De stad Maassluis heeft heel veel te danken aan ds. Fenacolius
Zonder ds. Fenacolius, die trouwens eigenlijk Vennecool heette maar naar de mode van zijn tijd zijn naam verlatijnste, was Maassluis niet zo snel zelfstandig geworden, had de Kleine Kerk geen torentje gekregen, was de Groote Kerk zeker niet gebouwd en was er geen sociaal vangnet geweest voor de nabestaanden van Maassluise vissers die op zee waren omgekomen.
Chrit Wilshaus
Maar ook de bijeenkomst van de 40-jarige Historische Vereniging Maassluis in de Groote Kerk zou dan vorige week zaterdag niet door hebben kunnen gaan! Bij dat jubileum werd grotendeels stilgestaan bij de figuur van ds. Fenacolius en zijn betekenis voor Maassluis. Adri van Vliet schreef een biografie over hem en vertelde daar bij de jubileumviering van de HVM meer over. Johannes Fenacolius wordt in 1577 in Zevenhuizen geboren maar heet dan nog Vennecool. Pas als hij een beurs krijgt en daarmee op de pas opgerichte universiteit in Leiden theologie kan gaan studeren verlatijnst hij zijn naam tot Fenacolius. Na zijn studie begint volgens Van Vliet voor Fenacolius “een mooie carrière.” Zo wordt hij lector bij de Latijnse school in Delft. Op 31 oktober 1608 verhuist hij samen met zijn echtgenote naar Maassluis om hier als voorganger aan de slag te gaan. Eenmaal aangesteld in Maassluis laat hij er volgens Van Vliet geen gras over groeien en reorganiseert voortvarend de kerkorganisatie. In de tijd dat Maassluis en Maasland nog samen Maeslandsluys vormen, groeit gaandeweg bij de arme vissers in Maassluis de onvrede over de rijke boeren in Maasland omdat zij allerlei afdrachten aan hen moeten doen maar daar weinig tegenover staat. “De belangen van de Maassluizers werden onvoldoende behartigd door de bestuurders uit Maasland. Maar dankzij Fenacolius weet Maassluis zich in 1614 af te scheiden van Maasland en wordt een zelfstandige stad.” Dat zou overigens niet zijn gebeurd als we in Maassluis destijds naar de boeren hadden geluisterd. Maar dat terzijde.
Zonder Fenacolius zou er volgens zijn biograaf zeker geen Groote Kerk zijn geweest. “Structureel werd al jaren gewerkt aan een oplossing voor het ruimtegebrek in de Kleine Kerk. In 1612 wist Fenacolius de Staten van Holland te overtuigen grond van het Schanseiland aan de kerkmeesters terug te geven om er een kerk en een kerkhof op te kunnen realiseren. Bovendien mochten ze de grond die overbleef verkopen om daarmee een stukje van de kosten van de kerk te kunnen dekken. Maar het zal nog jaren duren voordat er voldoende geld bijeen verzameld was voor de bouw daarvan want pas in 1629 kan de eerste steen worden gelegd. De bouw van de kerk gaat gepaard met grote problemen. Tien jaar later, in 1639, is de kerk af. De nacht voordat de kerk in gebruik wordt genomen sterft de echtgenote van Fenacolius. Bijna gelijktijdig met de onderhandelingen over de afscheiding van Maasland neemt Fenacolius het initiatief om een sociaal vangnet te creëren voor nabestaanden van vissers uit Maassluis die op zee om zijn gekomen. Voor die tijd zijn weduwen totaal aangewezen op de diaconie. Fenacolius vindt dat een ongewenste situatie. Van Vliet daarover: "Daarom vond hij dat er voor nabestaanden een visserijverzekering moest komen. Toen die een feit was zou dat navolging vinden in andere steden. Zoals Brielle, Scheveningen en Vlaardingen.” (Lees meer op www.rodi.nl/maassluis).
Burgemeester Edo Haan ontving uit handen van Adri van Vliet het eerste exemplaar van zijn biografie over Fenacolius. Die dankte hem voor zijn voordracht en zei zeker te weten dat veel mensen van zijn boek zullen genieten en dat velen binnen en buiten de vereniging de biografie zullen aanschaffen.