Langs de Nieuwe Vaart zijn geleidelijk aan huizen gebouwd.
Langs de Nieuwe Vaart zijn geleidelijk aan huizen gebouwd. (Foto: Google Maps)

Straatnaam in beeld: Nieuwe Vaart in ’s-Gravenzande

Historie

De straat de Nieuwe Vaart heeft zijn naam gekregen in 1941. Dat is bijzonder, want er zijn verder geen nieuwe straatnamen vastgesteld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is genoemd naar het water Nieuwe Vaart dat er langs loopt. 

Niet veel later zou dit water onderdeel uit gaan maken van de oorlogsmachine van de nazi’s. Of beter gezegd: de verdedigingslinie. Want in 1942 werd begonnen met de bouw van de Atlantikwall langs de kust. In Hoek van Holland werd de invasie vanuit Engeland verwacht. Het werd daarom extra zwaar beveiligd, zowel met groepen bunkers die samen een stelling vormden als met twee zigzaggende grachten, die de tanks moesten tegenhouden als de Engelsen zouden aanvallen.

Zigzaggende grachten moesten de tanks tegenhouden als de Engelsen zouden aanvallen

Vanaf 1943 maakte de Nieuwe Vaart op meerdere plekken onderdeel uit van de buitenste tankgracht. De straat Nieuwe Vaart lag aan de noordkant van de verdedigingsgracht en daarmee net buiten de Vesting Hoek van Holland. Toch was het niet toegestaan om hier iets te bouwen dat het zicht zou belemmeren.

Geschiedenis terug in landschap

De tankgrachten zijn in de oorlog nooit gebruikt. Na de oorlog zijn ze voor het grootste deel weer gedempt om ruimte te maken voor de tuinbouw. Langs de Nieuwe Vaart zijn geleidelijk aan huizen gebouwd. De tuinbouw is inmiddels weer verdwenen om plaats te maken voor de nieuwe woonwijken. De geschiedenis wordt nu weer teruggebracht in het landschap: bunkers met hun verhaal over de bezetting worden toegankelijk gemaakt en er worden nieuwe bestemmingen voor bedacht. Bijvoorbeeld met het organiseren van een ontwerpwedstrijd voor jongeren. Ook wordt een deel van de gracht weer uitgegraven: zie bijvoorbeeld de straat Icarusblauwtje. Hierdoor sluit de Nieuwe Vaart weer aan op de Poelwatering, zodat het water twee bunkerstellingen verbindt en er meer waterberging is bij veel regen: opnieuw een beveiliging, maar dan tegen de klimaatverandering.

Stemmen op bunkerontwerpen

Stem tot 21 juni in de hal van het gemeentehuis op het beste bunkerontwerp gemaakt door jongeren. Of stem in deze bunkers, tijdens ‘Open Stelling’-dagen waarop je met een pendeldienst over de tankgracht tussen twee bunkerstellingen kan varen. Aanmelden via stelling33.nl.

Wat betekent jouw straatnaam? Kom erachter op www.erfgoedwestland.nl.