Franse ingenieur haalt met boek Haagse architect uit de vergetelheid
Hij drukte zijn stempel op de Haagse architectuur in met name wijken als Statenkwartier, Belgisch Park en Benoordenhout. Toch is architect Hendrik Jacob Dammerman zo goed als vergeten. Ingenieur Yann Martineau startte in 2020 een onderzoek naar de sporen die deze architect achterliet in de straten van Den Haag en in alle toegankelijke archieven. Gefascineerd door wat hij allemaal vond, besloot hij de resultaten van zijn onderzoek ter gelegenheid van zijn honderdste sterfjaar in 2022 te publiceren.
Waar Berlage en Richard Meier bij veel inwoners van Den Haag meteen een belletje doen rinkelen, tasten ze bij Dammerman in het duister. Volledig ten onrechte, ontdekte ingenieur Yann Martineau. Dammerman ontwierp villa’s en herenhuizen, meestal in overgangsarchitectuur, maar was ook actief betrokken bij de kwestie van de arbeidershuisvesting. Hij ontwierp daarnaast meerdere openbare gelegenheden, zoals het sportterrein Houtrust in 1910, dat decennialang een middelpunt was van de Haagse samenleving. Het Nederlandse elftal won hier in 1913 voor het eerst in de geschiedenis van Engeland met 2-1 voor 16.000 toeschouwers.
Samen met Johannes Mutters Jr. ontwierp Dammerman het Grand Hotel Central aan de Lange Poten, tegenwoordig Nieuwspoort en sinds 1992 onderdeel van het Tweede Kamer complex. Het was in 1913 het eerste grote gebouw in Nederland waarvan de draagconstructie geheel in gewapend beton was uitgevoerd.
Dammerman werkte voor bekende Hagenaars, zoals de Nederlandse sportpionier Pim Mulier, Willem Rademaker van de Koninklijke Cacao en Chocolade fabrieken, en Johannes Jacobus Pennock van de carrosserie-fabriek Pennock. Voor de familie Goekoop verbouwde Dammerman het Catshuis, Rijksmonument sinds 1967. Opmerkelijk is dat hij het Catshuis, de officiële ambtswoning van de minister-president sinds 1963, de vorm gaf zoals we die vandaag de dag kennen. In 1907 voegde hij een extra verdieping en het middenpaviljoen met de Tuinzaal aan de achterzijde toe. In 1919-1921 verving hij de volledige kap en restaureerde hij voor Johanna Suzanna Goekoop-de Jongh, in 1903 de eerste vrouw ooit gepromoveerd in de kunstgeschiedenis ter wereld, de gevels in de stijl van de zeventiende eeuw.
Dammerman ontwierp onder andere Houtrust en Grand Hotel Central
Hij bouwde ook buiten Den Haag. Twee dubbele villa’s in Wageningen en zevenentwintig arbeiderswoningen in Den Helder zijn nu gemeentelijke monumenten. In 1919 ontwierp Dammerman het Casino van Noordwijk aan Zee, het sociëteitsgebouw met concertzaal van het tennispark, dat in de jaren twintig en dertig een belangrijke rol in het internationale tenniscircuit en in het uitgaansleven speelde. In 1925 werd hier de Davis Cup gehouden, de grootste tennishappening in Nederland van voor de oorlog.
Ingenieur Yann Martineau heeft een doctoraat in de ecologie. Sinds 2004 levert hij met zijn eigen bedrijf ORYZHOM adviesdiensten en expertise aan publieke en private klanten voor allerlei projecten met vraagstukken op het gebied van ruimtelijke ordening en de doorstroming van mensen. In 2020 begon hij daarnaast met een onderzoek in de archieven van Den Haag met als doel een oeuvre-catalogus op te stellen van de ontworpen en gebouwde werken van de architect H.J. Dammerman Jr. (1873-1922). In 2021 besloot hij de resultaten van zijn onderzoek te publiceren ter gelegenheid van het honderdste sterfjaar van de architect. Daarvoor richtte hij ORYZHOM uitgeverij op. Het boek over Dammerman is het eerste boek van deze uitgeverij.
Het 320 pagina’s tellende kleurenboek bevat een presentatie over de architect, een omschrijving van alle projecten en een identificatie van de betrokken architecten, aannemers, opdrachtgevers, speculanten, kunstenaars en leveranciers, en is voorzien van 450 illustraties, 11 tabellen, 79 situatieplannen en 450 korte biografieën. Het boek werpt een nauwkeurig licht op de geschiedenis van Den Haag tussen 1900 en 1920.
Informatie
Het boek kost €75,- en is te bestellen op https://www.oryzhom.eu/NL/uitgeverij.html of per mail gericht aan uitgeverij@oryzhom.eu.
