het bedrijventerrein, op de snijlijn van de Vliet en de A4, wordt getransformeerd naar een gebied waar je niet alleen kan werken, maar ook wonen. Er komen ongeveer 670 woningen.

Vergroening

Zoals op alle bouwlocaties in Rijswijk momenteel, zorgt Van de Laar ervoor dat er ook hier natuurinclusief wordt gebouwd. Dat is een stempel die hij als wethouder bij alle bouwontwikkelingen op de stad drukt, maar die voor de Sijthofflocatie ook deels is afgedwongen door de gemeenteraad in maart 2021, met de motie ‘Groen Havenkwartier’ die werd ingediend door D66 (zijn eigen partij), BVR, Wij. Rijswijk en CDA. Nu is het terrein van de locatie voor 85% verhard; straks is er voor 50% groen en water. Verder komen er daktuinen die voor iedereen overdag toegankelijk zijn en is er een uitgebreid ecologisch plan. In een presentatieboekje met de plannen voor de Sijthofflocatie, te vinden via www.sijthofflocatie.nl, staat precies uitgelegd wat voor planten er op de daktuinen moeten komen om bepaalde diersoorten aan te trekken. Zo trekt de tilia platphyllos bijen en vlinders aan. Huismussen, egels, vleermuizen en insecten krijgen er ook de ruimte.

Géén hotel

Wat nieuws is: er komt géén hotel aan de Van Benthemlaan, in tegenstelling tot wat in 2022 nog het plan was. Er mogen niet zoveel parkeerplekken komen als er nodig zouden zijn voor het hotel. Ook dat is een gevolg van de motie ‘Groen Havenkwartier’ uit 2021. Van de Laar: “Hierdoor hebben we best stevige gesprekken met de ontwikkelaar en eigenaar: we willen daar een groene rand, groene binnentuin en groene daken. Ook moesten ze van ons een landschapsarchitect inhuren.” Geen hotel dus, maar wel publiekstoegankelijke faciliteiten: zalen die je kunt huren, bijvoorbeeld. De ontwikkelaar denkt er momenteel nog over na.

Hoger dan EPO-gebouw

De woningen worden appartementen in drie torens, waarvoor voor de hoogste toren in het ontwerp een hoogte is opgenomen van 122 meter. De hoogste toren wordt dus net iets hoger dan het EPO-gebouw. Ook hier werd in maart 2021 een motie over aangenomen door de gemeenteraad, die ingediend was door BvR, D66, VVD, CDA en WIJ. Wat zij wilden: misschien een andere locatie voor deze hoge toren, aan de hand van mogelijke windhinder en zonstudies. Ook moest er kritisch gekeken worden voor een mooie architectuur en ‘ranke uitstraling’. Bijna twee jaar later zijn de uitwerkingen van deze motie bekend: de hoge toren wordt in de herziene plannen iets meer verschoven richting het EPO-gebouw. Ook wordt hij minder breed; van 70 meter breedte naar 42. Die hoge toren gaat iets doen voor de uitstraling van het gebied, en dat is dan ook precies de bedoeling. Hij moet de entree van het Havenkwartier gaan aangeven. 

GroenLinks is enthousiast over de plannen

GroenLinks, een partij die achter beide moties stond, is enthousiast over de plannen. VVD toomt zijn enthousiasme in: “De plannen zijn al een paar keer gewijzigd. Wij willen het plan voor de Sijthofflocatie pas beoordelen als de uiteindelijke versie aan de raad wordt voorgelegd.” Naar verwachting zal dat in 2024 of 2025 zijn.

Kritiek

Van de partijen die in 2021 de moties over het Havenkwartier indienden, tonen CDA en Wij. Rijswijk zich grotendeels enthousiast, maar ook nog kritisch. Ze maken zich zorgen over eventuele verkeersopstoppingen omdat er zoveel woningen bij komen. Danny van Dam (Wij. Rijswijk): “Naast het plan zelf wordt er nog niks gedaan met de weg die eraan ligt, behalve een verkeersregelinstallatie die het verkeer met 15% moet verminderen. Maar er komen 750 woningen bij. Hoe zorg je ervoor dat er daar niet weer een verkeersopstopping ontstaat? Naast Sijthoff en de rest van het Havenkwartier ligt nóg een ontwikkellocatie. En het Kessler Park; bij elkaar gaat het om duizenden woningen.”

Volstrekt ongeloofwaardig

Menno van Enk (CDA) herkent zich in de zorgen van Van Dam. “Wij zijn positief over de architectuur van de hoge torens,” laat hij desgevraagd weten. “Wel zijn we terughoudend over het bouwvolume, vanwege de ook nog toegevoegde lagere hoogbouw. En ik constateer dat er tot nu toe niets is gedaan met het amendement over de verkeersmaatregelen. Het CDA heeft twee jaar geleden gevraagd om daar al mee te beginnen, vanwege de onverminderd oplopende verkeersopstoppingen op de Burgemeester Elsenlaan. De stelling dat de bouw van 2,5 duizend woningen daar geen noemenswaardig effect op zal krijgen, vinden wij volstrekt ongeloofwaardig.”

Dat het druk is in de spits, beaamt de wethouder. “Maar buiten de spitsuren is en blijft het gebied goed bereikbaar. Het is goed ontsloten door de brede Veraartlaan en de tram- en bushaltes. Daarnaast gaan we investeren in de fiets met goede fietsroutes naar het station en inpandige fietsenstallingen. Op die manier hebben de bewoners alle mogelijkheden om een goede keuze te maken van welk vervoermiddel op welk moment van de dag zij gebruik willen maken.” De verwachting is dat de nieuwe bewoners van de Sijthofflocatie mensen zijn die graag de keuze hebben over verschillende vervoermiddelen.

Leven in brouwerij

Een ander punt van kritiek dat Wij. Rijswijk noemt: “Het Havenkwartier moet ook ‘bruisen’. Er moeten café’s en restaurants komen om leven in de brouwerij te brengen. Wij blijven daar wel kritisch naar kijken.” En een laatste punt: “Hoe behoud je het Rijswijks karakter?”

Volgens wethouder Van de Laar zit het Rijswijkse karakter vooral in de menselijke maat en dat je elkaar kent en ontmoet. En, wijzend op de gemeenschappelijke ruimten die er komen: “Dat je elkaar ontmoet, dat kan zeker ook hier. Ik wil niet dat we een anonieme stad worden, waar niemand elkaar kent.” 

Daarom komt er op de begane grond bijvoorbeeld een doorsteek; een stuk water in de vorm van een bliksemschicht, tussen de gebouwen door. Hieromheen kunnen mensen wandelen en relaxen. In collectieve tuinen komen speelplekken, plekken om te werken en te ontspannen en kunnen bewoners groente, fruit en bloemen kweken. Als alles zo mooi wordt als in de plannen, komt hier een prachtig nieuw stuk Rijswijk. Eigenlijk is er dan maar één conclusie mogelijk: de Sijthofflocatie gaat het gebied letterlijk naar grotere hoogten tillen.