Van het Loosduins Museum
Piet Brak van het Loosduins Museum staat in deze rubriek de komende weken stil bij de geschiedenis van die samenvoeging. Dat doet hij tegen de achtergrond van de onlangs geopende expositie over de annexatie van de gemeente Loosduinen door de gemeente 's-Gravenhage.
Loosduinen moest een veer laten
Door Piet Brak
Tijdens de installatie van burgemeester Hovy in 1901 telde Loosduinen ongeveer 7000 zielen. De trek naar het dorp moet groot zijn geweest. Loosduinen telde in 1890 namelijk nog maar 3000 inwoners. Al rond die tijd was het gemeentebestuur van Den Haag bezig Loosduinen figuurlijk een poot uit te trekken door een groot tegen Den Haag aanleunend gebied te willen annexeren. Het gaat om het gebied tussen de Beeklaan - De la Reyweg tot aan de huidige Kamperfoeliestraat - Soestdijksekade. Die annexatie vond al plaats in 1903. Dat kostte evenwel 1300 inwoners, ook waren er materiële nadelen aan verbonden. Anders gezegd, minder inwoners betekende minder gemeentelijke inkomsten waardoor er minder mogelijkheden waren om burgers financieel te steuen. Het was ook onder Hovy dat het kookgas in Loosduinen z'n intrede deed waartoe aan de Nieuweweg, tegenwoordig de Margaretha van Hennebergweg, een gastank(station) werd gebouwd. Loosduinen werd ook al aangesloten op het Haags elektriciteits- en waterleidingnet. Anders gezegd, Loosduinen werd toen al steeds afhankelijker van Den Haag. Tijdens de discussies in de Raad illustreerde Hovy de noodzaak van de voorzieningen geleverd door Den Haag. Dit deed hij door er op te wijzen dat bijvoorbeeld in Delft al vele arbeiderswoningen waren aangesloten. Sterker nog, de bewoners van huizen zonder waterleiding konden bijna geen dienstboden meer krijgen. Ze werden bij het afhalen van water bij de nog bestaande pompen door hun collegae belachelijk gemaakt. Maar al die voorzieningen werden toen nog als weeldeartikel bestempeld, veel te duur nog voor de doorsnee Loosduiner. Inmiddels was Hovy getrouwd zoals u al wist met Clara Maria L. Flierdl.
Heikel onderwerp
Intussen hadden er weer wat raadsvergaderingen plaatsgevonden, waarin de vonken ervan afsloegen. Vooral omdat volgens de notulen Hovy zijn betogen en vertogen vergezeld liet gaan van sarcasme en onvriendelijkheden aan het adres van wat raadslieden. Een heikel onderwerp in talrijke raadsvergaderingen was natuurlijk de dreigende annexatie van (een deel van) Loosduinen. Hovy toonde nimmer enige ambitie om zich tegen de annexatieplannen te verzetten. Het ontbrak hem aan bezieling en voor de gemeenteraad stond vast dat Hovy een voorstander was van inlijving. Wat de Raad zelf betreft, op 4 januari 1923, sprak deze zich met 7 tegen 6 stemmen uit voor vereniging met Den Haag. Dit nadat 67% van de Loosduinse bevolking zich in een referendum ook al voor annexatie had uitgesproken. Die vond uiteindelijk plaats op 1 juli 1923.
In het museum kunt u zich uiteraard breder oriënteren over de annexatie van Loosduinen. U kunt daar elke zaterdagmiddag terecht teneinde een indruk op te doen van wat zich toen allemaal in Loosduinen heeft afgespeeld.